Nhà văn Mạc Ngôn nói về giáo dục

Đối với con trẻ, ‘cha là đất, mẹ là trời’, mỗi lời nói hay hành vi của cha mẹ đều có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển và hình thành nhân cách của trẻ. Do đó, giáo dục trong gia đình luôn được coi là quan trọng nhất, vượt qua cả giáo dục tại nhà trường.

 Nhà văn Mạc Ngôn

Mạc Ngôn là một nhà văn người Trung Quốc rất nổi tiếng, Năm 2012, ông nhận giải Nobel Văn học. Bằng hiểu biết và trải nghiệm sâu sắc của mình, Mạc Ngôn gói gọn cốt lõi của giáo dục gia đình trong những câu nói sau:
.
“Cha mẹ tốt là từ học mà ra”
Trên đời này không có ai sinh ra thiên bẩm đã biết làm cha mẹ, cũng không có ai là không cần học hỏi mà vẫn có thể làm một người cha, người mẹ tốt được. Những bậc cha mẹ thành công trong việc nuôi dạy con cái đều là những người không ngừng nỗ lực học tập.

Tôi từng tiếp xúc với không ít phụ huynh của những người con kiệt xuất, trong số họ không có ai nói rằng nuôi dạy con cái là việc nhẹ nhàng cả. Thậm chí có người còn nói: “Rất nhiều người không biết cứ tưởng rằng tôi được thảnh thơi, con cái giỏi giang nên không phải quản nhiều. Nhưng đâu ai biết rằng, thậm chí đi ngủ tôi còn phải căng mắt ra mà coi chừng”.
.
Một người cha, người mẹ biết dạy con sẽ luôn phòng tránh trước khi vấn đề phát sinh với con cái. Ngược lại, những người cứ để “nước đến chân mới nhảy”, đợi thầy cô phải tìm đến nói chuyện thì chính là không biết dạy con. Người như vậy, đôi khi vấn đề phát sinh rồi họ vẫn chưa định thần được vấn đề ấy là gì.
.
Bước vào thế kỷ 21, xã hội thông tin đòi hỏi con người phải có tố chất nhiều hơn. Bất kỳ một lĩnh vực nào cũng cần phải học tập, đào tạo, trong khi nuôi dạy con cái lại không có một trường lớp nào, dường như đó là việc mà mỗi một ông bố bà mẹ khi sinh ra đều hiển nhiên tự biết vậy. Kỳ thực, trước khi làm cha mẹ mỗi người đều cần phải trang bị cho mình những kiến thức liên quan. Hơn nữa, trang bị càng sớm càng tốt, càng đầy đủ càng tốt.

“Thành tích tốt là do nuôi dạy mà ra”
Chúng ta cần phải có cái nhìn chính xác về hai kiểu giáo dục ngày nay: Một là giáo dục tố chất, hai là giáo dục ứng thi.
Giáo dục ứng thi là điều không tránh khỏi, nó yêu cầu cả nhà trường và phụ huynh cùng hợp lực cố gắng. Thực ra giáo dục ứng thi và giáo dục tố chất cũng không mâu thuẫn với nhau. Nếu như không có năng lực để ứng thi thì vẫn chưa đạt được giáo dục tố chất chân chính.
.
Theo thống kê gần đây, cả Trung Quốc có khoảng 10 triệu “học sinh nhàn rỗi”. Điều gọi là “học sinh nhàn rỗi” chính là chỉ những thành phần học sinh đang độ tuổi tới trường nhưng lại không chịu học. 94% trong số đó chấp nhận thất bại trên con đường học vấn, các em bỏ học, trốn nhà đi chơi, sau cùng thành những tội phạm tuổi vị thành niên.
.
Vậy phương thức tốt nhất giúp con cái ở đây là gì? Chính là giảm bớt áp lực cho con, tăng trách nhiệm của cha mẹ, các bậc cha mẹ cũng phải trở thành những người thầy dẫn dắt con cái.
Đương nhiên để có được thành tích học tập tốt là trách nhiệm của nhà trường. Nhưng trong môi trường học tập, trong xã hội cạnh tranh như hiện nay thì một đứa trẻ cũng phụ thuộc vào sự giáo dục của cha mẹ phần nhiều.
.
“Thành tựu tốt là do đức mà ra”
Trí tuệ không quan trọng bằng ý chí, nhưng ý chí lại không quan trọng bằng phẩm chất đạo đức.
Nhưng tiếc thay, xã hội ngày nay người coi trọng đạo đức ngày càng ít đi, nguyên nhân chính là vì đạo đức đã không còn liên quan đến điểm số nữa.
.
Nhưng thực tế, đạo đức và phẩm hạnh là yếu tố quan trọng nhất của một người, quyết định sự thành bại của cả một đời người. Chúng ta có thể thấy, trong lịch sử xưa nay những người thành công lưu danh sử sách đều có phẩm hạnh đạo đức cao đẹp. Để một người có được thành công trong đời thì việc đầu tiên, việc tất yếu, việc tối quan trọng chính là bồi dưỡng đạo đức. Dù tài giỏi đến đâu nhưng thiếu đi đức hạnh thì người đó có phấn đấu cả đời cũng chỉ là con số không, nếu như không muốn nói là con số âm.
.
Để một đứa trẻ có ý chí, nghị lực, phẩm chất đạo đức, những yếu tố quan trọng này không phải thông qua lời nói mà cần thông qua hành động của cha mẹ để cảm hoá con cái. Ngoài ra cũng còn một phương thức hỗ trợ tương đối đắc lực, đó là khuyến khích con cái đọc những tác phẩm văn học đạo đức nổi tiếng, những tác phẩm về nhân vật anh hùng, những bậc đại nghĩa ôm chí lớn xưa nay. “Văn dĩ tải Đạo”, văn học cũng chính là một phương thức để giáo hóa, trau dồi phẩm hạnh, bồi dưỡng nhân cách và đạo đức làm người.
.
Theo Sound of Hope