VẬN MỆNH DO THÓI QUEN TẠO THÀNH

 

“Thiên tài khác với người thường ở thói quen và khả năng lý giải mọi thứ không theo những cách thông thường” – Chuyên gia tâm lý học người Mỹ William James đã chỉ ra tầm quan trọng của việc suy nghĩ sáng tạo.

Trong cuộc sống hàng ngày, để tìm kiếm lợi nhuận tránh đau khổ, đã hình thành các hành vi khuôn mẫu một cách tự nhiên. Khi gặp tình huống tương tự, không cần nghĩ ngợi, liền dùng thói quen cũ đã hình thành để xử lý sự việc, lại tưởng đang làm theo suy nghĩ của mình, kỳ thực đã bị những “quan niệm” và “thói quen” hình thành thao túng

 

“Nhận thức” quá trình tư duy của bản thân, phát triển thói quen mới không ngừng suy ngẫm về thói quen cũ, đồng thời thoát khỏi sự ràng buộc của ý niệm, không ngừng thay thế thói quen xấu cũ bằng thói quen tốt mới, để đạt được một cuộc sống thực sự là của riêng bạn.

 

Những thói quen tốt nên được rèn luyện từ khi còn nhỏ, nhưng làm thế nào để đánh giá loại thói quen nào là tốt?

Ngô Võ Điển, cựu chủ tịch Hiệp hội trẻ em có năng khiếu thế giới và là giáo sư danh dự tại Đại học Sư phạm Quốc gia Đài Loan đã chỉ ra rằng, tiêu chuẩn để đánh giá những thói quen tốt là liệu chúng có tác dụng cải thiện bản thân hay không, liệu chúng có mang lại lợi ích cho mọi người, cho xã hội và thiên nhiên hay không.

 

“Tổng thống Mỹ Roosevelt, dù bận đến đâu, ngày nào ông cũng giặt tất trước khi đi ngủ. Người hầu phục vụ ông nói: “Tổng thống, ngài ngày ngày đều giặt tất, hãy để chúng tôi làm giúp đi”.

Tổng thống trả lời: “Thói quen này tôi đã hình thành từ khi còn nhỏ. Bởi vì mẹ tôi nói rằng, những chiếc tất có mùi phải được giặt một mình, vì vậy tôi cảm thấy khó chịu nếu tôi không giặt chúng trong ngày. Và khi tôi giặt những chiếc tất, tôi sẽ nghĩ đến mẹ tôi và biết ơn sự vất vả của mẹ”.

 

Qua đây có thể thấy, cha mẹ đối xử tốt với con cái, bên cạnh việc dạy cho con những kỹ năng sống dùng cả đời, giúp con hình thành những thói quen tốt, con sẽ nhớ bạn suốt đời trong cuộc sống của mình sau này, bởi vì những thói quen tốt là tài sản cả đời.

Vậy làm thế nào để thực sự rèn luyện và trau dồi thói quen tốt, từ đó trau dồi nhân cách tốt? Giáo sư Ngô Vũ Điển đề cập rằng chúng ta nên lấy mọi người làm gương và chú ý đến môi trường giáo dục và giáo dục gia đình.

Gia đình là cái nôi của nhân cách, dạy trẻ chăm chỉ, lễ phép, tôn trọng người khác, rèn thói quen đọc sách, tiết kiệm, sạch sẽ thì người lớn phải làm gương như tuân thủ luật lệ giao thông, tuân thủ luật pháp.

Chìa khóa để hình thành thói quen là suy ngẫm lại những việc đã làm và tuân thủ các nguyên tắc, có cái nên làm và có cái không nên làm, mới có thể đạt được những thành tựu to lớn!

 

Nói cách khác, thói quen dưỡng thành, ban đầu có thể không phải là tự phát, bởi vì đạt được mục đích trở nên hiệu quả nhờ phản hồi hoặc củng cố. Cuối cùng, nó có thể thăng hoa đạt đến trạng thái tự phát và không mục đích, và trở thành thói quen, đây chính là ý nghĩa của cái gọi là “thói quen trở thành tự nhiên”.

 

Tất nhiên, điều này cũng đúng với hành vi xấu, chẳng hạn như nói dối, ăn cắp và trốn tránh căng thẳng, tất cả đều có thể hình thành thói quen thông qua các khuôn mẫu như vậy.

Do đó, trong quá trình giáo dục mà người lớn dành cho trẻ em, họ nên khuyến khích và khen thưởng những hành vi tốt, củng cố trở thành tự nhiên, cuối cùng biến thành một loại tính cách - những nét tính cách tốt.

 

Thói quen, tâm tính thăng hoa trên con đường tu luyện

Giáo sư Ngô Võ Điển tin rằng, các hành vi sẽ dần dần thăng hoa trong quá trình trải nghiệm, ví dụ như sự đồng cảm là một điều tốt. Sau đó, bắt đầu thực hành kỹ năng, nó sẽ trở thành thói quen và cuối cùng trở thành một đặc điểm. Giống như một cái bóng, bạn có thể hiển thị mà không cần suy nghĩ.

 

Về mặt tinh thần và động lực, ngay từ đầu đơn giản là cảm thấy tốt, và sau đó nó có thể được củng cố thông qua lời khen ngợi hoặc lợi ích của người khác. Nhưng cuối cùng, dần dần biến thành một hệ thống tự phản hồi, có thể tự mình tận hưởng và dần dần đạt đến trạng thái tự nhiên và đạt được hạnh phúc từ trái tim.

 

Về vấn đề giáo dục trẻ em, Giáo sư Ngô Võ Điển cho rằng, việc trau dồi nhân cách là một phần quan trọng, rèn luyện tính cách bắt nguồn từ việc hình thành thói quen. Không chỉ trau dồi những thói quen tốt mà còn phải không ngừng bài trừ những thói quen xấu.

Bắt chước người xưa tự soi mình, nhận lỗi, nhận lỗi, sửa lỗi, cũng giống như tu Đạo, tự soi lại bản thân, không ngừng đề cao bản thân.

 

Giáo sư Ngô chia sẻ thái độ yêu thích của ông đối với con người, điều này xuất phát từ “Lễ ký”: “Kiêu ngạo không được để nó nảy sinh, dục vọng không được phóng túng, chí hướng không được thỏa mãn, niềm vui không được quá mức”.

 

Đây là một loại trung dung, cảnh giới tuyệt vời trong giao tiếp. Ông cũng kỳ vọng rằng thế hệ tiếp theo sẽ nhận ra “mục đích của cuộc sống là cho đi” thông qua việc tu tập thói quen và tu nhân, từ đó đạt được lý tưởng của Nho giáo là “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”.