Nghệ thuật Lựa chọn

 

NGHỆ THUẬT LỰA CHỌN

Sheena Iyengar là nhà tâm lí học phụ trách các thí nghiệm về mứt nổi tiếng. Có thể bạn đã nghe về nó: Trong một cửa hàng thực phẩm cao cấp ở Menlo Park, những nhà nghiên cứu dựng lên một cái bàn trưng bày các mẫu mứt khác nhau. Có lúc trên bàn có khoảng 6 loại, đôi khi con số là 24 (trong cả hai trường hợp, các vị mứt thông thường như dâu tây đều bị loại bỏ).

Những người mua hàng thường dừng lại xem hàng khi trên bàn trưng bày có nhiều hơn, đa dạng hơn các loại mứt. Nhưng sau khi đã nếm thử, những người phải đối mặt với ít loại mứt sẽ thật sự mua hàng nhiều hơn 10 lần so với những người ở trường hợp còn lại: 30% và 3%. (khách hàng ghé qua) Dường như có quá nhiều lựa chọn làm cho chúng ta khó khăn hơn để đứng tại một lựa chọn duy nhất.

“Nghiên cứu này được quá nhiều sự chú ý và được mô tả theo nhiều cách khác nhau’’, Iyengar, giáo sư trường Kinh doanh Columbia, viết trong “Nghệ thuật lựa chọn” như vậy. “Trong các phiên bản khác nhau người ta đã nghe và lưu truyền, nổi lên một điệp khúc: nhiều hơn là ít hơn, có nghĩa là có nhiều lựa chọn hơn dẫn đến sự hài lòng, mãn nguyện hay hạnh phúc ít hơn.

Như vậy, Iyengar đã có phát ngôn của riêng mình về thí nghiệm mứt đó, cũng như nhiều bài toán đố khác và về nghịch lý của sự lựa chọn. Nhiều lựa chọn hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn, nhưng ít hơn cũng không tốt như vậy. Số lượng tối ưu của sự lựa chọn nằm đâu đó giữa sự vô tận và sự khan hiếm, và nó cũng phụ thuộc vào hoàn cảnh và văn hóa.