Trí tuệ cổ nhân: Món lợi tự dưng có được là mầm tai họa

 

TRÍ TUỆ CỔ NHÂN: MÓN LỢI TỰ DƯNG CÓ ĐƯỢC LÀ MẦM TAI HỌA

 

Trong Sử Ký của Tư Mã Thiên có viết: “Thánh nhân thậm họa vô cố chi lợi”, nghĩa là bậc thánh nhân cho rằng món lợi vô duyên vô cớ, món lợi tự dưng mà có được, là căn nguyên sinh ra tai họa.

Trong cuộc sống, người có tầm nhìn xa trông rộng hiểu rằng có những món lợi là không nên nhận, có những món lợi là không thể nhận.

 

Người xưa cho rằng “có được thì phải mất”, “không mất thì không được”, “không có công thì không thể nhận lộc”, người ngày nay lại nói “thứ gì cũng có giá của nó”.

 

Trong binh pháp Tôn Tử còn nói rằng “Nhị binh chớ thực” (địch cho quân ra nhử mồi thì hãy mặc kệ), “Quân hữu sở bất kích” (có những kẻ địch mình không nên đánh), “Địa hữu sở bất tranh” (có những vùng đất mình không nên tranh).

 

Đây là những đạo lý nhân sinh bất biến, tương đồng với nhau, khuyên răn con người không nên thấy cái lợi mà tùy tiện nhận.

Bậc quân tử thấy lợi không quên nghĩa, ngay những kẻ theo đuổi lợi ích vẫn phải hiểu rằng “có những vùng đất không nên tranh”, “có những món lợi không thể nhận”.

 

Trong lịch sử, hết thảy các bậc trí giả có tầm nhìn xa đều sẽ không ham muốn chút lợi “đưa đến tận miệng” mà trước sau đều thực sự bỏ tâm trí và sức lực của mình để đạt được mục tiêu mình theo đuổi.

 

(Theo Vision Times)

-----------------

 

Sử Ký chép câu chuyện về nước Triệu ham lợi mà suy vong như sau. Thời kỳ Chiến Quốc, nước Triệu ở phía Bắc của Trung Nguyên, thường xuyên bị các nước mạnh ức hiếp, nhiều lần bị nước Tề, nước Tần đánh chiếm, mất nhiều phần đất. Hơn nữa, người Hồ còn thường xuyên quấy nhiễu nước Triệu.

Sau này, Triệu Vũ Linh Vương thành công chấn hưng triều chính, thực lực của nước Triệu gia tăng mạnh mẽ và trở thành cường quốc có thể một mình chống lại nước Tần.

 

Năm 262 TCN, nước Tần tấn công nước Hàn. Hàn Vương sợ hãi muốn cắt đất Thượng Đảng cho nước Tần cầu hòa. Nhưng người Thượng Đảng không chịu. Phùng Đình hiến kế không cắt Thượng Đảng cho nước Tần mà dâng cho nước Triệu, để Tần và Triệu trở mặt, Triệu phải giúp Hàn.

 

Khi Triệu Vương nghe tin bỗng dưng có được 17 tòa thành của Thượng Đảng thì vô cùng mừng rỡ, vội vàng truyền Bình Dương Quân đến hỏi. Bình Dương Quân nghe xong thì vô cùng bình tĩnh đáp rằng: “Thần từng nghe nói, bậc thánh nhân cho rằng vô duyên vô cớ mà đắc lợi thì thông thường đều là mở đầu của tai họa”.

 

Triệu Vương không cho là đúng, tự nghĩ mình là người đại nghĩa, Hàn Vương cam tâm dâng đất cho mình. Bình Dương Quân can ngăn nhưng không được Triệu Vương tiếp nhận.

Nước Tần được tin nước Triệu nhận đất của Hàn. Tần Vương lập tức tấn công nước Triệu, khiến nước Triệu sa vào trận Trường Bình nổi tiếng. Trong trận này, Triệu Vương lại không tin tướng tài Liêm Pha, trúng kế của Tần, làm cho quân Triệu thảm bại. 40 vạn hàng quân Triệu bị Bạch Khởi giết chết.

Thất bại này làm cả nước Triệu chấn động, không còn có thể khôi phục lại được nữa, 38 năm sau diệt quốc.

 

 

 

 

ĐỂ HỌC TỐT CẦN CÓ ĐAM MÊ

Học tập là chặng đường dài, không chỉ đòi hỏi mục tiêu rõ ràng mà còn phải có đam mê. Bởi nếu không có đam mê, khi vấp phải khó khăn, trở ngại sẽ dễ ảnh hưởng đến mục tiêu ban đầu.

PGS.TS. Phan Thị Hà Dương, Viện Toán học, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho rằng, học hay làm việc, nếu tìm được đam mê sẽ phát triển tình yêu với môn học hay công việc mình theo đuổi. 

 

Học là con đường rất dài, nên khi có đam mê và nuôi dưỡng đam mê đó thì việc học không còn vì mục đích thi cử hoặc giải thưởng, bằng cấp hay thành tích, mà học để hoàn thiện bản thân và vì mục tiêu tốt đẹp cho tương lai.

 

Ngày 2 – 3/12/2016, đã diễn ra Diễn đàn “Học, xây dựng hoài bão và chia sẻ trách nhiệm công dân”. Tại đây, những học sinh đạt thành tích xuất sắc, đem vinh quang về cho đất nước đã chia sẻ kinh nghiệm, phương pháp học tập, trong đó nhấn mạnh niềm đam mê đối với những môn học mà mình yêu thích.

Dưới đây là chia sẻ của những học sinh đạt thành tích cao trong các kỳ thi trong nước và quốc tế năm 2016.

Đinh Thị Hương Thảo (Trường Trung học phổ thông chuyên Lê Hồng Phong, tỉnh Nam Định) - “Nữ sinh châu Á đạt kết quả cao nhất” do Hội Vật lý châu Á - Thái Bình Dương trao tặng tháng 7.2016 cho rằng, môn chuyên là môn khác biệt so với các môn còn lại.

Vì thế, học môn chuyên cũng đòi hỏi học sâu, hiểu kỹ, và phương pháp học cũng khác.

Phương pháp học hiệu quả với Thảo đầu tiên phải có tinh thần ham học, tiếp đến biết cách tổng hợp kiến thức và quan trọng là ý thức tự học.

 

Tự học là phương pháp quan trọng nhất nhưng không phải ai cũng biết nắm bắt và tận dụng. Dường như chưa học sinh đi thi quốc gia, quốc tế nào mà không có tinh thần tự học, thậm chí chủ yếu phải tự học chứ không chỉ dựa vào sự giảng dạy của thầy cô. 

 

Ngoài ra, việc đọc sách tham khảo giúp hiểu thêm cái đã được học trên lớp. Và tất nhiên, điều thú vị khi đọc sách tham khảo là sẽ có cách trình bày mới lạ, hay hơn nhiều đọc sách giáo khoa quen thuộc.

 

Nguyễn Ngọc Minh Hải (Trường Trung học phổ thông chuyên Hạ Long, Quảng Ninh), Huy chương Đồng Olympic Sinh học quốc tế 2016 chia sẻ thêm, điều quan trọng và cốt lõi nhất để thành công là xác định được mục tiêu cho bản thân.

 

Xác định rõ việc học không phải để cho bố mẹ, thầy cô… mà học để phục vụ chính mình lập nghiệp sau này. Trên con đường chinh phục kiến thức không tránh khỏi thất bại, nhưng không vì thế mà nản lòng. Phải nhìn vào thất bại mà cố gắng phấn đấu hơn nữa cho các mục tiêu tiếp theo.

 

Trong số những học sinh đạt thành tích xuất sắc trong các kỳ thi Olympic quốc tế và đạt điểm xuất sắc kỳ thi THPT 2016, mỗi bạn có mục tiêu, sự yêu thích và phương pháp học tập riêng, nhưng hầu hết đều có phương pháp học rất khoa học, phù hợp với bản thân.

 

Đặc biệt phương pháp nào cũng nhấn mạnh đến tinh thần tự học, chăm đọc sách và đam mê, kiên trì với mục đích của việc học. Để học tập tốt cũng cần có sức khỏe tốt, tinh thần thoải mái. Vì thế, các bạn cũng tích cực tham gia các hoạt động thể thao, ngoại khóa để giảm căng thẳng và hoàn thiện bản thân.

 

Hồng Nhung

 

Ảnh: Đinh Thị Hương Thảo giành HCV Olympic Vật lý quốc tế 2016

 

 

KHÔNG PHẢI EQ, IQ HAY AQ, MỘT CHỈ SỐ KHÁC MÀ CHA MẸ NÊN SỚM TRANG BỊ CHO CON

 

So với các thế hệ trước, trẻ em ngày nay cần một bộ kỹ năng độc đáo để thành công trong "ngôi làng toàn cầu" đa dạng. Việc cha mẹ hay những người chăm sóc chú trọng nâng cao trí thông minh văn hóa của con mình là vô cùng cần thiết.

 

Tất cả chúng ta đều đã nghe nói về IQ - chỉ số thông minh và EQ - chỉ số cảm xúc. Nhưng bạn có biết về CQ - chỉ số văn hóa (trí thông minh văn hóa)? Mặc dù IQ và EQ từ lâu đã được coi là những yếu tố quan trọng, nhưng CQ đang dần dần được đánh giá là "kẻ thay đổi cuộc chơi" trong điều kiện hội nhập văn hoá đa dạng.

 

Trong cuốn sách Sự Khác Biệt Về Trí Tuệ Văn Hoá: Làm Chủ Một Kỹ Năng Mà Bạn Không Thể Thiếu Trong Nền Kinh Tế Toàn Cầu Ngày Nay, tác giả David Livermore viết rằng yếu tố dự đoán số một về thành công của một người trong một thế giới không biên giới không phải là chỉ số IQ, sơ yếu lý lịch hay chuyên môn của họ, mà là chỉ số CQ.

 

CQ được hiểu đơn giản là "khả năng hoạt động hiệu quả trong nhiều bối cảnh văn hóa khác nhau bao gồm quốc gia, dân tộc, tổ chức và thế hệ". Nghiên cứu được thực hiện trong thập kỷ qua cho thấy những người có CQ cao có thể thích nghi và phát triển trong một xã hội toàn cầu phức tạp.

 

Trong một phân tích tổng hợp của một mẫu kết hợp gồm 44.155 cá nhân, các nhà nghiên cứu Thomas Rockstuhl từ Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore và Lynn Van Dine từ Đại học Bang Michigan đã phát hiện ra rằng việc có CQ luôn gắn liền với hiệu quả liên văn hóa.

 

Elaine Wilson, một giáo viên tiểu học ở Belton (Mỹ), người đã trải qua một phần thời thơ ấu của mình ở Nhật Bản, Ma-rốc và Thái Lan, cảm thấy rằng việc trẻ em và cả người lớn nhận thức được các nền văn hóa khác có thể tạo khác biệt.

 

So với các thế hệ trước, trẻ em ngày nay cần một bộ kỹ năng độc đáo để thành công trong "ngôi làng toàn cầu" đa dạng. Và việc cha mẹ hay những người chăm sóc chú trọng nâng cao trí thông minh văn hóa của con mình là vô cùng cần thiết.

 

Những cách để tăng trí thông minh văn hóa của con bạn

- Tăng CQ của con bạn. Trẻ em cần một người hướng dẫn để định hướng trong cuộc sống, và còn hình mẫu nào tốt hơn cha mẹ của chúng? Học một ngôn ngữ mới, xây dựng tình bạn với những người khác biệt về văn hóa và để bản thân (cùng gia đình bạn) tiếp xúc với các nền văn hóa khác.

 

- Tham dự các lễ hội đa văn hóa và sắc tộc. Có nhiều cơ hội để các gia đình mở rộng tầm nhìn và làm quen với con người, truyền thống và ẩm thực từ các nền văn hóa khác. Cha mẹ có thể tìm hiểu và cho con tham gia.

 

- Xây dựng một thư viện âm nhạc chiết trung. Âm nhạc là một cách dễ dàng để khám phá các nền văn hóa khác, vì vậy hãy cố gắng lắng nghe các giai điệu từ khắp nơi trên thế giới.

 

- Học một ngôn ngữ khác. Trở thành đứa trẻ song ngữ hoặc đa ngôn ngữ sẽ mang lại lợi thế cho con bạn trong xã hội toàn cầu của chúng ta. Lớp học, đĩa CD, DVD, sách và Internet có thể là những công cụ hữu ích trong việc học một ngôn ngữ mới.

 

- Nói về sự khác biệt. Bất cứ điều gì "khác biệt" đối với một đứa trẻ đều có thể trở thành thành kiến văn hóa hoặc cơ hội để học hỏi và phát triển.

Nói về sự khác biệt làm cho mỗi chúng ta trở nên độc đáo và khiến thế giới trở thành một nơi thú vị hơn như thế nào.

 

Những đứa trẻ thông minh về văn hóa nhận thức được bản sắc riêng của chúng và cũng tôn trọng sự khác biệt của từng cá nhân.

 

- Khuyến khích trẻ giữ một tâm trí cởi mở. Elaine Wilson nói: "Chúng ta không nhất thiết phải đồng ý với cách thức của các nền văn hóa khác, nhưng chúng ta nên hiểu niềm tin của họ và cách họ thực hành nghệ thuật sống".

Dạy con bạn rằng đôi khi bối rối về lối sống của một nền văn hóa khác là điều bình thường, nhưng giữ một tâm trí cởi mở là điều cần thiết.

 

- Suy nghĩ lớn. Xem xét cho con tham gia các khóa trao đổi học sinh, sinh viên hoặc đến thăm một quốc gia khác. Tất nhiên, không phải ai cũng có phương tiện hoặc cơ hội để làm những việc này, nhưng có lẽ chúng có thể là một mục tiêu trong tương lai.

Theo Phụ nữ Việt Nam