Hoa Mai vàng một biểu tượng sắc Xuân của thiên nhiên và con người Huế

  

 Huế được xem là xứ sở của của cây hoàng mai. Đi đâu ở Huế cũng có thể bắt gặp cây hoàng mai, nhưng những cây hoàng mai lớn và đẹp bậc nhất ở Huế hiện tại phải kể đến vườn mai đặc trưng trước Kinh thành Huế.

HOA MAI VÀNG MỘT BIỂU TƯỢNG SẮC XUÂN CỦA THIÊN NHIÊN VÀ CON NGƯỜI HUẾ

Mai vàng hay còn gọi là Hoàng mai Huế là loại hoa nổi tiếng của Huế - Việt Nam. Loại hoa này đã trở nên phổ biến trong đời sống dân gian, đến mức mà nhiều người dân xứ Huế dẫu cái ăn còn chật vật nhưng trước ngõ cũng phải có một cây Mai vàng.

Mai vàng trước ngõ không chỉ tô điểm, làm đẹp thêm cho không gian vườn, không gian nhà khi nở hoa mà người Huế luôn hiểu rằng, ấy là sự nhắc nhớ, nhìn hoa mà người trồng, người chơi, người ngắm theo đó mà giữ lấy cốt cách, phẩm hạnh; ứng xử trong đời sống sinh hoạt thường nhật như ý nghĩa của loài hoa mang nhiều ý nghĩa triết lý Á đông này.

.

Hoa Mai vàng do vậy mà từ bao đời đã được người dân xứ Huế trồng ở cung đình, phủ đệ, dinh thự, sân đình, cửa chùa, sân nhà, ngoài ngõ... tạo nên vẻ đẹp sang trọng, trở thành một biểu tượng sắc Xuân của thiên nhiên và con người Huế.

Ước mong của người dân Thừa Thiên Huế là xây dựng Cố đô Huế trở thành xứ sở mai vàng của Việt Nam, tạo điểm nhấn về cảnh quan sinh thái nhân văn truyền thống của vùng đất Cố đô, hướng đến mục tiêu xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành thành phố di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường và thông minh.

Tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ nhằm bảo tồn lưu giữ và phát triển giống cây mai vàng Huế; xây dựng thương hiệu mai vàng Huế. 

Từ đó Đề án “Xây dựng Thừa Thiên - Huế thành xứ sở Mai vàng của Việt Nam” năm 2022 và những năm tiếp theo 5 đến 10 năm nữa mai vàng Huế sẽ nổi tiếng như hoa Anh Đào của Nhật bản.

Những ngày qua vườn hoàng mai "khủng" đồng loạt khoe sắc trước Kinh thành Huế, Hàng loạt gốc hoàng mai trước Kinh thành Huế đồng loạt nở hoa khoe sắc đón Xuân Bính Dần.

Vườn hoàng mai mỗi năm chỉ nở một lần, nhiều người dân và du khách đã đến ngắm hoa đồng thời lưu lại những bức ảnh kỷ niệm.

 

Thế giới trước đêm giao thừa 2020

  

 Du khách ăn mừng năm mới khi xem pháo hoa trong thời khắc giao thừa ở Brazil vào ngày 31/12/2019 - Ảnh: AFP

THẾ GIỚI TRƯỚC ĐÊM GIAO THỪA 2020

Tiệc mừng năm mới ảm đạm khi làn sóng COVID-19 làm rung chuyển toàn cầu

PNO - Trong khi nhiều nước hủy bỏ hoặc hạn chế tiệc mừng năm mới khi số lượng ca nhiễm COVID-19 hàng ngày, do biến thể Omicron tăng kỷ lục thì chỉ có Nam Phi kịp gỡ bỏ những lệnh giới nghiêm khi thông báo đỉnh dịch đã qua, số ca nhiễm giảm giảm sâu.

Hai năm trước, coronavirus đã được phát hiện lần đầu tiên ở Vũ Hán (Trung Quốc) và đến tháng 3/2020 WHO tuyên bố đại dịch toàn cầu. Đến nay nó đã giết chết hơn 5,4 triệu người, gây ra khủng hoảng kinh tế trầm trọng và ​​các đợt bùng phát dịch làm ngừng hết mọi hoạt động xã hội trên toàn thế giới.

Biến thể mới nhất Omicron, khi được coi là gây ra bệnh nhẹ hơn cũng đã đẩy mức độ lây nhiễm lên mức kỷ lục trong những ngày gần đây ở Hoa Kỳ, Anh, Pháp và các nước châu Âu khác, buộc các chính phủ phải áp dụng lại các biện pháp hạn chế.

Theo thống kê của AFP hôm 30/12, số ca nhiễm COVID-19 mới hàng ngày trên toàn thế giới lần đầu tiên đã vượt mốc 1 triệu, với hơn 7,3 triệu ca nhiễm mới trong bảy ngày qua.

Từ Hy Lạp đến Mexico, từ Barcelona đến Bali và khắp các vùng châu Âu, chính quyền đã hủy bỏ hoặc hạn chế các cuộc tụ tập nơi công cộng, đóng cửa hoặc áp đặt lệnh giới nghiêm đối với các hộp đêm trong những ngày cuối 2021 và đầu năm mới 2022.

Chỉ có Nam Phi, quốc gia đầu tiên báo cáo về biến thể Omicron, là đi ngược lại xu hướng này. Chính phủ nước này đã dỡ bỏ lệnh giới nghiêm từ nửa đêm đến 4 giờ sáng hôm sau để cho phép các lễ kỷ niệm diễn ra, sau khi các quan chức y tế cho biết tình hình lây nhiễm giảm trong tuần qua cho thấy đỉnh của làn sóng hiện tại đã qua.

Ở Pháp, việc mang khẩu trang ở ngoài trời sẽ là bắt buộc khi đi dạo trên đường phố Paris từ đêm giao thừa đối với tất cả mọi người trên 11 tuổi. Các câu lạc bộ đêm đã đóng cửa cho đến tận tháng Giêng.

Ở Tây Ban Nha, các lễ hội công cộng đã bị hủy bỏ trên hầu hết các khu vực và ở các thành phố lớn nhất ngoại trừ Madrid, nơi dự kiến ​​sẽ có một cuộc tụ tập hạn chế đám đông với giới hạn là 7.000 người so với 18.000 người vào năm 2019.

Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh (NHS) cho biết họ sẽ bắt đầu mở các bệnh viện dã chiến tạm thời để tránh tình trạng quá tải bệnh nhân có thể xảy ra ở Anh, khi chính phủ ngừng hạn chế bắt buộc vào các lễ hội năm mới.

Cuộc chiến mới lại bắt đầu

Giám đốc Y khoa Quốc gia Stephen Powis cho biết: “Với mức độ lây nhiễm COVID-19 cao và số người nhập viện ngày càng tăng, NHS hiện đang ở trong tình thế như 'chiến tranh'”.

Tại Indonesia, quốc gia đã báo cáo hơn 4,2 triệu trường hợp được xác nhận, cảnh báo rằng du khách nước ngoài có thể bị trục xuất khỏi hòn đảo nghỉ dưỡng Bali nếu họ bị phát hiện vi phạm quy tắc sức khỏe COVID-19 như tổ chức lễ hội, bắn pháo hoa và tụ tập hơn 50 người trong những ngày lễ.

Tại thành phố Mexico đã hủy bỏ các lễ kỷ niệm đêm giao thừa lớn như một biện pháp phòng ngừa sau khi các trường hợp nhiễm mới gia tăng. 

Trong khi đó, Israel đã trở thành một trong những quốc gia đầu tiên thông qua mũi tiêm nhắc lại lần thứ 4 cho những người bị suy giảm miễn dịch.

Các nhà chức trách ở Ả Rập Xê-út đã áp dụng lại các biện pháp giãn cách xã hội tại Nhà thờ Hồi giáo Lớn ở thánh địa Hồi giáo Mecca, sau khi ghi nhận số ca nhiễm cao nhất trong nhiều tháng.

Các tín đồ tại các nhà thờ ở thành phố thánh địa Mecca, Ả Rập Xê Út vào ngày 30/12/2021 - Ảnh: AFP

Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Tôi rất lo ngại rằng biến thể Omicron, dễ lây lan hơn, lưu hành cùng lúc với Delta, đang dẫn đến một đợt sóng thần mới. Điều này đang và sẽ tiếp tục gây áp lực to lớn lên các nhân viên y tế đang kiệt sức, và hệ thống y tế trên bờ vực sụp đổ".

Bên bờ vực sụp đổ

Theo Đại học Johns Hopkins, biến thể Omicron đã bắt đầu áp đảo một số bệnh viện ở Mỹ, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất với trung bình 1 tuần có 265.427 trường hợp mắc mới. Tiến sĩ Michael Mina - nhà dịch tễ học và nhà miễn dịch học của Harvard đã nói rằng con số này có thể chỉ là "phần nổi của tảng băng chìm" vì con số thực có thể cao hơn nhiều vì xét nghiệm chưa đầy đủ.

Các cơ quan y tế Mỹ khuyến cáo người dân nên tránh đi du lịch biển trong kỳ nghỉ lễ, ngay cả khi họ đã được tiêm phòng đầy đủ. Riêng tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Mỹ, dù cho rằng không cần phải hủy bỏ những buổi tụ họp nhỏ tại nhà giữa những người thân và bạn bè đã được tiêm chủng hoặc tiêm tăng cường, nhưng "nếu kế hoạch của bạn là đi dự một bữa tiệc đêm giao thừa từ 40 đến 50 người và mọi người ôm hôn, chúc nhau một năm mới hạnh phúc, tôi thực sự khuyên rằng năm nay chúng ta không nên làm điều đó”, ông nói.

Bà Victoria Sierralta tại một địa điểm xét nghiệm ở Miami cho biết: “Một nửa gia đình tôi mắc bệnh này. Nó giống như chúng tôi trở lại như giai đoạn đầu tiên của đại dịch. Điều này thật điên rồ".

Tại Trung Quốc, cư dân ở thành phố Tây An, nơi có 13 triệu dân đang bị phong tỏa cho biết họ đang vật lộn để tìm lương thực, bất chấp Bắc Kinh khẳng định có đủ nguồn cung cấp.

Đài truyền hình nhà nước chiếu cảnh các công nhân phân loại trứng, thịt và rau, trước khi giao thực phẩm cho người dân từng nhà. "Tôi sống bằng... một bát cháo mỗi ngày, chỉ để duy trì sự sống", một người dân họ Wang nói với AFP. Trong khi đó, Nga cho biết hơn 71.000 người chết vì coronavirus ở nước này chỉ trong tháng 11, một kỷ lục tử vong mới kể từ khi đại dịch bắt đầu.

Thảo Nguyễn (theo AFP)

Giấc ngủ và sự sinh tồn của con người

 

GIẤC NGỦ VÀ SỰ SINH TỒN CỦA CON NGƯỜI

Khoa học giấc ngủ có thể giúp mỗi người ngủ ngon hơn, “thức dậy mạnh mẽ”, có một ngày làm việc hiệu quả hơn, chất lượng cuộc sống trở nên tốt hơn.

Mô hình giấc ngủ đơn pha và hai pha

Trong cuộc sống hiện đại, hầu hết chúng ta đều chỉ ngủ một giấc mỗi đêm. Bạn đi ngủ vào khoảng 9-10 giờ tối, có thể muộn hơn. Nhưng nếu bạn đã cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng, sau đó thức toàn bộ thời gian còn lại trong ngày, bạn sẽ thuộc mẫu người ngủ đơn pha (Monophasic Sleep).

Tổ tiên của chúng ta, những người săn bắn hái lượm nhiều khả năng cũng ngủ đơn pha. Năm 2017, một nhóm các nhà khoa học tại Đại học California đã rút ra kết luận này sau khi nghiên cứu 3 tộc người tiền hiện đại còn sót lại ở Châu Phi và Nam Mỹ. Họ là những người Hadza ở Tanzania, Tsimane ở Bolivia và người San ở Namibia, tất cả đều vẫn đang sống trong một "nền kinh tế" săn bắn hái lượm.

Quan sát từ nghiên cứu cho thấy, mặc dù những thổ dân sống tách biệt ở hai lục địa, họ cùng đi ngủ vào một khoảng thời gian giống nhau, hơn 3 tiếng sau khi mặt trời lặn. Những người thổ dân thức dậy tự nhiên trước khi mặt trời mọc, ngủ liền một giấc mỗi đêm và không bao giờ ngủ vào ban ngày khi mặt trời còn chiếu sáng.

.

Vậy là tổ tiên của chúng ta có thể không phải những người thích ngủ trưa. Ngủ trưa được tính vào mô hình giấc ngủ hai pha (Biphasic Sleep). Thông thường, khi ai đó không ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm, họ sẽ có xu hướng sẽ ngủ một giấc ngắn vào giữa ngày để bù đắp lại.

Nhưng giấc ngủ hai pha cũng có một dạng hoàn toàn khác. Trong đó, giấc ngủ ban đêm được cắt làm đôi, xen vào giữa một khoảng thời gian thức giấc kéo dài từ 1 đến vài tiếng. Các tài liệu cho thấy giấc ngủ pha đôi này khá phổ biến ở Phương Tây trong những năm 1800, thời kỳ tiền công nghiệp trước khi con người phát minh ra đèn điện.

.

Logic của giấc ngủ pha đôi là việc con người quá nhàn hạ vào buổi tối. Khi chỉ có nến thắp sáng, không có điện thoại, TV hay internet, mọi người thường có xu hướng đi ngủ sớm. Tùy từng thời gian và vĩ độ, khoảng thời gian ban đêm khi đó có thể kéo dài từ 8-12 tiếng.

Những người tiền công nghiệp có lẽ đã khá vất vả trong việc kéo dài một giấc ngủ duy nhất dài đến vậy. Cho nên, họ thường thức giấc vào lúc nửa đêm.

.

Các tài liệu ghi lại cho thấy trong khoảng thời gian này, nhiều hoạt động sáng tạo và nghệ thuật đã được thực hiện. Các nhà thiên văn cũng sử dụng thời gian đó để quan sát bầu trời, trong khi người bình thường có thể ăn một bữa nhẹ dưới ánh nến hoặc đơn giản là quan hệ tình dục.

.

Mô hình giấc ngủ đa pha

Lịch trình Uberman, với 6 giấc ngủ/ngày, là một trong những mô hình giấc ngủ kỳ lạ nhất thuộc nhóm giấc ngủ đa pha (Polyphasic Sleep) - thuật ngữ được tiến sĩ Claudio Stampi, nhà nghiên cứu đồng hồ sinh học người Ý đặt ra khi ông bắt đầu nghiên cứu chủ đề này. Bên cạnh Uberman, hai lịch trình ngủ đa pha phổ biến thường được biết đến là Everyman và Dymaxion.

Giấc ngủ nào được ủng hộ bởi khoa học?

.

Điều đầu tiên cần phải nói chắc chắn rằng, con người cần ngủ. Giấc ngủ đóng vai trò trong sự sinh tồn của con người tương tự như thức ăn và nước uống. Mặc dù các nhà khoa học vẫn chưa giải thích được đầy đủ mục đích sinh học của giấc ngủ, họ đã tìm được nhiều bằng chứng cho thấy nó có liên quan đến một số chức năng não, bao gồm cả cách các tế bào thần kinh giao tiếp với nhau.

Trong thực tế, não và cơ thể vẫn hoạt động đáng kể trong khi bạn ngủ. Những phát hiện gần đây cho thấy giấc ngủ giúp vệ sinh và loại bỏ những độc tố tích tụ trong não suốt thời gian thức giấc. Nó cũng đóng vai trò trong việc hình thành ký ức và củng cố các kiến thức mà bạn mới học được trong ngày.

Giấc ngủ ảnh hưởng đến hầu hết mọi loại mô và hệ thống trong cơ thể - từ não, tim và phổi đến quá trình trao đổi chất, chức năng miễn dịch, tâm trạng và khả năng đề kháng bệnh tật. Nghiên cứu cho thấy rằng thiếu ngủ mãn tính hoặc ngủ kém chất lượng sẽ làm tăng nguy cơ rối loạn bao gồm huyết áp cao, bệnh tim mạch, tiểu đường, trầm cảm và béo phì.

.

Trong khi đó, thống kê cho biết những người chỉ ngủ từ 4-5 tiếng/ngày có thể làm tăng tỷ lệ tai nạn giao thông của mình lên gấp 4 lần, tỷ lệ tai nạn lao động gấp 2,7 lần. Năm 2012, một người đàn ông 26 tuổi ở Trung Quốc được tìm thấy đã chết, sau khi thức liên tục 12 ngày đêm để theo dõi giải Vô địch bóng đá châu Âu (EURO).

Mặc dù nghiên cứu chỉ ra thiếu ngủ không phải là nguyên nhân trực tiếp có thể dẫn đến cái chết, nó luôn là điều kiện cho cái chết xảy ra sớm hơn.

.

Các bằng chứng khoa học hiện tại ủng hộ giấc ngủ chất lượng với 2 tiêu chí: đủ thời lượng và đúng thời điểm. Số lượng giờ ngủ mỗi ngày thay đổi theo từng độ tuổi. Trung bình, trẻ sơ sinh cần 16-18 giờ ngủ mỗi ngày. Trẻ em và thanh thiếu niên cần 9,5 tiếng. Người trưởng thành cần ngủ 7-9 tiếng mỗi ngày sau đó giảm xuống khi chúng ta già đi.

Ngủ đúng thời điểm là việc đồng bộ giấc ngủ của bạn với chiếc đồng hồ sinh học trong cơ thể, chạy theo chu kỳ sáng/tối của ngày. Nghĩa là mọi người nên ngủ vào ban đêm và thức dậy khi trời sáng. Bất kể mô hình ngủ nào chệch ra ngoài hai điều kiện này đều mang đến những tác động không tốt đến cơ thể.

Dựa trên đó, chỉ có giấc ngủ đơn pha và hai pha có thể đáp ứng cả hai điều kiện. Tổ tiên của chúng ta có khả năng là những người ngủ đơn pha, do vậy, đó được xem là giấc ngủ tự nhiên nhất. Nhưng sau cách mạng công nghiệp, đèn điện và các loại ánh sáng nhân tạo dường như đã phá vỡ mô hình ngủ đơn pha của chúng ta, khiến nó kém hiệu quả.

.

Con người thức khuya hơn, khi có nhiều hoạt động giải trí hơn vào ban đêm, từ điện thoại, tivi cho đến những bữa tiệc tùng và lễ hội ngoài đường phố. Kết quả là khoảng thời gian tính từ khi bạn chợp mắt cho tới khi mặt trời mọc là không đủ để đảm bảo cả về chất và về lượng cho giấc ngủ.

Mô hình giấc ngủ hai pha, bao gồm một giấc ngủ ban đêm và một giấc ngủ trưa, bây giờ trở thành lựa chọn thay thế tốt hơn. Nghiên cứu điện não đồ cũng ủng hộ mô hình ngủ hai pha, cho thấy sự đáp ứng của não bộ với một giấc ngủ dài vào ban đêm và một giấc ngủ ngắn giữa ngày.

Trong khi đó, rất nhiều nghiên cứu khác ủng hộ lợi ích tuyệt vời từ giấc ngủ trưa bao gồm cải thiện chức năng nhận thức, phản xạ, trí nhớ ngắn hạn và cả tâm trạng. Ở những quốc gia có nền văn hóa siesta (tiếng Tây Ban Nha nghĩa là ngủ trưa) như Hy Lạp, Brazil, Mexico và tất nhiên cả Tây Ban Nha, có tới hơn 72% dân số thường xuyên ngủ trưa ít nhất 4 lần/tuần.

.

Mô hình giấc ngủ đa pha

"Có rất ít dữ liệu - không có dữ liệu nào trong trong tài liệu y khoa - nói về những nghiên cứu lâm sàng được thiết kế cẩn thận để chứng minh giấc ngủ đa pha mang lại bất kể một lợi ích nào cho y học giấc ngủ con người", tiến sĩ Alon Avidan, giám đốc Trung tâm Rối loạn Giấc ngủ Đại học California, Hoa Kỳ cho biết.

Những người không ngủ đủ 7 tiếng mỗi ngày có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường và béo phì, ông nói, nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu ngủ làm rối loạn lượng hooc-môn, làm tăng cảm giác thèm ăn và nồng độ đường trong máu của bạn.

Trả lời câu hỏi rằng một người bình thường có nên thử lịch trình ngủ Uberman hay không, tiến sĩ Avidan dứt khoát: "Không!".

.

Trường hợp duy nhất mà lịch trình Uberman tỏ ra có ích, được tiến sĩ Claudio Stampi - nhà nghiên cứu giấc ngủ đa pha hàng đầu thế giới - chỉ ra, đó là các binh lính và thủy thủ trên du thuyền. Vì điều kiện chiến trường và sự lênh đênh trên biển, họ thường chỉ có thể ngủ vài giờ mỗi ngày.

Tiến sĩ Stampi cho biết những binh lính và thủy thủ có thể chia số giờ ngủ ít ỏi của họ thành 6 giấc ngủ ngắn chia đều trong cả ngày như lịch trình Uberman. Điều này sẽ tốt hơn là ngủ một giấc ngắn chỉ 2 tiếng đồng hồ.