THUẦN TUÝ CỐ NHIÊN RẤT ĐẸP, THẾ NHƯNG CỘNG SINH HÀI HOÀ LẠI CÀNG
TỐT HƠN
Bài văn đạt điểm tuyệt đối 150/150 trong kỳ thi đại học ở Trung Quốc Năm
2019.
Đề: Dựa theo tài liệu bên dưới, chọn góc độ, tự nghĩ đề bài, viết bài văn
trên 800 chữ, không hạn chế thể văn (trừ thơ).
“Mỗi vật đều có 1 tính, nước thì nhạt, muối thì mặn. Nước thêm nước vẫn là
nước, muối thêm muối vẫn là muối. Chua ngọt cay nhạt mặn, năm vị điều hoà, cùng
tồn tại hoà trộn tạo ra trăm ngàn vị khác. Vật đã thế, sự việc cũng thế, con
người càng thế.”
—–
Thí sinh đạt điểm tuyệt đối đã đặt tựa đề:
“Củ cải nấu lên vẫn là củ cải, củ cải nướng thịt thì đã khác”.
Tom là một cậu bé chăn cừu, cậu có một đàn cừu thuần màu trắng như một đám
mây cực lớn. Chính vì thế Tom cực kì ghét con cừu đen duy nhất trong đàn, cậu
luôn hăm he làm thịt nó.
Vào một ngày mùa đông nọ, trời đổ tuyết lớn, đàn cừu màu trắng lẫn trong
nền tuyết làm Tom không cách nào tìm được. Cuối cùng nhờ con cừu đen duy nhất
đó mà Tom tìm về được đàn cừu của mình.
Từ đây Tom hiểu được một đạo lý: Thuần tuý cố nhiên rất đẹp, thế nhưng
cộng sinh hài hoà lại càng tốt hơn
Trên thực tế, mỗi vật đều có tính chất khác nhau, có vẻ đẹp khác nhau. Hổ
dễ nổi nóng, khỉ hấp tấp, cừu hiền lành, động vật đã vậy, thực vật lại càng thú
vị hơn, trên đời này không bao giờ có hai chiếc lá giống hệt nhau, cả những thứ
cùng loại cũng không phải nhất thành bất biến huống chi là những vật khác nhau
hoàn toàn.
Vật đã thế, con người càng thế…
Tả Truyền từng viết, tư tưởng con người không ai giống ai, mỗi người một
vẻ. Mà tư tưởng thế nào hoàn toàn phụ thuộc vào tính cách của người đó. Nếu
muốn tôn trọng cái gọi là tư tưởng đó thì cần học cách khoan dung, đừng bao giờ
vọng tưởng thống nhất tư tưởng, nó là điều phi lý.
Nhưng vấn đề là đã không cách nào thống nhất tư tưởng, vậy phải chung sống
thế nào?
Có hai cách, một là tập hợp những người cùng chung chí hướng, những người
cùng chung sở thích tập hợp với nhau, hình thành nên một quần thể có quan niệm
chung.
Nhưng tiếc là chuyện này rất hiếm có, như củ cải nấu lên vẫn là củ cải, củ
cải nướng thịt thì đã khác, làm sao có tư tưởng nào giống tư tưởng nào hoàn
toàn.
Sự tham gia của nhiều tư tưởng giống mà khác nhau này còn phá vỡ sự cân
bằng sản sinh ra biến hoá. Cát rơi vào miệng trai, thành trân châu quý giá, bụi
trong hơi nước hoà thành mưa. Chính vì thế có một câu nói rất đúng rằng: “Người
với người khác nhau, chưa chắc là chuyện xấu, chim diều không cần phải biến
thành quạ mới có thể chung sống hoà bình.”
Nói cách khác là mỗi người một vẻ, tức là hoà hợp.
Từ bản thể triết học mà nói, hoà hợp là quy luật vận hành của vạn vật. Lão
Tử nói: “Vạn vật đều có âm có dương, cân bằng âm dương chính là hoà hợp.”
Từ góc độ triết học mà nói, hoà hợp là cảnh giới cuối cùng mà con người
theo đuổi. Lễ ký viết: “Những kẻ biết hoà hợp mới là kẻ làm chủ và đạt được cái
đạo của thiên hạ”. Hoà hợp tạo ra sự xây dựng, sản sinh, thuận tiện, thành công
và thịnh vượng.
Từ góc độ phương pháp luận triết học thì hoà hợp là quy tắc làm người cơ
bản. Luận ngữ viết: “Quân tử hoà hợp nhưng cũng khác nhau.” Chỉ khi thuận theo
quy tắc hoà hợp để diễn sinh phát triển thì mới có thể tồn tại lâu dài.
Từ góc độ sinh học thì cộng sinh là một trong những mối quan hệ quan trọng
nhất trong hệ sinh thái. Hai loại sinh vật cùng giúp nhau tồn tại, thiếu một
bên, bên còn lại cũng khó sống nổi. Như tảo và nấm cộng sinh, cá sấu cộng sinh
với chim bắt sâu, bò tót cộng sinh với chim ăn ruồi bọ.
Hoà hợp mà khác biệt, cái quan trọng nhất là phải chấp nhận và dung nhập
vạn vật, thứ hai là biết chọn lựa và sử dụng những thứ phù hợp với đặc tính tự
thân để hoàn thiện chính mình. Cuối cùng là đặt mình trong nhiều hoàn cảnh, tập
cho bản thân tính phóng khoáng lạc quan.
Dù là một chỉnh thể bền chắc như thép cũng phải có một thứ khác biệt để
điều hoà. Không ít những công ty quốc tế luôn giữ vài người có ý kiến trái
ngược nhau trong hội đồng quản trị, những người này sẽ luôn soi mói làm khó dễ
các quyết định được hội đồng đưa ra, thế nhưng chỉ có vậy mới có thể thúc đẩy
hội đồng đưa ra những quyết sách chính xác và đúng đắn nhất.
Từ Tiểu Bình từng nói: “Với
những người gây dựng sự nghiệp từ hai bàn tay trắng, trong nhóm có 3-4 người
trung thành và 1 người luôn làm trái lại, chính là tổ hợp tuyệt vời nhất.”
Đạo lý này rất đơn giản, kẻ làm trái lại ấy đóng vai người điều hoà, anh
ta phản bác, đánh thức, thúc tiến người lãnh đạo, như chim gõ kiến trên cây,
vừa là bác sĩ vừa là kẻ gây tai hoạ. Nhưng nó sẽ luôn luôn tồn tại song hành
với bạn.
Muối bỏ vào nước sinh thành nước muối. Nước muối bỏ thêm vịt cũng chỉ là
nước muối vịt. Mặc cho bạn dung hoà vào quần thể thế nào, bạn cũng phải biết
mình luôn là muối, mỗi thứ mỗi vẻ, trăm vẻ dung hoà!
