Bộ lọc của Socrates

 

Bộ lọc của Socrates

Một ngày kia, có một người quen bắt gặp Socrates hỏi ông, "Ông có biết tôi nghe được chuyện gì về bạn ông không?"

"Đợi một chút", Socrates đáp lại. "Trước khi kể cho tôi bất kỳ điều gì, tôi muốn anh làm qua một thử nghiệm nhỏ mang tên Thử nghiệm 3 bộ lọc".

"Ba bộ lọc ư?", người bạn này hỏi lại.

"Đúng", Socrates tiếp tục. "Trước khi anh kể cho tôi về bạn của tôi, có lẽ dừng lại một chút và lọc qua những gì anh định nói sẽ là ý hay. Đó là lý do tôi gọi nó là Thử nghiệm 3 bộ lọc. Bộ lọc thứ nhất là Sự thật. Anh có hoàn toàn chắc những gì sắp kể cho tôi là sự thật 100% không?"

"Không", người đàn ông trả lời, "Thực ra tôi chỉ nghe người ta nói và…"

"Được rồi", Socrates đáp lại. "Vậy là anh cũng không biết điều đó có thật hay không. Giờ hãy nói tới bộ lọc thứ 2, bộ lọc về Sự tốt đẹp. Điều mà anh định nói cho tôi về bạn tôi có tốt đẹp không?"

"Không, ngược lại".

"Vậy là anh định nói về một điều chẳng tốt đẹp gì, và anh cũng chẳng chắc chắn là nó đúng sự thực. Và bây giờ là bộ lọc cuối cùng, bộ lọc về Sự hữu ích. Điều anh định nói về bạn tôi có đem lại lợi ích cho ai không?"

"Không, không hẳn", người bạn này lại trả lời.

"Vậy thì", Socrates kết luận, "Nếu điều anh định nói cho tôi chẳng tốt đẹp gì, cũng chẳng hữu ích và cũng chưa chắc có thật, thì tại sao anh lại muốn kể cho tôi?"

Lời bình: Người thông minh không để những câu chuyện tầm phào, vô bổ làm vướng bận họ, khiến họ mất thời gian và dễ rơi vào những tình huống thị phi rắc rối. Họ tập trung trí lực và sức lực cho những vấn đề thiết thực và ý nghĩa với mình.