LÒNG TỐT VÀ TÌNH YÊU BỀN VỮNG
Hằng ngày vào tháng 6, tháng có nhiều đám cưới nhất trong
năm, khoảng 13000 cặp đôi trên khắp nước Mỹ tuyên thệ “Tôi xin thề”, tuyên bố
gắn chặt cuộc đời của họ với một mối quan hệ tràn ngập tình bạn, niềm vui và
tình yêu, những thứ sẽ giúp họ đi cùng nhau đến chân trời góc bể.
Tất nhiên là những điều đó sẽ không xảy ra với rất nhiều
người. Phần lớn các cuộc hôn nhân đều đổ vỡ, nếu nó không kết thúc bằng
những vụ li dị thì nó sẽ kết thúc với một sự cay đắng và sự chia cắt trong gia
đình. Trong tất cả những người lấy nhau, chỉ có 3 trên 10 người là có mối quan
hệ lành mạnh và hạnh phúc,
Các nhà khoa học xã hội bắt đầu nghiên cứu về hôn nhân từ
những năm 1970 để nhằm tìm ra cách giải quyết cho một cuộc khủng hoảng xã hội
lúc bấy giờ:
John Gottman và vợ ông, Julia, cũng là một nhà tâm lý học ở
thành phố New York. Cả hai đều là chuyên gia nổi tiếng về vấn đề hôn nhân bền
vững ở Viện Nghiên Cứu Gottman,
Gottman bắt đầu nghiên cứu năm 1986 khi ông dựng nên “Phòng
thí nghiệm tình yêu” cùng với đồng sự Robert Levenson tại Đại học Washington.
Gottman và Levenson mời những cặp đôi mới cưới vào phòng thí nghiệm để quan sát
cách họ cư xử với nhau.
Từ những dữ liệu thu thập được, Gottman tách các cặp đôi ra
hai nhóm: nhóm Tận tâm và nhóm Hời hợt.
Nhóm Tận tâm thì vẫn hạnh phúc với nhau sau 6 năm gắn bó và
hạnh phúc, còn nhóm Hời hợt thì nếu không li dị thì cũng chịu đựng bất hạnh
thường xuyên.
Gottman rút ra kết luận là nhóm Hời hợt dễ bị kích động ngay
cả trò chuyện với người yêu ở bên cạnh họ thì giống như là đang nói chuyện với
hổ dữ vậy. Ngay cả lúc tâm sự về những kỷ niệm đẹp cũng không mấy êm ả.
Ngược lại, nhóm Tận tâm cho thấy họ bị kích thích ít hơn và
chậm hơn. Họ cảm thấy điềm tĩnh và gắn bó với nhau, và điều đó dẫn đến những
hành vi cử xử ấm áp đầy yêu thương ngay cả khi họ đang xung đột với nhau. Đó là
vì họ đã tạo ra một bầu không khí gần gũi và đầy tin tưởng với nhau, cả hai thứ
đó khiến họ thoải mái khi ở bên cạnh nhau về mặt vật chất lẫn tinh thần.
Sau đó Gottman tiến hành một cuộc nghiên cứu sâu hơn đã
được tiến hành vào năm 1990, ông đã tạo ra một phòng thí nghiệm trong khuôn
viên Đại học Washington và biến nó thành một nơi nghỉ ngơi và vui chơi lý tưởng
cho các cặp vợ chồng. Ông mời 130 cặp đôi mới cưới đến nơi này và quan sát họ
làm những việc mà các cặp đôi vẫn hay làm với nhau khi đi nghỉ mát: nấu ăn, dọn
dẹp, nghe nhạc, ăn uống, tâm sự và đi chơi. Và Gottman đã có một phát hiện quan
trọng, một yếu tố quyết định cho sự thành công hay thất bại của mối quan hệ của
những cặp vợ chồng này.
Trong suốt ngày nghỉ ngơi đó, một trong hai người sẽ cố
gắng kết nối với người kia bằng những câu chuyện đời thường như khi người chồng
thốt lên với người vợ: “Em ơi, nhìn con chim kia kìa, nó rất đẹp.” Anh ta không
chỉ đang bình luận về một con chim, anh ta đang mong một sự hồi đáp từ người vợ
- một dấu hiệu của sự quan tâm và ủng hộ - và hi vọng cả hai người sẽ cảm thấy
được gắn bó với nhau, dù là một khoảnh khắc ngắn ngủi, qua một chú chim.
Bây giờ thì người vợ có sự lựa chọn. Cô ấy có thể chọn giữa
“quay đến” (turning toward) và “quay đi” (turning away). Mặc dù chủ đề về con
chim đó nghe có vẻ ngớ ngẩn và là chuyện nhỏ nhưng nó cho thấy rất khá rõ tình
trạng của mối quan hệ. Người chồng nghĩ rằng con chim đó đủ quan trọng để tạo
ra một cuộc tâm sự và vấn đề là người vợ có nhận ra và tôn trọng điều đó.
Trong cuộc nghiên cứu, những người “quay đến” người yêu của
họ phản hồi bằng cách đáp lại câu chuyện đó và đưa ra những dấu hiệu cho thấy
họ quan tâm và ủng hộ bạn đời mình. Còn những người “quay đi” thì chỉ phản hồi
ở mức tối thiểu và tiếp tục làm việc mà họ đang làm, như xem TV hay đọc báo.
Một vài người còn trả lời với sự bực dọc: “Đừng làm phiền em, em đang đọc báo.”
Những phản ứng trong câu chuyện đó có ảnh hưởng rất lớn đến
sự bền vững của mối quan hệ giữa hai người. Trong vòng sáu năm sau đó, những
cặp đôi chia tay nhau là những cặp đôi có tỉ lệ “quay đi” rất thấp, chỉ 33%.
Còn những cặp đôi vẫn hạnh phúc với nhau sau sáu năm có tỷ lệ “quay đến” là
87%, họ đều cố gắng kết nối cảm xúc với bạn đời của mình.
Bằng cách quan sát các mối tương tác này, Gottman có thể
tiên đoán với độ chính xác khá cao đến 94% là cặp đôi nào – dù là già, trẻ, nghèo,
giàu, vô sinh hay không - sẽ chia tay, ở với nhau nhưng không hạnh phúc hay là
chung sống hạnh phúc lâu dài. Phần lớn điều đó phụ thuộc vào những gì mà các
cặp đôi mang lại cho nhau. Họ có mang đến cho nhau lòng tốt và sự rộng lượng,
hay là sự đáp lại câu chuyện nhạt nhẽo, thờ ơ.
Gottman giải thích nhóm Tận Tâm sẽ quan sát môi trường sống
chung quanh của họ và tìm ra những thứ mà họ trân trọng và thầm cám ơn về điều
đó. Họ xây dựng nên một văn hóa của lòng biết ơn và sự trân trọng. Nhóm Thảm
Họa thì ngược lại, họ quan sát để bắt lỗi, để bới lông tìm vết.”
Lời nhắn gửi đến hàng ngàn các cặp đôi sẽ lấy nhau vào
tháng này – và hàng triệu cặp đôi khác, đã cưới hay chưa – là hãy nghe theo kết
luận từ bài nghiên cứu này: nếu bạn muốn có một mối quan hệ ổn định, lành mạnh
thì hãy làm những điều tốt thường xuyên.