SƠ LƯỢC VỀ LIỆU PHÁP HỒI TƯỞNG (REMINISCENCE THERAPY)

 

Liệu pháp hồi tưởng là một dạng tâm lý trị liệu tập trung vào gợi nhớ lại những sự kiện quá khứ. Dạng trị liệu gợi nhớ lại cuộc đời này giúp cải thiện cảm quan của chủ thể về sức khỏe của họ.

 

TS. Robert Butler, một bác sĩ tâm thần làm việc trong lão khoa những năm 1960, được công nhận là người đầu tiên khám phá giá trị của liệu pháp hồi tưởng. Liệu pháp hồi tưởng là hình thức can thiệp không dùng thuốc nên nó có thể được ứng dụng khá rộng rãi.

Nghiên cứu cho thấy dạng trị liệu này giúp cải thiện lòng tự trọng và giúp người lớn tuổi cảm thấy thoải mái hơn.

Khi người lớn tuổi được nhắc nhớ về những ngày tháng đã qua, họ sẽ háo hức trò chuyện với mọi người. Họ sẽ có cảm giác trọn vẹn khi chia sẻ về những giai đoạn đã qua trong cuộc đời mình.

 

Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ ghi nhận việc sử dụng những đoạn hồi ức hoặc những cột mốc lịch sử trong cuộc sống có thể thực hiện bằng định dạng văn bản hoặc lời nói.

Ví dụ, bà của bạn có thể chia sẻ với bạn về những lá thư thời chiến mà ông bạn đã gửi, hoặc dì của bạn có thể hoài niệm về những buổi dạo chơi suốt mùa hè trong khu bà đã từng ở ngày bé. Chia sẻ ký ức với người thân bằng cách nào cũng đều có giá trị cả.

Giống như sự hữu ích mà việc kể chuyện mang lại cho sức khỏe tâm thần, hồi tưởng cũng vậy.

 

Cách vận hành.

Thân nhân hoặc tự bạn có thể thực hiện liệu pháp. Hãy sử dụng nhiều giác quan khác nhau để kích hoạt ký ức từ đó giúp người cao tuổi có thể thực hiện liệu pháp này.

 

Các kỹ thuật.

 

– Thị giác: Hãy đi đến căn gác mái và lấy cuốn album ảnh cũ và đồ vật lưu niệm ra. Hãy xem những bộ phim cũ của gia đình. Thường thì những gợi nhớ thị giác này sẽ khiến chủ thể vui lên. Hãy trò chuyện với đối phương về những tấm ảnh, những mẩu tạp chí, thư, và nhật ký. Hãy hỏi những câu hỏi mở để kích thích họ nhớ lại ký ức.

 

– Thính giác: Bật những bài nhạc từ những ban nhạc yêu thích mà họ nghe cùng năm tháng họ lớn lên, sử dụng ứng dụng Youtube trong điện thoại. Trị liệu bằng âm nhạc có rất nhiều lợi ích tích cực lên sức khỏe, bao gồm làm giảm huyết áp, thúc đẩy miễn dịch và hạn chế trầm cảm.

 

Nghe những bài nhạc xưa tác động đặc biệt mạnh mẽ lên người lớn tuổi mắc sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer. Người bệnh sa sút trí tuệ thường dễ cáu bẳn, có thể làm đi làm lại một hành động, bồn chồn không yên, và có hành vi hung hăng.

Một nghiên cứu gần đây về can thiệp bằng âm nhạc đã tiết lộ những hiệu ứng đầy hứa hẹn của âm nhạc giúp giảm những hành vi tiêu cực này ở người bệnh sa sút trí tuệ.

 

– Mùi vị: Nấu hoặc nướng đồ ăn yêu thích đối phương. Hãy ăn thật chậm và trò chuyện với họ về những điều họ nhớ đến khi ăn những món này hồi nhỏ. Ví dụ, cắn một miếng panettone, một loại bánh mì ngọt của Ý mỗi dịp Giáng Sinh, có thể gợi ra một làn sóng ký ức cho người ông đến từ Milan của bạn.

 

– Xúc giác: Hãy yêu cầu họ cầm một chiếc cúp thể thao thời trung học hoặc cảm nhận bề mặt sần sùi của một bức tranh. Hãy đưa cho họ một trong những chiếc áo nỉ/len cũ để họ sờ. Hoặc yêu cầu họ ôm chặt một chú gấu teddy mềm mại mà họ từng chơi hồi còn bé. Bạn có thể yêu cầu họ đeo một chiếc nhẫn hoặc một món trang sức yêu thích.

 

– Khứu giác: Mùi hương có thể khuấy động ký ức một cách sống động. Và nó xảy đến cực kỳ nhanh. Hãy sử dụng mùi hương, dầu thơm, và các loại nến thơm để khơi gợi ký ức. Hệ thống khứu giác trong não nằm cùng chỗ với khu vực tác động lên cảm xúc và trí nhớ.

 

Liệu pháp hồi tưởng có thể hỗ trợ những vấn đề gì?

Liệu pháp hồi tưởng đóng vai trò quan trọng trong những bệnh lý sau:

 

Sa sút trí tuệ.

Người bị sa sút trí tuệ mất dần trí nhớ ngắn hạn nhưng vẫn còn lưu lại và thậm chí có thể tiếp cận những ký ức dài hạn. Vì vậy, người lớn tuổi sẽ được là chính mình và cảm thấy vui khi áp dụng mô hình trị liệu này. Họ lấy lại được cảm giác thành tựu và tìm được sự thỏa mãn khi chia sẻ những câu chuyện cuộc đời mình.

Trầm cảm ở người lớn tuổi.

Liệu pháp hồi tưởng đã được chứng minh có hiệu quả giúp giảm bớt đáng kể trầm cảm, bao gồm cả người lớn tuổi mắc bệnh mãn tính và những người đang dùng thuốc chống trầm cảm.

Điều thú vị là “liệu pháp hồi tưởng khá hiệu quả cho phụ nữ lớn tuổi và người lớn tuổi có xuất hiện các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng.”

Lợi ích.

 

– Hỗ trợ người bệnh sa sút trí tuệ và Alzheimer

– Cải thiện lòng tự trọng.

– Giảm những hành vi không mong muốn.

– Giảm căng thẳng.

– Gia tăng cảm giác khỏe mạnh.

– Cảm nhận niềm vui.

– Mở rộng cơ hội kết nối.

 

– Tăng cường kết nối sâu sắc hơn giữa các thế hệ, giữa họ hàng với nhau.

– Gắn kết tốt hơn giữa trị liệu viên và người bệnh.

– Giảm các triệu chứng trầm cảm.

– Tăng chất lượng cuộc sống.

– Dể bề tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.

– Giúp người cao tuổi chấp nhận những bệnh lý đang gặp.

 

Bằng cách tái cấu trúc lại ký ức từ quá khứ, liệu pháp này giúp người lớn tuổi tạo dựng một câu chuyện tiểu sử về đời mình.

Mỗi người cũng có thể sử dụng liệu pháp này với các thành viên trong gia đình mình và thảo luận về nhiều ký ức khác nhau. Nên lắng nghe chủ động. Và nên phản hồi một cách tích cực.

 

Bạn cũng có thể hỏi các câu hỏi cập nhập kiểu như “Hồi ông có công việc đâu tiên là lúc ông mấy tuổi?” hoặc “Hồi đó bị kêu đi lính ông có sợ không?”.

Bằng cách này, bạn có thể yêu cầu người thân mình mở rộng thêm những gì họ đã nói. Yên lặng không có gì đáng sợ cả. Hãy cho họ một chút thời gian, hãy hỗ trợ và động viên họ.

 

Nguồn: https://www.verywellmind.com/how-reminiscence-therapy-works-5214451