KÝ ỨC CỦA CÁC DÂN TỘC VỀ HÙNG VƯƠNG:
Trong vùng nam Đông Á và miền Bắc Việt Nam, cũng có nhiều dân tộc hiện vẫn lưu giữ ký ức về các vị vua Hùng, tôn thờ Hùng Vương như Tổ của dân tộc mình.
.
Đầu tiên là người Việt, các vị vua Hùng đóng đô tại vùng miền Bắc Việt Nam, trung tâm của nước Văn Lang và nơi có đông người Việt sinh sống nhất cũng là miền Bắc Việt Nam. Người Việt là hậu duệ trực tiếp của các vị vua Hùng cũng như văn hóa Đông Sơn, nên các di tích thờ tự và ký ức, truyền thuyết của người Việt thời Hùng Vương là rất phong phú.
Theo thống kê, thì trên cả nước hiện có khoảng 1.417 di tích có thờ cúng Hùng Vương và các nhân vật thời vua Hùng, riêng Phú Thọ, là kinh đô Phong Châu thời các vua Hùng có gần 330 di tích. Hằng năm người Việt vẫn tổ chức ngày lễ Giỗ Tổ vào ngày 10 tháng 3 âm lịch, đây là quốc lễ và là một tín ngưỡng tâm linh rất quan trọng đối với dân tộc Việt.
.
Người Mường, anh em gần nhất với người Việt cũng có ký ức về các vị vua Hùng. Trong “Hòa Bình quan lang sử lược”, với những thông tin về vua Dịt Dàng đã cho thấy, Vua Hùng cũng là tổ của người Mường và đã được phản ánh trong diễn ca Mường.
.
“Hùng Vương là tổ nước mình
Phong Châu là chốn kinh thành triều đô
Lang từ khởi tổ ngày xưa
Cuối Văn Lang quốc bây giờ đã qua
Mỗi cành con cháu phong ra
Họ chia Đinh, Quách, Bạch, Hà, Xa, Cao”
.
Người Dao cũng tôn thờ các vị vua Hùng như Tổ của dân tộc mình. Trong các bài hát cúng họ đều thành kính nhắc tới Vua Hùng, vua Tổ và tự nhận mình là con dân đất Việt. Người Dao thuộc hệ ngữ Hmong-Mien vốn từ vùng nam Đông Á di cư về miền Bắc Việt Nam muộn trong lịch sử, do đó đây có thể là ký ức từ xa xưa của họ khi còn trong vùng nam Đông Á. Cách họ ghi lại về Tổ Hùng Vương cũng thể hiện rõ không phải họ học của người Việt khi tới miền Bắc Việt Nam, mà là một ký ức trong tâm thức của dân tộc họ.
.
“Gặp được vua Tổ tốt lòng
Hướng dẫn người Dao biết làm đồng làm nương
Hai tay con lạy vua Tổ Hùng Vương
Cho con bông lúa chín đỏ đầy nương
Ngô bắp đầy vườn, gia súc đầy sân
Người người sinh sôi, bản làng đông vui
Kính lạy vua Tổ tối linh! ”
Người Choang tại tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc cũng thờ tự các vị vua Hùng, cũng tổ chức lễ hội Lạc Việt Vương để tưởng nhớ các vị vua Hùng. Bên cạnh đó còn người Bố Y cũng tự nhận mình là người Lạc Việt, cũng thờ tự Lạc Việt Vương.
Như vậy, không chỉ người Việt mà còn nhiều dân tộc khác trong vùng nam Đông Á và miền Bắc Việt Nam, lãnh thổ của nước Văn Lang cũ vẫn có ký ức và thờ tự các vị vua Hùng.