Bài học Tây du ký

 

BÀI HỌC TÂY DU KÝ

NGƯỜI THÔNG MINH ĐỪNG KHOE KHOANG 4 ĐIỀU NÀY

Cuốn U Mộng Ảnh của Trương Triều đời nhà Thanh có nói rằng bộ truyện Tây Du Ký là một bộ “Ngộ Sách”. Nhìn bề mặt bộ sách dường như chỉ mô tả lại hành trình Đường Tăng đi Tây Trúc thỉnh kinh nhưng thực tế nội hàm của câu chuyện diễn giải giá trị nhân sinh vô cùng sâu sắc. Mỗi nhân vật, mỗi kiếp nạn đều ẩn chứa trong nó cách đối nhân xử thế trí tuệ.

Sau khi đọc Tây Du Ký nhiều người mới nhận ra rằng bậc cao nhân không bao giờ khoe khoang 4 điều này.

Đừng khoe khoang sự giàu có

Khi đi ngang qua thiền viện Quan Âm, thầy trò Đường Tăng đã được Kim Trì trưởng lão tiếp đón nhiệt tình. Ông nhìn thấy tướng mạo phi phàm của hòa thượng đến từ Đông Thổ Đại Đường thì nghĩ rằng hẳn là trên người Đường Tăng có mang theo bảo vật quý hiếm.

Đường Tăng là người xuất gia thì không có bảo vật, cho dù có đi chăng nữa ông cũng không mang ra khoe khoang. Nhưng Tôn Ngộ Không lại hành động ngược lại. Con khỉ này không chỉ thích thể hiện mà còn thích gây chuyện. Khi gặp Kim Trì trưởng lão tính khí tự cao tự đại thì trong lòng Hành Giả cảm thấy tức giận. Hắn đã thúc Đường Tăng lấy ra chiếc áo gấm cà sa mà Phật Tổ ban cho.

Đường Tăng nghe xong vội vàng lắc đầu nói: “Đồ đệ, đừng khoe giàu với người ta. Chúng ta chỉ có hai người đơn độc, lỡ xảy ra việc gì thì sao?”.

Dù Sư phụ đã nói vậy nhưng Ngô Không vẫn không cho là đúng, chỉ một mực muốn lấy áo cà sa ra khoe khoang trước mặt trưởng lão.

Kết quả là khiến lòng tham của Kim Trì trưởng lão nổi lên, ông ta đã nghĩ cách hại người đoạt lấy bảo vật, thậm chí còn dẫn yêu quái gấu ra ngoài gây ra rất nhiều rắc rối không cần thiết.

Đừng khoe khoang tài năng

Tôn Ngộ Không rất chăm chỉ học các phép biến hóa từ sau khi bái lạy tổ sư Bồ Đề làm sư phụ. Chẳng bao lâu, Ngộ Không đã học thành 72 phép biến hóa và thuật Cân đẩu vân.

Một lần, khi đang luyện tập, bạn đồng môn nhìn thấy và thúc giục Ngộ Không thi triển phép biến hóa. Vốn nghĩ đây là việc tốt nên khi được xúi giục, Ngộ Không liền thực hiện phép Cân đẩu vân, biến hóa không ngừng.

Sau khi Tổ sư Bồ Đề biết chuyện đã khiển trách Tôn Ngộ Không.Trước sự quở trách của Sư phụ, Ngộ Không mặc dù liên tục nói lời xin lỗi nhưng vẫn không nhớ lỗi lầm đã mắc. Sau này khi đại náo thiên cung, Tôn Ngộ Không lại khoe khoang bản sự của mình trước mặt Phật tổ Như Lai.

Thật đúng là cao nhân ắt có cao nhân trị, cuối cùng Ngộ Không đã bị Phật Tổ nhốt dưới núi ngũ hành suốt 500 năm.

“Thái Căn Đàm” có viết: Người có tài năng thật sự không bao giờ khoe khoang mà chỉ lặng yên lắng nghe học hỏi. Một người dù có tài giỏi đến đâu đi nữa thì cũng cần biết xem xét thời thế, ít khi thể hiện bản thân.

“Chu Dịch” có viết: “Người quân tử che giấu tài nghệ trong thân, chờ đợi thời cơ mới hành động”. Tài năng là điều đáng trân quý, nhưng nếu bạn thể hiện một cách thiếu hiểu biết thì nó sẽ dẫn đến những tai họa không đáng có. Đừng bao giờ cùng người khác nói hết khuyết điểm của bản thân cũng như tài năng của mình. Bởi vì ngay lúc khoe tài năng cũng là lúc bạn bị đánh giá thấp trong mắt người khác.

Đừng tỏ ra thông minh

Trên hành trình đi thỉnh kinh, người được cho là thông minh nhất lại chính là Sa Ngộ Tĩnh. Sa Tăng để lại ấn tượng cho mọi người bởi sự chất phác và trung thực. Trên thực tế thì trong lòng Ngộ Tĩnh vô cùng tỏ tường, rất hiểu đạo lý đối nhân xử thế. Chỉ có điều, Ngộ Tĩnh biết che giấu rất tốt, không khoe khoang bản thân thông minh. Suốt dọc đường, chỉ vào những thời khắc quan trọng, Sa Ngọ Tĩnh mới nói ra ý kiến của mình.

“Thái Căn Đàm” có viết: “Khôn khéo ẩn trong sự vụng về, dùng ngốc nghếch mà lại là thông minh, ngoài đục mà trong sáng, cong mà lại thành thẳng”. Người càng thông minh thì càng hiểu được nội hàm của sự che giấu. Nếu một người để lộ ra sự thông minh thì thường không làm nên trò trống gì. Bởi vì người ta thường nói kẻ có trí tuệ tuyệt vời thường giả ngốc, lù khù vác cái lu mà chạy, tẩm ngẩm tầm ngầm mà đấm chết voi. Những người thông minh thực sự thường rất biết giả hồ đồ.

Đừng khoe công lao

Lúc Tôn Ngộ Không đại náo thiên cung, mười vạn thiên binh cũng không bắt được. Sau đó, Quan Âm Bồ Tát đã tiến cử Nhị Lang Thần với Ngọc Hoàng đi bắt Ngộ Không.

Quả thật, Nhị Lang Thần không phụ sự mong đợi của mọi người. Được Thái Thượng Lão Quân giúp đỡ, cuối cùng Nhị Lang Thần cũng bắt được Tôn Ngộ Không. Nhị Lang không nhận bất cứ công lao nào về mình.

Lão Tử từng nói: “Sống mà không có, thành công mà không lưu luyến”. Làm việc chăm chỉ mà không khoe khoang, có công mà không cao ngạo, đó là những phẩm chất mà một người cần phải có.

Công lao lớn đến mấy cũng không bù được một chữ kiêu căng, trí tuệ thông minh đến mấy cũng không nằm ngoài chữ “Ẩn”. Thành công không kiêu căng, có công lao sẵn sàng đem chia sẻ, người như vậy nhất định sẽ có tương lai rộng mở.

Quỷ Cốc Tử nói: “Đạo của Thánh nhân, tại ẩn và che giấu”. Bồ Đề tổ sư cũng cảnh báo Ngộ Không rằng: “Thành danh bởi biết sống nghèo khổ mỗi ngày, thất bại bởi vì luôn đắc ý”.

Ở đời, hư vinh là cái ác rõ ràng, biết cúi mình chính là lòng thiện ẩn. Khoe khoang không là gì ngoài một biểu hiện của sự trống rỗng. Chỉ khi biết che giấu mới có thể sống thật dài thật lâu.

Theo: ĐKN