Chuyện học hành của con cái người Việt

Khi bàn về chuyện học hành của con cái, nhiều người Việt sẽ hướng mối quan tâm tới điểm số, thành tích. Liệu đó có phải mục tiêu của tất cả các nền giáo dục trên thế giới?

Tiến sĩ Nguyễn Khánh Trung – Viện nghiên cứu phát triển giáo dục IRED :
Nếu ở Việt Nam coi điểm số, thành tích như là điều chính yếu của giáo dục thì Phần Lan lại tránh xa yếu tố này.

Giáo dục Phần Lan áp dụng 3 hình thức đánh giá cơ bản đó là đánh giá trong lớp học, đánh giá quá trình và đánh giá tổng thể. Khâu đánh giá học sinh là công việc của người giáo viên và giáo viên có toàn quyền trong việc này.

Nếu ở Việt Nam, đánh giá là hành động của giáo viên nhằm xếp loại học sinh qua việc học giỏi, học kém hay bao nhiêu điểm.
Phần Lan, ngoài việc nắm tình hình học tập của học sinh thì đánh giá còn là cơ sở để giáo viên biết được công việc giảng dạy của mình đã thực sự tốt, hiệu quả hay chưa. 

Nếu ở Việt Nam, cuối kỳ, cuối năm học các bậc phụ huynh sẽ biết con cái mình học thế nào, xếp loại gì thông qua buổi họp phụ huynh thì ở Phần Lan mọi thông tin đó sẽ được giáo viên lập thành một báo cáo gửi về từng gia đình và chắc chắn kết quả ấy chỉ giáo viên, phụ huynh và học sinh đó nắm được, chứ không công khai trước lớp.

Cũng bàn về vấn đề kiểm tra đánh giá học sinh trong trường học, qua nghiên cứu và quá trình thực tiễn tại Nhật Bản, Thạc sĩ Nguyễn Quốc Vương giảng viên khoa lịch sử, Đại học Sư phạm Hà Nội khẳng định, giáo viên ở Nhật không tiến hành đánh giá, xếp loại hạnh kiểm (đạo đức) học sinh.

Bởi lẽ, đối với người Nhật, chuyện đánh giá đạo đức người khác là nhạy cảm và trong trường học, nơi học sinh được học tập để trở thành công dân dân chủ thì chuyện giáo viên đánh giá đạo đức học sinh là điều khó có thể tưởng tượng.

Thay vào đó, giáo viên sẽ thường xuyên có những nhận xét và trao đổi với gia đình học sinh về sự trưởng thành tâm sinh lý và các hoạt động của học sinh trong trường học.
Nếu học sinh có những điểm bất thường cần chú ý, giáo viên sẽ gặp riêng học sinh hoặc phụ huynh để đưa ra chỉ đạo và lời khuyên.

Hơn nữa, ở Nhật Bản cũng không công bố công khai thành tích học tập của học sinh trước toàn bộ lớp và xếp thứ tự học sinh theo điểm số trung bình.
Thành tích học tập được coi là một dạng thông tin cá nhân và được tôn trọng.

Ngoài ra, giáo viên Nhật Bản đánh giá sự tiến bộ của học sinh không chỉ dựa vào điểm số thu được từ các bài kiểm tra, bài tập mà cần phải chú ý tới cả thái độ, mối quan tâm hứng thú và các kỹ năng của học sinh.

Nói không với điểm số và thứ hạng có thể sẽ là điểm khởi đầu cho một môi trường giáo dục Trung Thực, mà ở đó cả thầy lẫn trò được dạy thật, học thật và thi thật; để kết quả phản ánh thực chất, từ đó người học, người dạy có sự điều chỉnh cho phù hợp, tránh thành tích ảo.

Bởi tiêu cực dối trá ở một số ngành khác có thể chỉ gây hậu quả trước mắt nhưng dối trá hay tiêu cực trong ngành giáo dục thì không chỉ gây hậu quả lớn trong giai đoạn trước mắt mà còn là mầm mống nảy sinh những tiêu cực ở các lĩnh vực khác trong tương lai.

UBND TP.HCM vừa có văn bản chỉ đạo Sở Giáo dục và đào tạo nghiên cứu điều chỉnh nhiều vấn đề bất cập trong giáo dục hiện nay…trong đó, đáng chú ý là đề nghị nên bỏ xếp hạng trong lớp, để tránh gây áp lực tâm lý cho học sinh cũng như giảm áp lực thi đua cho giáo viên.

Đừng cản trở khát vọng của các em. Ước mơ của các em còn lớn hơn mơ ước của các thầy cô nữa.

Tranh luận về thơ ca giữa Chế Lan Viên và Xuân Diệu.

Trong tập ghi chép "Chế Lan Viên - người trồng hoa trên đá" (NXB Văn học, 2010) của GS Hà Minh Đức, có câu chuyện kể lại cuộc tranh luận khá căng thẳng về thơ ca giữa Chế Lan Viên và Xuân Diệu,

"Anh Xuân Diệu có mấy ưu điểm: Đề tài nhiều mặt, kết hợp được trữ tình và trào phúng. Xuân Diệu có con mắt của nhà tiểu thuyết nên bài thơ có cái xác cụ thể, có cái hay của văn xuôi hỗ trợ, lửa phải có củi. Có khi Xuân Diệu chết vì củi của mình. Trong thơ hiện thực phải phục vụ cho trữ tình".

Chưa dừng ở đó, Chế Lan Viên còn cho rằng, về khả năng khái quát, Xuân Diệu "vẫn thua Huy Cận" và thơ Xuân Diệu "nặng tả cảnh", "không thiên về chiều dọc mà tỏa ngang nên chất tán nhiều". Cũng theo Chế Lan Viên, bài "Ngói mới" có ý hay, nhưng "nếu cứ thế thì thêm hàng trăm câu cũng không khác".

Mặc dù Xuân Diệu là người có khả năng lý luận không phải không sắc bén, song trước những nhận xét trên của Chế Lan Viên, ông cũng tỏ ra lúng túng, đành phải buông một câu: "Có một thực tế là trong văn chương không dễ chấp nhận nhau. Lên cao ở điểm này không sực được lên cao ở cao điểm kia... Lev Tolstoy không sực được Shakespeare".

Phải nói, đây là cách lập luận có phần... núng thế. Thì Xuân Diệu chẳng đã "than phiền" với Hà Minh Đức: "Bây giờ cậu ấy ghê quá, chứ trước kia hồi còn trẻ khi xuất bản Điêu tàn xử sự khiêm tốn". Cũng theo Xuân Diệu: "Tranh luận với Chế Lan Viên rất khó. Rõ ràng mình có lý mà cuối cùng lại hóa ra đuối lý với Chế Lan Viên".

Nhà văn Anh Đức cũng rất nể phục tài ứng đối của nhà thơ đàn anh. Trong bài hồi ức về Chế Lan Viên, ông viết: "Tài ứng đối của Chế Lan Viên thể hiện rất rõ trong các cuộc họp. Anh nói có lý lẽ, có hình ảnh, giàu sức thuyết phục. Có lần tôi nói vui với anh: Nếu ở thời vua chúa, thì thể nào anh cũng phải đi sứ. Anh Chế Lan Viên nói: Đối đáp với vua quan có khi lại không khó bằng đối đáp với số đông, mình không đoán trước được lý lẽ của đại chúng"

Nguồn: ANTG 

Số phận của bạn nằm trong tay bạn đã được chứng minh bằng khoa học.

Suy nghĩ hình thành nên hành động, hành động hình thành thói quen, thói quen hình thành tính cách, tính cách hình thành số phận. Câu châm ngôn này mặc nhiên đã được thừa nhận lâu nay vì trong đời sống thực tế nó đúng là như vậy.

Nay khoa học đã chứng minh chúng ta có thể thích nghi và thay đổi bằng cách bền bỉ luyện tập và hình thành các thói quen theo suy nghĩ của chúng ta.

Mỗi chúng ta đều có nhiều thói quen tốt và cũng vô số thói quen dở tệ. Nếu ta để những thói quen đó biến thành “tính cách” và tin rằng bản chất con người thật của ta là vậy thì bộ não, thay vì giúp chúng ta thay đổi, lại trở thành công cụ để ta ngày càng lao vào vòng xoáy bất tận của những lời tiên tri ta tự ứng nghiệm.

Bộ não cho chúng ta thấy thói quen và tính cách hoàn toàn có khả năng thay đổi. Nhưng thay đổi thế nào?

Trong cuốn sách của mình - The Path (Đạo), GS Puett và Gross-Loh có một lời khuyên dành cho độc giả, đó là “chủ định phá vỡ thói quen và ứng xử như thể mình là một con người khác”.

Ví dụ, bạn và bố vợ rất xung khắc nhau.
Từ trước tới nay, bạn thường phẩy tay và cho rằng tính cách của hai nguời không tương hỗ, khắc khẩu. Nếu bạn ứng dụng kiến thức của bộ não, bạn sẽ hiểu rằng bạn và bố vợ có thể vui vẻ với nhau, vì bản ngã của bạn không chỉ dừng lại ở một số tính cách tại thời điểm này, bố vợ bạn cũng vậy.

Có một con người khác trong bạn sẽ rất vui vẻ khi nói chuyện với một con người khác trong bản ngã của ông bố vợ. Sáng hôm sau, khi gặp ông, bạn chủ động mỉm cười, mời ông một bữa sáng, hỏi ông có cần bạn đưa đi thăm họ hàng không? Bạn sẽ cảm thấy khi nói và làm những điều này, bạn không sống “thật” với lòng mình.

Nhưng gượm đã, bạn có thể sẽ nhận ra rằng ông bố vợ ngạc nhiên, lời nói của bạn khiến ông suy nghĩ.
Trong đầu ông, những nơron thường xuyên nối “con rể” với “thằng tồi” bị đối chất. Nơron “con rể” bỗng cố gắng phóng luồng xung điện sang một nơron lạ hoắc tên là “hiếu thảo”, đại loại thế.
Con đường xung điện mới này còn mong manh, nó sẽ không thể thắng con đường xung điện cũ một sớm một chiều. Với bạn cũng vậy, bạn thấy mình khó khăn lắm mới thốt ra được những lời ngọt ngào.

Nhưng đừng quên bộ não nilông, xung điện nào cũng khó khăn ban đầu, nhưng sau nhiều lần phóng điện, các nơron sẽ kết nối, dịch chuyển, sản sinh, đến một ngày hiệu ứng nhanh nhất sẽ được kết nối giữa các nơron mà tần số phóng điện là dễ dàng nhất: “con rể” - “hiếu thảo”. Con người khác trong bạn đã trở thành một phần con nguời hiện tại. Ông bố vợ cũng vậy.

Vậy là số phận của bạn nằm trong tay bạn điều đó đã được chứng minh bằng khoa học.

Hai trạng nguyên, tiến sĩ nước Nam giỏi toán học

Các trạng nguyên, tiến sĩ nước ta nói chung đều giỏi văn chương, thơ phú, hầu như chỉ có hai người nổi tiếng về toán học. Đó là trạng nguyên Lương Thế Vinh và người thứ hai chính là Vũ Hữu. Lương Thế Vinh đỗ trạng nguyên, Vũ Hữu đỗ Hoàng giáp (Tiến sĩ đệ nhị giáp) cùng khoa thi năm Quý Mùi (1463) đời vua Lê Thánh Tông.

Với quan niệm "Thần cơ diệu toán vạn niên sư" (ai tính toán giỏi là người thầy muôn đời) Lương Thế Vinh để lại cho đời cuốn Đại thành toán pháp, còn Vũ Hữu là tác giả cuốn Lập thành toán pháp.

Đại thành toán pháp, một cuốn sách toán học cổ của Việt Nam, tác giả là Lương Thế Vinh biên soạn vào giữa Thế kỉ 15. bao gồm những kiến thức cơ bản về hình học và số học, hướng dẫn cách đo lường ruộng đất theo các đơn vị mẫu, sào của nước ta, tính toán các công trình xây dựng, kiến trúc, đào đắp kênh mương, đê điều...

Cuốn Đại thành Toán pháp được đưa vào chương trình thi cử suốt 450 năm trong lịch sử giáo dục Việt Nam.

Lương Thế Vinh nhanh chóng nổi tiếng học giỏi khắp vùng Sơn Nam. Vì thế, người ta thường so sánh ông với Quách Đình Bảo, cũng là một người thông minh, đĩnh đạc trong vùng. Quách Đình Bảo cũng đi thi cùng khóa với Lương thế Vinh và đỗ thám hoa (tiến sĩ đệ nhất giáp)

Cùng dùi mài kinh sử nhưng hai ông có phương pháp học hoàn toàn trái ngược nhau. Trong khi Bảo ngày đêm vùi đầu khổ luyện, Vinh lại chơi nhiều hơn học.

Trạng Lường Lương Thế Vinh là một trong những vị trạng nguyên nổi tiếng nhất trong lịch sử khoa cử nước ta.

Theo Danh nhân đất Việt, khi sứ thần nhà Minh sang thăm nước ta, vua cử Lương Thế Vinh ra tiếp đón. Dù đã biết tiếng vị trạng nguyên, sứ thần vẫn tìm cách làm khó.

Trong một buổi đi chơi thuyền, ông ta thách đố quan trạng cân thử con voi nặng bao nhiêu. Thế Vinh thản nhiên nhận lời rồi sai người dắt voi xuống thuyền, đánh dấu mức thuyền chìm trong nước. Xong xuôi, ông bảo dắt voi lên, chất đá xuống, nước ngập đến chỗ đánh dấu thì dừng. xong ông cho người chia nhỏ số đá, cân lên và tính tổng.

Sau khi tính được cân nặng của voi, sứ thần nhà Minh vẫn tỏ ra chưa phục nên muốn làm khó Lương Thế Vinh. Sứ thần xé ra 1 tờ giấy và nói:"Tính cân nặng voi ông còn làm được thì chắc đo độ dày tờ giấy này cũng chẳng khó khăn gì nhỉ?

Sứ thần đang đắc chí vì cho rằng lần này Lương Thế Vinh sẽ phải bó tay, thế nhưng một lần nữa vị Trạng Nguyên lại làm sứ thần cúi đầu bẽ mặt vì giải đố một cách rất nhanh chóng và đơn giản.

Lương Thế Vinh vẫn ung dung nghĩ ra cách. Ông mượn viên sứ quyển sách, dùng thước đo độ dày cả quyển rồi chia với số trang để tính độ dày tờ giấy. Sứ thần nhà Minh hết sức bội phục trí tuệ linh hoạt của vị quan đất Việt.

Lương Thế vinh vẫn được người đời quen gọi là Trạng Lường. Lí do là vì ngay từ nhỏ, ông đã tỏ ra rất giỏi trong việc đo lường.

Họp mặt các thầy cô giáo đã nghỉ hưu kỷ niệm ngày Nhà giáo tại P. TNP A

Vài hình ảnh buổi họp mặt kỷ niệm ngày nhà giáo 20/11 của các thầy cô giáo đã nghỉ hưu sáng 19/11 tại hội trường P.TNP A quận 9 Tp HCM.

*********************