TRÌ HOÃN SỰ THỎA MÃN

 

Vào đầu thế kỷ 20, Walter Mischel, giáo sư tâm lý học tại Đại học Stanford, Hoa Kỳ, đã thiết kế một thí nghiệm nổi tiếng về việc “trì hoãn sự thỏa mãn”.

 

Các nhà nghiên cứu đã cho khoảng 600 trẻ em lựa chọn khi đứng trước một chiếc kẹo bông, hoặc là ăn ngay, hoặc là đợi các nhà nghiên cứu quay trở lại (khoảng 15 phút) rồi mới ăn thì các em sẽ được thưởng thêm một chiếc kẹo khác.

Phần lớn các bé đều bỏ cuộc trong vòng chưa đầy ba phút, chỉ có chưa tới 1/3 số trẻ đã “nhịn” thành công và nhận thêm phần thưởng.

 

Các nhà nghiên cứu đã theo dõi những đứa trẻ đó trong hơn 10 năm tiếp theo và phát hiện ra rằng những đứa trẻ có thể chờ đợi để nhận được nhiều kẹo hơn có nhiều khả năng thành công hơn những đứa trẻ thiếu tính kiên nhẫn. Kết quả học tập và thành tích nghề nghiệp của chúng đều tương đối tốt hơn. Nói cách khác, khả năng trì hoãn sự thỏa mãn càng mạnh thì càng dễ thành công.

 

Đây là thí nghiệm minh chứng cực kỳ rõ cho câu ‘thói quen nào, thì số phận đó’.

Thí nghiệm kẹo xốp này, nó khớp hoàn toàn với định nghĩa hai chữ ‘kỷ luật’‘Kỷ luật’ là sự lựa chọn giữ cái mình muốn bây giờ và cái mình muốn nhất.

 

Cái mình muốn bây giờ, chính là cái ngắn hạn, cái trước mắt.

Cái mình muốn nhất, chính là cái dài hạn, cái đã có kế hoạch.

 

Có vô vàn tình huống trong đời để bạn quán chiếu định nghĩa này, cũng như thí nghiệm kẹo xốp vào chính hoàn cảnh của bạn.

Sáng sớm, bạn sẽ có 2 sự lựa chọn, một là ngủ nướng tiếp (cho sướng), hai là đứng dậy rửa mặt rồi đi tập thể thao ngay. Đó chính là sự kỷ luật, là trì hoãn sự thỏa mãn của việc ngủ tiếp.

 

Đầu tư cryto, chơi chứng khoán, bạn cũng có 2 nhóm lựa chọn cơ bản, một là ăn tiền nhanh (ngắn hạn), hai là giữ (hold) đến tận 3-5 năm sau, thậm chí 10-15 năm sau rồi mới bán. Dù giá hiện tại đang rất thơm, thấy ai cũng giải ngân chốt lời nhưng bạn vẫn trì hoãn để đi đến đích cuối cùng.

 

Tiếp nữa, bạn bè khích tướng anh em, nhậu đi, chơi thuốc đi,… một là quất luôn ra oai, để giữ cái danh… hai là kệ mẹ chúng nó, tao phải lo thân tao trước, dài hạn thì tao còn Ba mẹ già, vợ con thơ… bệnh rồi ai lo cho gia đình.

Nói về ngắn hạn và dài hạn trong cuộc sống thì vô vàn,

Từ sáng sớm mở mắt ra thì các bạn đã phải quyết định giữa cái ngắn hạn và dài hạn rồi…

Từ chuyện ngủ nướng hay đi tập

Từ chuyện ăn sướng cái miệng hay kiêng ăn giữ sức khỏe.

Từ chuyện đập thằng sếp bố láo ngay bây giờ hay kiên nhẫn chờ nó bị hạ bệ

….

Quy chung lại là, trong đời, các bạn luôn phải lựa chọn cái sướng ngay bây giờ hay cố gắng trì hoãn sự thỏa mãn để có một thành tựu cao hơn nữa.

Các bạn nên hiểu là game đời luôn tăng level, luôn tăng độ khó liên tục. Đặc biệt những thứ ngắn hạn luôn hấp dẫn, phê nhanh, lên đỉnh nhanh…. sướng nhanh tê nhanh lâu ngày thì các bạn sẽ thành nô lệ của con quỷ ngắn hạn…

 

Tâm lý chung dẫn đến, là các bạn làm gì thì cũng muốn có quả ngay, trồng cây vài ngày thì muốn ra trái… thì chỉ có đường tà đạo mà thôi.

Cho nên, các bạn phải dán luôn tờ giấy ngay cửa phòng để mỗi sáng đọc 3 lần (nghiêm túc) rồi mới bắt đầu một ngày mới. Tại sao?

Vì tôi chứng kiến khá nhiều bạn đã lên kế hoạch cuộc đời rất kỹ càng, có plan 5-10 năm, đã và đang có đà chạy rất êm thì đụng ngay vài cái ‘sướng’ ngắn hạn quá hấp dẫn nên gãy gánh giữa đường.

 

Đó cũng là tại sao người thành đạt, thành công rất ít trong xã hội… còn phần đông thì luôn lẩn quẩn vời game đời, chẳng có lối thoát.

Trong nhà Phật, có một khái niệm tương tự, đó là ‘chánh tinh tấn’, nghĩa của nó rộng hơn nhưng cốt lõi vẫn là tập trì hoãn sự thỏa mãn lại và bớt phóng dật lại.