Hiệu ứng Dunning-Kruger - Hiệu Ứng Ảo Tưởng Trong Tâm Lý Học

 

HIỆU ỨNG DUNNING-KRUGER - HIỆU ỨNG ẢO TƯỞNG TRONG TÂM LÝ HỌC

Hiệu ứng Dunning-Kruger là một dạng thiên kiến nhận thức khi một người tin rằng mình thông minh hơn và có khả năng hơn năng lực thực sự trong thực tế. Về cơ bản, những người sở hữu năng lực yếu kém lại không có kỹ năng cần thiết để nhận ra chính sự thật này. Sự kết hợp giữa việc tự nhìn nhận kém và năng lực nhận thức thấp khiến họ đánh quá quá cao năng lực thực sự của bản thân.

 

Tổng quan về Hiệu ứng Dunning-Kruger. 

 

Hiệu ứng này được đặt theo tên của hai nhà nghiên cứu là David Dunning và Justin Kruger, cũng là hai nhà tâm lý học xã hội mô tả về hiện tượng này đầu tiên.

 

Các nhà nghiên cứu thấy rằng những người có năng lực kém không chỉ tệ hại về hiệu suất đầu ra mà họ còn không thể đánh giá chính xác và nhận ra chất lượng công việc họ thực hiện. Những người này cũng không thể nhận ra những kỹ năng và mức độ năng lực của người khác, đây cũng là một phần nguyên nhân khiến họ liên tục coi mình là tốt hơn, giỏi giang, kiến thức sâu rộng hơn những người khác.

 

Đây chính là lý do lý giải hiện tượng một số học sinh có điểm kém trong thi cử lại cảm thấy mình đáng ra phải được điểm cao hơn. Những học sinh này đánh giá quá cao kiến thức và năng lực của bản thân và thất bại trong việc nhận ra sự yếu kém trong quá trình thể hiện của mình.

Hoặc là những người lái xe. Theo thống kê thì với những người mới lái xe, nếu lỡ có xảy ra tai nạn thì cũng chỉ là những va quẹt nhỏ, không quá nguy hiểm.

Giai đoạn nguy hiểm nhất chính là khoảng thời gian đã lái được từ 2 – 3 năm, những người này được gọi là các cocky driver.

Đây là giai đoạn họ nghĩ rằng mình đã là những tay lái lụa và thường hay thích “biểu diễn” những kỹ năng lái xe của mình — tuy nhiên họ lại chưa đủ kinh nghiệm để có được những phản xạ mà chỉ những người lái xe lâu năm mới có.

Những tai nạn xảy ra trong giai đoạn này thường là tai nạn lớn, xảy ra ở tốc độ cao.

Cách khắc phục ảnh hưởng Hiệu ứng Dunning-Kruger

– Hãy không ngừng học hỏi và luyện tập. 

 

Thay vì mặc định mình biết tuốt về một chủ đề nào đó, hãy cố đào sâu hơn. Một khi bạn thu được nhiều kiến thức hơn, khả năng bạn nhận ra mình còn cần học hỏi nhiều hơn nữa cũng sẽ vì đó mà gia tăng theo. Điều này có thể chống lại xu hướng mặc định bản thân là chuyên gia, thậm chí ngay cả khi bạn thực sự không phải.

 

– Hãy nhờ người khác nhận xét về bạn.

 

Một chiến thuật hiệu quả khác là nhờ người khác đưa ra góp ý mang tính xây dựng. Mặc dù những góp ý của mọi người có đôi lúc khó tiếp nhận nhưng chính những góp ý này sẽ mang đến sự hiểu thấu sâu sắc, có giá trị của mọi người dành cho năng lực của bạn.

 

– Luôn hoài nghi cái bạn biết. 

 

Ngay cả khi bạn đã biết thêm nhiều điều và nhận được phản hồi từ mọi người,. Hãy tìm kiếm những thông tin để thử thách những ý kiến của chính mình.

 

Kết luận. 

 

Hiệu ứng Dunning-Kruger là một trong rất nhiều thiên kiến nhận thức có thể ảnh hưởng lên hành vi và quyết định của bạn, từ những cái thường nhật cho đến những vấn đề làm thay đổi cuộc sống của bạn.

Con người ta dễ nhận ra hiện tượng này ở người khác nhưng nên nhớ rằng đây là hiện tượng ảnh hưởng lên tất cả chúng ta.

 

Hiểu được nguyên nhân góp phần gây ra thiên kiến tâm lý này có thể giúp bạn xác định được khuynh hướng này ở bản thân và tìm cách để vượt qua nó.

 

Như Trang

Nguồn: https://www.verywellmind.com/an-overview-of-the-dunning-kruger-effect-4160740