Thế hệ trẻ tài giỏi nhưng ngày càng bất an

 

THẾ HỆ TRẺ TÀI GIỎI NHƯNG NGÀY CÀNG BẤT AN

Nhân tài đến từ đâu

Bắt đầu từ câu chuyện của nước Mỹ hiện đại và “giấc mơ Mỹ” của bao người, Tính chuyên chế của chế độ nhân tài đã khai phá góc nhìn rất khác về một khía cạnh trần trụi của xã hội Mỹ khi bất bình đẳng giàu nghèo trở nên ngày càng sâu sắc, xã hội phân hóa chưa từng thấy và bất kỳ mâu thuẫn nhỏ nào cũng có thể bùng phát thành cơn thịnh nộ.

 

Theo GS Sandel, chế độ nhân tài không chỉ tạo ra một cuộc chạy đua khốc liệt để đạt thành tích cao, mà còn tạo ra sự phân cực trong trường học và xã hội, đặc biệt là tầng lớp tinh hoa.

Theo bà Bùi Việt Lâm, Đại diện Việt Nam của Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN, sự bất bình đẳng có thể được nhìn thấy ở Việt Nam qua khoảng cách giáo dục giữa trẻ em ở nông thôn và trẻ em thành thị.

 

Còn theo TS Nguyễn Nam, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam (Trường Đại học Fulbright Việt Nam), giáo dục cùng với sự chăm chỉ, trách nhiệm có thể giúp con người đi lên bằng con đường học thức và đạt được thành công, tuy vậy vẫn có những hạn chế nhất định.

Ông cho rằng vẫn có sự phân biệt rất tế nhị giữa trường đại học danh giá và trường đại học nói chung ở trên thế giới và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Ông chỉ ra trên thực tế, số lượng học sinh nghèo ở Harvard chỉ khoảng 1,8% trong khi ở Princeton là 1,3%.

 

“Chìa khóa dẫn đến thành công chỉ có giá trị tương đối. Chúng ta sẵn sàng công nhận ở trong xã hội vẫn có sự bất bình đẳng. Nhưng cần phải giáo dục cho các em biết rằng họ may mắn có được những điều này và họ có trách nhiệm đóng góp lại cho cộng đồng.

Đây là điều chúng ta đang thiếu khi tôn vinh chế độ nhân tài. Những nhân tài cần biết được rằng họ đang ở đâu và từ đâu họ có vị trí này, rằng một mình họ không thể trở nên tài giỏi nếu không có gia đình, cộng đồng và xã hội hỗ trợ. Đây là câu chuyện về giáo dục đạo đức và xác lập lại niềm tin đạo đức”, ông Nam khẳng định.

 

Thế hệ trẻ với áp lực phải thành công

Mặt tốt của chế độ nhân tài đó là cơ hội và chất lượng học tập được chú trọng và ngày càng tốt hơn. Là một người thuộc thế hệ 8X được đào tạo từ mô hình trường chuyên, lớp chọn, bà Bùi Việt Lâm cảm thấy may mắn vì được học chung với những bạn học giỏi, có động lực rất tốt để phấn đấu. Tuy vậy, sau này khi nhìn lại quá trình học ở trường chuyên ngày trước và bây giờ, bà lại có nhiều suy nghĩ.

 

“Trường chuyên được hình thành với mục đích rất tốt đẹp, nhưng khi người ta bắt đầu áp dụng những thước đo, nó lại biến thành áp lực cho các trường, các thầy cô và các em học sinh, làm biến tướng mục tiêu của giáo dục đi rất nhiều.

Tôi tin rằng trẻ con khi bước chân vào trường học đều có một niềm vui rất trong sáng, nhưng chính vì một cỗ máy sàng lọc, vì bệnh thành tích khiến cho chúng ta càng ngày càng quên mất đi niềm vui ban sơ khi bước chân vào giảng đường”, bà chia sẻ.

 

Sau này, khi tham gia làm công tác tuyển sinh, được nói chuyện với nhiều bạn trẻ, bà Lâm nhận ra chính các bạn trẻ cũng luôn trăn trở một điều: “Ước gì có những thước đo khác để đánh giá mình”.

Theo bà, việc đánh giá một người tài giỏi không nên chỉ nhìn qua điểm số, bởi nó giống cây thước kẻ chỉ đo được đường thẳng. Nếu không có những tiêu chuẩn khác để đánh giá năng lực, tiềm năng, vẻ đẹp của các em học sinh, các em sẽ không có cơ hội được sống là chính mình, không có cơ hội để được trở nên khác biệt.

 

“Cuộc sống của các nhân tài trẻ ai cũng thấy được, lý do mà chúng ta phải đua tranh, là công việc tốt, thu nhập tốt, địa vị xã hội tốt và được sự tôn trọng, ngưỡng mộ từ mọi người.

Nhưng nó cũng có mặt trái là những bạn trẻ ngày càng trở nên hoang mang, lạc lối bởi áp lực đồng trang lứa. Luôn sợ rằng bản thân chưa đủ tốt, sợ bị người khác đánh giá, sợ thua kém bạn bè, rồi vì vậy cũng không biết mình thật sự muốn làm gì, muốn trở thành ai”, bà Bùi Việt Lâm phân tích.

 

Với câu chuyện nhân tài ở Mỹ và câu chuyện giáo dục ở Việt Nam, Tính chuyên chế của chế độ nhân tài được kỳ vọng sẽ khơi ra nhiều vấn đề để thảo luận và gợi mở giải pháp.

Thay vì ngạo mạn với tài năng và công trạng của mình, hay quá bi quan vì áp lực đồng trang lứa, chúng ta có thể tìm thấy sự cân bằng giúp vượt lên những thiên kiến về thành công và hạnh phúc hơn.

 

Theo Zingnews

Trí thông minh của người sống sót

 

TRÍ THÔNG MINH CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT

- Nguyên tắc chuột lang thang của người Do Thái

Nguyên tắc này được giải thích trong cuốn Trí tuệ Do Thái của tác giả Eran Katz như sau: Nếu muốn phát triển trí thông minh và thành đạt trong cuộc sống, bạn không bao giờ được cảm thấy hài lòng, thỏa mãn hay đạt đến độ thoải mái và đảm bảo về tài chính.

Nguyên tắc được hình thành trong hoàn cảnh khắc nghiệt và khó khăn mà chính dân tộc Do Thái đã phải trải qua. Vào những năm 1800, hầu hết dân số trên thế giới đều sống ở các vùng nông thôn và lấy việc sở hữu đất đai làm thước đo danh dự, tự hào. Riêng người Do Thái lại bị chèn ép bởi những kẻ thống trị ngoại bang nên không có quyền sở hữu đất và họ đều sống túm tụm lại tại các thành phố.

Nhưng nghịch lý là, chính những điều luật kìm nén người Do Thái đã biến họ thành thị dân, đặt nền tảng cho sự thành công của họ trong tương lai.

Dần dần trong chính sự chèn ép và bất công kể trên, người Do Thái đã hình thành cho mình Nguyên tắc của người sống sót hay Nguyên tắc chuột lang thang. Nguyên tắc này được giải thích trong cuốn Trí tuệ Do Thái của tác giả Eran Katz như sau: Nếu muốn phát triển trí thông minh và thành đạt trong cuộc sống, bạn không bao giờ được cảm thấy hài lòng, thỏa mãn hay đạt đến độ thoải mái và đảm bảo về tài chính.

Con người ta cần làm việc và tiến bộ hàng ngày, nếu bạn cảm thấy thoải mái và thỏa mãn, bộ óc của bạn sẽ có dấu hiệu ngừng làm việc và cho rằng bạn đang chấp thuận với mọi việc vốn có.

Là một dân tộc thiểu số, người Do Thái không cho phép mình được hài lòng với số phận khốn khổ, họ luôn phải đánh giá đúng vị thế và hiểu điểm mạnh của mình là gì trước khi phát triển một chiến lược hay hành động nào đó.

Giải thích cho nguyên tắc này, tác giả cuốn sách đã chỉ ra rằng Thực tế thí nghiệm được thực hiện trên những con chuột "lang thang" thường xuyên di chuyển nhiều nơi cho thấy rằng vỏ não của chúng dày và đầy hơn, hàm lượng một số loại enzyme cũng cao hơn những con chuột chỉ sống trong lồng hoặc một nơi cố định mà không có kích thích.

Chung quy lại, con người cũng có những trải nghiệm tương tự. Di chuyển đến nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người khác nhau trong xã hội, trải nghiệm những nền văn minh khác nhau sẽ giúp cho bạn cảm nhận được những điều thú vị hơn, kích thích óc quan sát, sự sáng tạo và trí thông minh trong chính con người bạn.

Và người Do Thái đã vận dụng thành công chính những khó khăn trong môi trường sống để làm đòn bẩy cho sự phát triển trí tuệ của cả một dân tộc. Hãy tiếp tục lang thang, cả về thể xác và tinh thần, để trải nghiệm những điều mới mẻ!

 

TRẺ NHỎ THÍCH ĐỌC SÁCH

Không những giúp trẻ phát triển nhận thức và xây dựng các mối liên hệ thần kinh trong não bộ, sách còn kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ, trí tuệ được tốt. Vậy trẻ thích đọc sách gì và những loại sách nào nên cho trẻ đọc?

1. Trẻ thích đọc sách gì?

Những cuốn sách giúp trẻ hứng thú sẽ làm cho chất gây khoái cảm dopamine trong não trẻ em, nó có thể khuyến khích trẻ thích đọc sách và tăng cường kỹ năng đọc viết sớm của trẻ.

Bản chất tò mò của trẻ nhỏ khiến trẻ hay hỏi về mọi thứ xung quanh. Ngay cả khi cuốn sách bạn đang đọc với con không làm được điều này, bạn có thể giúp thu hút con bằng cách đặt câu hỏi cho con khi bạn đọc cùng nhau khiến con hứng thú.

2. Cách giúp trẻ yêu thích đọc sách

Để hình thành thói quen đọc sách, yêu thích sách là việc làm không phải dễ. Nếu thói quen hình thành cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ sẽ quyết định đến khả năng đọc sách trong suốt thời gian dài sau này của trẻ.

Hãy lựa chọn những cuốn sách bắt mắt để giúp trẻ tò mò tạo sự chú ý của trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, bạn cần chọn lựa cho trẻ những cuốn sách được in đẹp theo lứa tuổi cua trẻ.

Khi đi nhà sách, bạn hãy gợi ý cho trẻ cách chọn sách thay vì mua sách theo ý của trẻ. Thêm vào đó, tạo cho trẻ sự hứng khởi khi nghĩ rằng đây là quyển sách do chính mình lựa chọn và chịu hoàn toàn trách nhiệm với hành động này.

Hãy thường xuyên đọc sách cùng trẻ và đọc cho trẻ nghe. Tuy nhiên, để hình thành thói quen đọc sách cho trẻ ngay từ giai đoạn đầu của cuộc đời, bạn chỉ nên đọc những mẩu truyện ngắn. Điều này sẽ giúp trẻ đỡ cảm thấy nhàm chán.

Bạn có thể đưa ra những câu hỏi đơn giản cho trẻ và khi trẻ trả lời xong trẻ sẽ cảm thấy như mình đã đạt được thành công. Bên cạnh đó, những câu hỏi này còn giúp trẻ phát triển trí não, phát triển về ngôn ngữ và cách diễn đạt.

Cha mẹ nên là người dẫn dắt và cùng con tìm hiểu kiến thức trong sách

• Thỏa thuận về thời gian đọc sách với trẻ: Hãy lên kế hoạch cho bé về việc đọc sách vào những ngày nghỉ của bé, những ngày lễ tết. Bằng cách đưa ra những cột mốc để chúng đạt tới, bạn có thể tạo ra những thách thức cho trẻ. Khi thành công, trẻ sẽ rất hứng thú và muốn tiếp tục việc đọc sách.
• Khuyến khích trẻ tìm hiểu kiến thức từ sách: Bạn có thể giải thích cơ bản cho chúng về vấn đề mà chúng đang quan tâm khi trẻ hỏi bạn về một vấn đề nào đó. Hãy khuyến khích trẻ tìm thêm kiến thức đó từ quyển sách nào đó sau khi bạn giải thích xong.

Cho trẻ đọc sách sớm cũng là một trong những bí quyết nuôi dạy trẻ thông minh mà các bậc cha mẹ hiện đại cần lưu ý. Tuy nhiên không vì thế mà bạn tạo áp lực bắt con đọc ngay cả khi trẻ không thích hoặc không hợp tác.