Điều gì chờ đợi chúng ta trong và sau COVID-19?

 

Điều gì chờ đợi chúng ta trong và sau COVID-19?

Trong một báo cáo khoa học được công bố vào ngày 16 tháng 3, một nhóm nghiên cứu tại Đại học Hoàng gia Luân Đôn đã đề xuất rằng nên cách ly xã hội từ nay đến mùa đông năm 2021 - thời điểm mà vắc-xin có thể được sử dụng rộng rãi. Theo đó, chính phủ và người dân Anh nên sẵn sàng với sự cô lập xã hội lâu dài:

Nếu kịch bản cô lập dài hạn xảy ra, thế giới trong và sau đại dịch sẽ rất khác. Mặc dù nó không phải là thứ có thể dự đoán chính xác, nhưng tương lai luôn là một chủ đề thú vị để chúng ta tưởng tượng về nó.

Điều gì sẽ thay đổi?

Tất cả chúng ta đều mong đợi đại dịch này sẽ sớm qua đi và cuộc sống sẽ bình thường trở lại. Nhưng nhiều thứ sẽ mất thời gian và sẽ không thể quay lại sớm chỉ sau vài tuần hoặc vài tháng sau đại dịch. Một số, có lẽ, sẽ thay đổi mãi mãi.

Một cuộc chiến vô hình

Hầu hết các chuyên gia và chính phủ đã đồng ý rằng phương pháp hiệu quả nhất (hoặc tốt nhất tại thời điểm này) là áp dụng phương pháp xã hội. Nhiều nơi trên thế giới đã bước vào cuộc chiến "chống dịch bệnh như chống giặc". Một trận chiến mà đối thủ không chỉ (rất) mạnh, mà thậm chí còn đáng ngại hơn vì nó gần như vô hình và có thể khiến "đối thủ" của nó lạc lối.

- Thủ tướng Ý Giuseppe Conte dẫn lời nhà xã hội học người Đức Norbert Elias trong bài phát biểu vào ngày 11 tháng 3 về sự cần thiết của các biện pháp cách ly xã hội được áp dụng tại Ý vào thời điểm đó.

Tại Pháp, lệnh phong tỏa và lệnh giới nghiêm trên toàn quốc đã được ban hành với thời hạn 15 ngày, hiện đã tăng lên 30 và nhiều công ty đã chuẩn bị tinh thần với công việc từ xa 2 tháng. Nhưng có lẽ đó chưa phải là cột mốc cuối cùng.

Các hệ thống y tế và xét nghiệm của hầu hết các quốc gia đơn giản là không có đủ "tài nguyên" để tìm, phát hiện và điều trị cho tất cả những người nhiễm bệnh trong thời kỳ cô lập xã hội. Ngay cả khi dịch bệnh đã được kiểm soát ở mức rất thấp, nguy cơ bùng phát vẫn rất cao khi virus vẫn còn trong cộng đồng và chưa có vắc-xin.

Phong tỏa, giới nghiêm trong 2 tháng, tôi có thể chấp nhận sự cô lập tạm thời này. Nhưng liên tục như vậy trong 18 tháng hay 2 năm? Cuộc sống sẽ ra sao?

- Các ngành công nghiệp, kinh doanh và dịch vụ du lịch, thể thao, nghệ thuật và văn hóa, ẩm thực ... Sau đó, các lĩnh vực thực phẩm "không thiết yếu", giao thông công cộng, sự kiện, hội nghị ...sẽ trì trệ Cuộc sống gia đình sẽ có lẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, không chỉ vì "bực bội" vì bạn phải ở nhà quá nhiều, giảm thu nhập tài chính ... mà còn nhiều thứ dễ gây căng thẳng khi sống cách ly ở nhà ngay cả việc chăm sóc con cái.

Tất nhiên, nó không chỉ là tín hiệu xấu. Cơ hội cũng xuất hiện. Thay vì ra ngoài ăn, mọi người sẽ nấu ăn thường xuyên hơn, dịch vụ giao hàng sẽ có cơ hội lớn. Các lớp huấn luyện trực tuyến: Chế biến thực phẩm, các lớp yoga và thể dục trực tuyến…  Trò chơi điện tử sẽ lại lên ngôi, truyền hình thời hoàng kim đã qua, nay bổng trở lại. Cuộc sống của chúng ta ngày càng phụ thuộc và phụ thuộc hơn. nhiều hơn với internet và các thiết bị thông minh.

- Đại dịch có thể là một lý do buộc nhiều người ở các nước phương Tây vì bảo vệ sức khỏe cho cá nhân và cộng đồng mà phải chấp nhận lắp đặt camera giám sát và sự kiểm soát các thiết bị thông tin ảnh hưởng đến quyền riêng tư cá nhân.

 
- Thế giới sẽ có cái nhìn rõ hơn về vai trò của y học. Các nhà khoa học, đặc biệt là y sinh, cần có thêm kinh phí và ngân sách hoạt động. Sau đại dịch, một thế hệ anh hùng mới sẽ xuất hiện, những người trực tiếp chăm sóc sức khỏe và cứu sống con người.

- Tương lai cho EU, toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu là gì?

Sau cú sốc Brexit, COVID-19 đặt ra một thách thức khó khăn khác và đặt ra nhiều câu hỏi về tính bền vững và sự gắn kết của EU.
Chúng ta có thể thấy các quốc gia khối EU cùng nhau thu hẹp, các biên giới kèm theo các rào cản kiểm duyệt rất nghiêm ngặt thời Covid-19. Các nhiệm vụ cực kỳ nhạy cảm vào thời điểm này đã trở thành tác nhân gây ra các vết nứt âm ỉ.

Khi dịch bệnh kết thúc, hàng rào có thể được gỡ bỏ, các đường ranh sẽ được xóa đi, nhưng liệu anh em vẫn nhìn nhau bằng con mắt thân thiện như trước?

- Nhìn rộng hơn, trên phạm vi toàn cầu, COVID-19 đang chứng kiến ​​một thế giới khép kín hơn, ít thịnh vượng hơn và có phần ít tự do hơn. Trong một thế giới nơi các vấn đề lớn nhất liên quan đến tương lai và sự sống còn của con người là các vấn đề toàn cầu, các vết nứt của sự hợp tác và niềm tin trong quan hệ quốc tế có nguy cơ sụp đổ. sự sụp đổ của các liên minh, có lẽ là hậu quả lớn nhất của đại dịch COVID-19 (hoặc một dịch bệnh tương tự trong tương lai) để lại.

Kết luận

Với những tiến bộ trong khoa học, COVID-19 sẽ không đẩy chúng ta vào những tình huống ngày tận thế tồi tệ nhất như trong phim ảnh, nhưng nó gần như chắc chắn sẽ thay đổi nhiều khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta. Thay đổi đi kèm với cơ hội, để nắm bắt nó mọi người sẽ luôn có cách thích nghi, dù nhanh hay chậm. Và hãy hy vọng rằng khi đại dịch kết thúc, thay vì cố gắng đổ lỗi cho nhau hoặc tin vào các thuyết âm mưu, mọi người sẽ coi đó là một cảnh báo về tự nhiên hoặc là cơ hội để ngăn chặn. và cảm nhận cuộc sống.

Dù sao, đây chỉ là những phỏng đoán, điều chắc chắn nhất về tương lai là chúng ta không biết gì cả.

''Bí mật quân sự'': Một nguyên nhân dẫn đến đại dịch cúm Tây Ban Nha

Đại dịch cúm Tây Ban Nha, giết chết hàng chục triệu người, một trong những thảm họa lớn nhất với nhân loại trong thế kỉ XX, Nhân loại hiện nay có thể rút được những bài học gì đại dịch cúm Tây Ban Nha năm xưa ?

Vì sao đại dịch mang tên ''cúm Tây Ban Nha'' ?

Cũng vào khoảng giai đoạn này, dịch bệnh bắt đầu hoành hành tại Pháp. Đã có những ca bệnh đầu tiên được phát hiện vào tháng 4/1918, đặc biệt trong quân đội, thế nhưng báo chí đã không được phép nói bất cứ điều gì. Trong một lần trả lời phỏng vấn đài France 24, nhân dịp 100 năm đại dịch cúm Tây Ban Nha, nhà sử học Anne Rasmussen, giáo sư Đại học Strasbourg, giải thích: ''Vào thời điểm đó, nước Pháp đang trong tình trạng chiến tranh. Thông tin bị kiểm duyệt tại tất cả các quốc gia tham chiến''. Tây Ban Nha là quốc gia trung lập, vì vậy truyền thông không bị kiểm duyệt. Nhà sử học nhấn mạnh là, trong bối cảnh này, ''thoạt tiên người ta tin rằng dịch cúm chỉ có tại Tây Ban Nha, chứ không phải ở những nơi khác''.

Virus đột biến

Về chủ đề này, nhà sử học, kinh tế gia Pierre-Cyrille Hautcoeur, giám đốc nghiên cứu tại EHESS (Trường cao học về các khoa học xã hội), Paris, có bài viết đáng chú ý trên Le Monde, ngày 04/03/2020, mang tựa đề ''Dịch cúm Tây Ban Nha, một bí mật được che giấu quá kỹ “.

Tuy nhiên, có một điểm rõ ràng, mà các nhà nghiên cứu đạt được đồng thuận, đó là quy mô bệnh dịch kinh hoàng này đã bị che giấu trong những tháng cuối cùng của cuộc Đại chiến Thế giới thứ nhất. Sau này, chúng ta biết, số lượng người chết do virus lên đến khoảng 50 triệu (một số người đưa ra con số 100 triệu) trong thời gian 1918-1919 (tức tương đương từ 2,5 đến 5% dân số thế giới vào thời điểm đó).

Những nghiên cứu để phục dựng lại những biến chuyển của virus cúm ''Tây Ban Nha'' mới chỉ được giới chuyên môn đầu tư nhiều từ khoảng vài chục năm trở lại đây. Các nhà khoa học ghi nhận virus gây cúm Tây Ban Nha – vốn phố biến ở nhiều vùng trên thế giới - đã có một đột biến quan trọng, được ghi nhận tại Hoa Kỳ, vào khoảng tháng 4/1918, và trở nên nguy hiểm hơn gấp bội (theo cuốn ''Cúm Tây Ban Nha : Giải thích về một đại dịch'' của Eric Leroy, viện sĩ Viện Hàn Lâm Y Học Pháp). Xuất phát từ Boston vào khoảng tháng 9/1918, tràn ra thế giới, theo chân nhiều đơn vị quân đội Mỹ.

Gần một nửa thủy quân lục chiến Mỹ mắc cúm

Theo các nhà khoa học, dịch bắt đầu bùng lên từ một căn cứ quân sự Mỹ của lực lượng viễn chinh. Những trường hợp mắc cúm lạ, lần đầu tiên được ghi nhận là vào tháng 3/1918. Nhưng đợt thứ hai nguy hiểm, lan rộng và gây chết người nhiều hơn là vào tháng 8/1918. Vào thời điểm đó, mọi nỗ lực giành để cho chiến tranh. Bất chấp các dấu hiệu của dịch bệnh lớn, tại Mỹ, người ta vẫn tổ chức nhiều hoạt động thu hút đông đảo người tham gia, để quyên góp tiền cho cuộc chiến bảo vệ các đồng minh châu Âu, và hoàn toàn sao lãng các đòi hỏi an toàn vệ sinh dịch tễ. Khoảng 40% lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ đã bị mắc ''cúm Tây Ban Nha'', khoảng 4000 quân nhân thiệt mạng do cúm trên đường vượt Đại Tây Dương, theo sử gia Alfred Crosby (America’s Forgotten Pandemic : The Influenza of 1918, Nxb Cambridge, 2003,

Dịch bệnh diễn ra theo hai đợt : đợt thứ nhất kéo dài đến hết năm 1918, và đợt thứ hai ngắn hơn, diễn ra vào mùa hè năm 1919. Tỉ lệ tỉ vong rất cao, thường vượt quá 20% dân số của các cộng đồng bị dịch, thậm chí lên đến 80%. Dịch bệnh cũng đặc biệt không tha lứa tuổi 25 – 35, vốn được coi là có sức đề kháng cao hơn. Theo nhà sử học Pierre-Cyrille Hautcoeur, nếu như thông tin về tỉ lệ chết cao khác thường này được công chúng rộng rãi biết đến, chắc chắn sẽ có ảnh hưởng đến các chiến dịch quân sự cuối cùng trong thời gian Đại chiến. Nhà sử học nêu ra con số, chỉ trong hai tháng cuối của cuộc chiến, đã có khoảng 400 000 thường dân Pháp và 100 000 binh sĩ quân đội phe Đồng Minh thiệt mạng do dịch.

Từ châu Âu bệnh tràn ra thế giới

Việc che giấu thông tin cũng được coi là nguồn gốc khiến dịch bệnh lan từ châu Âu ra những nơi khác trên thế giới. Tại Ấn Độ và Trung Quốc, người ta ước tính có khoảng 6 triệu người chết, và không có con số thống kê về các nạn nhân tại châu Phi, mà ta biết rằng, tỉ lệ tử vong sẽ càng cao ở các cộng đồng dân cư nghèo khó (nhà sử học Alfred Crosby đưa ra con số 18,5 triệu người chết riêng tại Ấn Độ).

Việc không có thông tin về dịch bệnh cũng cản trở việc phổ biến những hiểu biết quan trọng, như các kinh nghiệm trị liệu. Phải cho đến những năm 1930, giới khoa học mới phân lập được virus. Vào thời điểm này, nhiều người cho dịch là do một vi trùng, được nhà bác học Đức Pfeiffer tìm ra vào năm 1892. Không có hiểu biết rõ ràng về nguồn gốc bệnh, vào thời điểm đó, các bác sĩ đã phải sử dụng đủ mọi biện pháp mà họ có trong tầm tay.

Tuy nhiên, như chúng ta đã thấy tổn thất do dịch bệnh gây ra là rất lớn, chưa kể, do thông tin không được minh bạch, mà bệnh dịch lan rộng ra những nơi khác của thế giới.

Sửa sai đầu tiên: Lập Cơ Quan Y Tế Hội Quốc Liên

Sau chiến tranh, giới chính trị quốc tế - nhìn chung hiểu được rằng thảm họa đã xảy ra, nhưng không công khai nói đến quy mô của thảm họa – đã tìm cách lập ra Cơ Quan Y Tế của Hội Quốc Liên, tiền thân của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) (lập ra năm 1921), với chức năng chính là kiểm soát dịch bệnh, thông tin về dịch bệnh, điều phối sự hợp tác quốc tế, là điều hoàn toàn thiếu vắng trước đó.

Về mặt các điều kiện xã hội, trình độ phát triển kinh tế, về hệ thống y tế, giữa đại dịch cúm Tây Ban Nha đầu thế kỷ XX và dịch Covid-19 hiện nay rõ ràng có rất nhiều điểm khác xa nhau, thậm chí khác nhau một trời một vực. Các xã hội đương đại, đặc biệt là các quốc gia phát triển, có nhiều tiềm năng để đối phó hơn hẳn. Tuy nhiên, bài học căn bản mà đại dịch cúm Tây Ban Nha để lại, đó là việc theo dõi sát dịch bệnh, minh bạch thông tin, phối hợp tổ chức các biện pháp can thiệp là các điều thiết yếu, để ngăn chặn ngay từ đầu, hoặc hạn chế tác hại của dịch bệnh. Điều này càng đặc biệt quan trọng đối với những cộng đồng người nghèo, là nạn nhân đầu tiên của các dịch bệnh.

Thiệt hại kinh hoàng của dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 thiếu minh bạch thông tin do “lợi ích quân sự”, 100 năm sau vẫn theo vết xe đổ của dịch cúm Tây Ban Nha, dịch cúm Vũ Hán bùng phát dữ dội khắp thế giới vẫn thiếu minh bạch thông tin do “lợi ích chính trị” !!!  

Ảnh: Trạm quân y số 45 tại Aix-Les-Bains, Pháp. Binh sĩ Mỹ đến từ căn cứ American Expeditionary Force là nạn nhân của dịch cúm năm 1918. Wikimedia Commons