Ảnh: Vào tối ngày 5/11/2020, những người biểu tình da đen tuần hành với lá cờ Black Lives Matter trên tay. (Ảnh Epoch Times)

THOMAS SOWELL MỘT TRÍ THỨC DA ĐEN, MỘT NHÀ KINH TẾ XUẤT SẮC

 

Trong bối cảnh thế giới ngày càng có xu hướng thiên tả, tờ Wall Street Journal tại Mỹ đã đăng một bài viết có tên “Linh hồn của chủ nghĩa bảo thủ đen” (The Soul of Black Conservatism) nhân dịp sinh nhật lần thứ 91 của tờ báo này.

 

Bài viết đã khen ngợi một cách đúng mức đối với nhà thông thái kiệt xuất: “Thomas Sowell đã dành cả cuộc đời để thách thức quan niệm chính thống về phương diện chủng tộc, kinh tế, v.v., và trong quá trình này đã tạo nên một số thành quả học thuật khiến người ta có ấn tượng sâu sắc”.

Trong đó cuốn “Economic Facts and Fallacies” (Những sự thật và sai lầm kinh tế) và “Intellectuals and Society” (Phần tử trí thức và xã hội) có thể coi là tác phẩm tiêu biểu cho thành tựu học thuật của Sowell.

 

Sowell đã suy nghĩ về việc viết cuốn sách này trong một thời gian dài. Kể từ cuối những năm 1970, mười mấy nhà tư tưởng da đen nghiêm túc đã gây chú ý vì đã thách thức học thuyết chính thống về quyền công dân đã được củng cố trong những năm 1960.

 

Mặc dù các phương tiện truyền thông vào thời điểm đó gọi chung họ là “những người bảo thủ da đen” hoặc “những người bảo thủ mới da đen”, nhưng thực tế họ có những tư tưởng và lập trường rất khác nhau.

Trong đó, quan điểm chiếm vị trí chủ đạo là chủ trương của học giả pháp lý K.W. Crenshaw, bà cho rằng “các cộng đồng da đen phải phát triển và duy trì một ý thức chính trị độc đáo” bởi vì “tài sản chính trị quý giá nhất của cộng đồng da đen luôn là khả năng khẳng định danh tính tập thể và đặt tên cho thực tế chính trị tập thể của nó.”

 

Bây giờ nhìn lại, đây là điểm khởi đầu cho việc cánh tả Mỹ hiện nay chủ trương thân phận chính trị người da đen.

 

Tháng 12/1980, Sowell tổ chức hội nghị “Phương án thay thế của người da đen” (Black Alternatives) tại San Francisco.

Mục đích của hội nghị này là trình bày các loại quan điểm của chính trị gia, phần tử trí thức và nhà hoạt động dân quyền người da đen.

Những giới tinh hoa da đen này nhận thức rõ ràng rằng giới thượng lưu tự do hy vọng rằng người da trắng sẽ giải quyết được các vấn đề của người da đen. Trong trường hợp này, giới tinh hoa da đen không thể vắng mặt.

 

Trong số rất nhiều giới tinh hoa học thuật người da đen, Sowell thuộc chủ nghĩa bảo thủ của người da đen thực sự. Chủ nghĩa bảo thủ da đen này có thể truy ngược lại nguồn gốc từ mô hình tự lực được Frederick Douglass và Booker T. Washington nhấn mạnh.

 

Ngay từ năm 1975, trong cuốn “Chủng tộc và Kinh tế học” (Race and Economics), Sowell đã viết: “Nếu lịch sử của các nhóm chủng tộc thiểu số ở Mỹ có thể cho thấy bất cứ điều gì, thì thái độ tự lực cánh sinh và giác quan đã phát huy tác dụng lớn ngần nào trong đó”.

 

Sau khi trải qua phong trào “Người da đen đáng sống” (BLM) vào năm 2020, đối mặt với lời hứa của Tổng thống Biden về việc đưa ra đạo luật bồi thường cho người da đen,

Sowell đã một lần nữa phát biểu quan điểm mà ông đã nhiều lần nhắc đến trên Twitter của mình: “Các gia đình da đen đã sống sót qua vài thế kỷ chế độ nô lệ và phân biệt chủng tộc, nhưng nó đã tan rã vì chủ nghĩa vị kỷ (chủ nghĩa phúc lợi / Welfarism).”

 

Sowell luôn lo lắng sâu sắc rằng những từ thiện có yêu cầu ít hoặc cơ bản không yêu cầu đối với người nhận có thể gây ra sự phụ thuộc. Đó là một loại chủ nghĩa cá nhân thực dụng và chủ nghĩa tự lực, xác định chủ nghĩa bảo thủ của người da đen kiểu Sowell.

 

Chúng ta đều đã từng nghe câu nói xưa: Cho cái cần câu chứ không nên cho con cá.

Kể từ khi các chính trị gia phương Tây phát hiện ra mánh khóe “sử dụng phúc lợi để lấy phiếu bầu”, những người ủng hộ việc phân phối của cải xã hội thực sự đã cho người nghèo rất nhiều ‘cá’, và khiến họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào chính phủ để nuôi họ, cũng vì thế mà thành kho phiếu cứng của chính đảng theo đuổi chủ trương này (ví dụ như Đảng Dân chủ Mỹ).

 

Nếu những người đề xướng việc phân phối là nghiêm túc, thì điều họ thực sự nên làm là cung cấp cho những người nghèo lưới bắt cá thay vì con cá. Ví dụ, kiến ​​thức là một loại ‘lưới bắt cá’ có thể được sử dụng để ‘bắt cá’,

 

Một quan điểm đã được ghi vào lịch sử nước Mỹ và đã trở thành nội dung của sách giáo khoa là tình hình của người da đen đã được cải thiện sau Phong trào Dân quyền vào những năm 1960.

Vì dù sao thì sự hiểu biết về lịch sử Mỹ của người bình thường là bắt đầu với sách giáo khoa chính trị của Mỹ.

 

Sowell dựa trên chủ nghĩa tự lực và phản đối chủ nghĩa vị kỷ. Khi xem xét lại con đường của chủ nghĩa vị kỷ của phương Tây vào năm 1993, ông đã đưa ra một nhận xét khiến người ta tỉnh ngộ, có thể được mô tả như một cái nhìn sâu sắc về những khuyết điểm của chính sách phúc lợi cánh tả.

 

“Lịch sử xã hội của thế giới phương Tây trong 30 năm qua có thể nói đã thay thế lịch sử của những chính sách hiệu quả thực sự ‘bằng những chính sách nghe có vẻ rất tốt’.

Từng lĩnh vực một, các vụ án, giáo dục, nhà ở, quan hệ chủng tộc –  những lý luận hùng vĩ nghe rất êm tai sau khi hoán đổi vào thực tiễn thì ngày càng xấu đi.

 

Điều đáng kinh ngạc là đoạn lịch sử thất bại và thảm họa này không những không khiến các chuyên gia xã hội biết khó mà rút lui, mà công chúng tiếp tục để mặc họ tùy tiện bố trí lặp lại nhiều lần.”

 

Thomas Sowell không chỉ là một nhà kinh tế xuất sắc, mà còn là một trí thức da đen dũng cảm và không sợ hãi.

Là một người da đen, ông cực lực phản đối tư tưởng đặc quyền và ‘đúng đắn chính trị’ trong cộng đồng da đen.

 

Thomas Sowell là một tinh anh da đen thực sự nghĩ đến tương lai của dân tộc da đen. Ví dụ như thẩm phán Tòa án Tối cao của Mỹ Clarence Thomas và Candace Owens – một nhà hoạt động xã hội bảo thủ đang nổi lên, đều chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi Sowell.