Hướng đi thuận chiều: Lạc quan giả tạo hay lạc quan bi tráng, bạn chọn cái nào?

Thứ Năm, 10 tháng 11, 2022

Lạc quan giả tạo hay lạc quan bi tráng, bạn chọn cái nào?

LẠC QUAN GIẢ TẠO HAY LẠC QUAN BI TRÁNG, BẠN CHỌN CÁI NÀO?

Trong cuộc sống bạn sẽ gặp bao điều rắc rối phiền não dĩ nhiên giữa tiêu cực than khóc với lạc quan giả tạo thì ta thà chọn người lạc quan giả tạo, nhưng lý tưởng nhất vẫn là một thái độ chừng mực mà lý tưởng: lạc quan bi tráng.

LÀM SAO ĐỂ CÓ LẠC QUAN BI TRÁNG?

Viktor Emil Frankl (1905 - 1997) là một nhà thần kinh học người Áo sống sót sau nạn diệt chủng người Do Thái, tác giả của cuốn “Cuộc tìm kiếm ý nghĩa của con người” bán được gần 20 triệu bản và được dịch ra nhiều thứ tiếng. Đọc qua tiểu sử dữ dội của ông, ta không khỏi liên tưởng đến một cái cây kỳ diệu: bị quật tả tơi trong mùa gió bão nhưng vẫn lặng lẽ nảy mầm và nở hoa ngay khi hửng nắng.

Frankl chính là cha đẻ của khái niệm "Lạc quan bi tráng" (Tragic Optimism", là một thứ không những đối lập với bi quan mà còn đối lập hẳn với "lạc quan độc hại".

Theo Frankl, có một thứ gọi là bộ ba bi kịch mà không ai thoát được, kiểu gì trong đời cũng phải gặp ít nhất một lần. Bộ ba ấy gồm:

1. Đau khổ không tránh khỏi.

2. Lỗi lầm không tẩy nổi.

3. Cái chết.

Lạc quan bi tráng là thứ lạc quan

vẫn có được khi đã nhìn thẳng vào bộ ba bi kịch kia, nhưng biết rằng con người nếu cố hết sức, sẽ có khả năng:

1.Vượt đau khổ để từ đó đạt một thành tựu.

2.Từ lỗi lầm rút ra cơ hội để thay đổi bản thân tốt hơn.

3. Từ cái chết và sự ngắn ngủi của cuộc đời rút ra được động lực để sống có trách nhiệm.

Để có được thứ lạc quan bi tráng của Frankl, việc quan trọng nhất là tìm ra được ý nghĩa, không phải ý nghĩa của cả một đời người dài dằng dặc, mà là "ý nghĩa tiềm tàng có sẵn trong từng hoàn cảnh mà mỗi người phải đối mặt trong suốt đời mình", từ việc thi đậu/ thi rớt, tới lấy vợ/vợ bỏ, có con/con hư, thăng chức/thất nghiệp... rồi nhìn ra trong hoàn cảnh ấy mình làm gì được tốt nhất để "thấm thía" ý nghĩa nhất.

Đó là một công thức toán, với:

Ý nghĩa của cả một đời người = tổng các ý nghĩa của mỗi hoàn cảnh được hiện thực hóa tới nơi tới chốn.

Vì thế, một người thoát khỏi một cơn chảy máu dạ dày mà từ đấy vẫn uống rượu tì tì, một người đi qua đại dịch mà vẫn nhơn nhơn không thay đổi gì... thì ý nghĩa tiềm ẩn của những hoàn cảnh đặc biệt ấy đã bị bỏ qua, "nước đổ đầu vịt", cuộc đời người ấy chỉ là tổng hợp của những hoàn cảnh "vô nghĩa".

Theo Frankl, quan trọng là nhìn ra ý nghĩa. Không nhìn ra được ý nghĩa của mỗi việc mình làm, mỗi hoàn cảnh mình rơi vào thì sẽ sinh cảm giác "vô nghĩa" - là cảm giác luôn đứng sau trầm cảm, nghiện ngập, hung hãn hoặc buông xuôi.

Người bi quan thường hay lấy sự phù du và "vô câu chuyện - cuộc sống thường" của cuộc đời ra mà buông tay,

Frankl trái lại cho rằng sự phù du ấy khiến ta càng phải hành động cho có trách nhiệm với thời gian còn sống trên đời này.

Ta nên tránh tích cực độc hại, tránh lạc quan tếu, là những thứ khiến người ta hy vọng hão để rồi thất vọng.

Những câu chuyện ấm lòng đâu đó trong xã hội là rất hay, như những đốm lửa nhỏ an ủi trong đêm lạnh, nhưng đó là câu chuyện của người khác; bạn không thể sống nhờ vào lửa của hàng xóm mãi.

Bạn phải tạo ra thứ lửa bền bỉ và chủ động của chính bạn, tức là tìm cho ra ý nghĩa của hoàn cảnh sống này, khó khăn này; nó dạy bạn cái gì về tiết kiệm, về sức khỏe, về tình cảm với người xung quanh và về xử lý khủng hoảng?

Bạn sẽ sống cầm chừng kiểu thẫn thờ chờ bão qua hay sống hết mình trong cơn bão? Lựa chọn ấy là ở mỗi người, không phải ở trí thông minh của họ, mà vào mức độ yêu việc làm người của họ.

Hướng đi thuận chiều

Thứ Năm, 10 tháng 11, 2022

Lạc quan giả tạo hay lạc quan bi tráng, bạn chọn cái nào?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét