TAM TỰ KINH Bài 13

 

TAM TỰ KINH  Bài 13

Sơ cố nội, cha đến mình
Mình đến con, con đến cháu
Từ con cháu, đến chắt chít
Là chín đời, là luân thường.

Ân cha con, thuận vợ chồng,
Anh yêu thương, em cung kính.
Có tôn ti, yêu thương bạn.
Vua phải kính, thần phải trung,
Mười nghĩa này, người đều giống.

 

Diễn giải:

 

Từ ông sơ sinh ra ông cố, ông cố lại sinh ra ông nội, ông nội sinh ra cha, cha lại sinh ra bản thân ta. Ta sinh con, con lại sinh cháu, cứ tiếp tục từng đời từng đời như thế.

.

Từ con, cháu của ta một mạch đến chắt và chít, đây là chín đời (cửu tộc) mà người xưa nói, bao gồm bốn đời trên ta và bốn đời dưới ta. Đây là quan hệ huyết thống, quan hệ mật thiết nhất đến bản thân ta. Cửu tộc đại biểu quan hệ, thứ tự lớn-nhỏ, trên-dưới của nhân loại.

.

Giữa cha con với nhau cần có ân tình, cha đối với con cần phải nhân từ, yêu thương, con đối với cha cần phải hiếu thuận.

Vợ chồng với nhau nên tôn trọng nhường nhịn nhau, hòa thuận với nhau. Còn anh chị thì nên yêu thương em, em nên cung kính đối với anh chị.

.

Giữa bề trên và bậc con cháu phải phân biệt rạch ròi thứ bậc trên dưới. Giữa bạn bè với nhau cần thành thật và tin tưởng nhau. Vua đối với bề tôi cần phải tôn trọng thì bề tôi tự nhiên sẽ nhất mực trung thành đối với vua.

.

Đây là mười đạo nghĩa mà mỗi người đều phải tuân thủ và hành xử theo.