SỨC KHỎE
TINH THẦN ẢNH HƯỞNG LÊN SỨC KHỎE THỂ CHẤT
Nhiều nghiên cứu đã
phát hiện ra các bệnh lý tâm thần có thể làm tăng lão hóa, xuất hiện tỷ lệ các
bệnh tim mạch và các bệnh khác liên quan đến tuổi tác tăng lên. Tâm thần phân
liệt, một bệnh lý thần kinh, được cho là có tác động làm tuổi thọ ngắn đi từ
10-20 năm.
Những nghiên cứu này
hầu hết đều dựa trên các đồng hồ biểu sinh, một thuật toán giúp dự đoán tuổi
sinh học dựa trên một quá trình gọi là methyl hóa DNA.
Nhưng có nhiều thứ
liên đới với lão hóa chứ không chỉ methyl hóa DNA. Vậy nên chúng ta chỉ nên coi
đồng hồ biểu sinh như một yếu tố nguy cơ hoặc chỉ số dự đoán,
Cái mà nghiên cứu cho
thấy chính là các bệnh lý tâm thần có liên hệ với lão hóa sớm theo một vài cách
thức khác nhau:
– Chúng có thể đưa đến
những hành vi không lành mạnh như chế độ ăn kém, thiếu vận động, và sử dụng
chất có hại cho sức khỏe thể chất. Nhiều bệnh lý sức khỏe tâm thần và căng
thẳng chúng gây ra có thể làm gián đoạn giấc ngủ, từ đó gây ảnh hưởng lên sức
khỏe thể chất theo thời gian.
Căng thẳng có thể làm
tăng lượng cortisol, làm gián đoạn tất cả mọi chức năng cơ thể, bao gồm hệ tiêu
hóa, hệ miễn dịch, hệ tim mạch và thậm chí là hệ sinh sản. Đối với những người
mắc bệnh lý tâm thần, họ sẽ có nguy cơ mắc cách bệnh lý y khoa cao hơn, bao
gồm:
– Cao huyết áp.
– Bệnh tim.
– Tiểu đường.
– Đột quỵ.
– Ung thư.
Gợi
ý duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần. Có một sơi dây mỏng manh là điểm kết
nối chung giữa tất cả các nghiên cứu về tương tác giữa sức khỏe thể chất và
tinh thần: chính là cơ thể và não bộ đều cực kỳ đáp ứng với thay đổi.
Sự thích ứng này một
phần chính là cái gây ra hiệu ứng bóng tuyết ở các nhóm triệu chứng thể chất và
tinh thần.
Nhưng cũng chính sự
thích ứng này đã giúp bạn làm mọi cách để chăm sóc bản thân, từ đó châm ngòi
cho “hiệu ứng bóng tuyết” đưa đến hàng loạt các thay đổi tích cực trong cơ thể.
Dưới đây là một số gợi
ý để bạn bắt đầu.
Biến
tập thể dục thường xuyên trở thành thói quen suốt đời.
Lợi ích về thể chất và
tinh thần của tập luyện thường xuyên là không hề phóng đại. Nó giúp cải thiện
khối cơ và chức năng của cơ, cải thiện chức năng chuyển hóa, giảm viêm, tăng
cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe hô hấp và tim mạch, và thậm chí góp phần
cải thiện đa dạng hệ vi sinh đường ruột.
Vì tất cả những lợi
ích thể chất này rồi sẽ giúp cải thiện sức khỏe tinh thần vì chúng liên hệ với
nhau. Nhưng tập thể dục cũng có luôn lợi ích trực tiếp cho não bộ. Những lợi
ích này bao gồm cải thiện chức năng nhận thức; cải thiện chức năng vận hành,
bao gồm trí nhớ ngắn hạn và kiểm soát ham muốn; giảm các triệu chứng trầm cảm
và lo âu; và giảm căng thẳng.
Tập thể dục cũng có
một số lợi ích tức thời, như cải thiện tâm trạng một vài giờ sau khi tập, cải
thiện mức năng lượng, và giảm các cơn đau nhẹ.
Đối với lợi ích ngắn
và dài hạn, hãy cân nhắc các gợi ý dưới đây: Đừng cố quá; Tập luyện quá nặng có
thể làm phản tác dụng lên cơ thể và tinh thần vì chúng gây căng thẳng và khiến
bạn có nguy cơ bị chấn thương.
– Đặt mục tiêu tập 150-300 phút vận động thể
chất mức vừa phải mỗi tuần, bao gồm một số hoạt động tăng cường cơ ít nhất hai
ngày mỗi tuần.
– Tập thể dục không
phải là tập cho tới “nóc” hay tập tối đa. Đơn giản chỉ là một thứ gì đó khiến
cơ thể di chuyển và có thể hơi khó một chút khi bạn có đủ năng lượng để thách thức
bản thân. Leo núi, bơi lội, khiêu vũ, chơi đùa với chó cưng, đi dạo, bất kể thứ
gì khiến bạn di chuyển. Bắt đầu đặt mục tiêu mỗi ngày dễ thôi, dễ đến mức mà bỏ
thì bạn sẽ thấy “kỳ”. Mỗi tuần, hãy tăng mục tiêu lên một chút.
Ăn
uống lành mạnh, dinh dưỡng cân đối.
Chế độ ăn là một trong
những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất khiến bạn mắc bệnh, nhưng nó cũng có thể
là một trong những thay đổi lối sống gây bối rối nhất. Có quá nhiều thông tin
trái chiều ngoài kia về việc bạn nên ăn hay không nên ăn gì. Ngoài ra, có nhiều
chế độ ăn cón đòi hỏi bạn phải theo dõi tỉ mỉ những thứ như chất xơ, protein,
và các vi chất dinh dưỡng. Gì mà phức tạp quá!
Thay vì cố gắng làm
theo các chế độ ăn tối ưu bạn chỉ cần làm theo một vài nguyên tắc căn bản liên
quan đến dinh dưỡng hợp lý:
–
Uống nhiều nước hơn.
Giữa ba đến bốn lít nước mỗi ngày là khuyến nghị chung. Đừng lo lắng về tính
kiềm hay chất điện giải. Bất cứ nước uống an toàn nào cũng đủ cấp nước cho bạn.
–
Ăn nhiều trái cây và rau xanh. Khuyến nghị ăn 5 phần sẽ tương đương khoảng tầm 1 pound (0.45kg) mỗi
ngày. Bất cứ loại thực phẩm tươi nào cũng đều tốt cho bạn.
–
Hãy cẩn trọng với thức ăn chế biến sẵn. Ngay cả một lượng nhỏ thứ ăn chế biến sẵn hoặc ăn liền,
như bánh mì hay súp, có thể chứa một lượng đường và muối lớn. Cần tìm loại nào
có lượng đường và muối thấp.
Dành
thời gian để không làm gì cả.
Hãy dành ra một vài
phút mỗi ngày để ngồi xuống, không TV, không điện thoại, không bị xao nhãng, cứ
ngồi yên vậy thôi. Bạn chỉ cần dành ra một vài phút, hay thậm chí có thể 40-45
phút nếu có thời gian.
Mục tiêu ở đây chỉ là
quay về với bản thân và nghỉ giải lao khỏi sự ồn ã của cuộc sống một chút. Một
khi bạn đã tập được thói quen dành khoảng thời gian này cho bản thân.
Như Trang