Thế kỉ 21 chúng ta ngập lụt trong khối lượng đồ
sộ của thông tin, và những người kiểm duyệt còn chẳng buồn chặn bớt. Thay vào
đó, họ bận rộn truyền bá thông tin sai lệch hoặc làm sao nhãng chúng
ta với những điều chẳng liên quan. Không chính phủ nào có thể mong bưng bít
hoàn toàn thông tin mà họ không muốn tiết lộ.
Mặt khác, thật đáng báo động khi những tin
tức trái ngược và tin đồn sai lầm dễ dàng được truyền đi trong công
chúng.
Để tồn tại và phát triển trong một thế giới như
vậy, bạn sẽ cần rất nhiều sự linh hoạt về tinh thần và cân bằng
tình cảm.
Thật không may, giáo viên thường thiếu sự
linh hoạt về tinh thần mà thế kỷ 21 yêu cầu vì họ là sản phẩm của hệ thống
giáo dục cũ. Việc dạy bọn trẻ cách
tiếp nhận cái chưa biết là cực kỳ khó gần như là bất khả thi.
Trong quá khứ, khá an toàn khi noi theo người
lớn tuổi, bởi vì họ khá hiểu mọi thứ xung quanh và thế giới thay đổi chậm.
Nhưng thế kỷ 21 sẽ khác đi. Bởi vì tốc độ thay đổi ngày càng
tăng, bạn không bao giờ có thể chắc chắn liệu những gì người lớn đang nói với
bạn là hiểu biết vượt thời gian hay là thành kiến lỗi thời.
Vậy rồi, ta có thể dựa vào gì đây? Có lẽ là
công nghệ chăng? Đó là một canh bạc thậm chí còn nguy hiểm hơn. Công nghệ
có thể giúp bạn rất nhiều, nhưng nếu công nghệ đạt được quá nhiều quyền lực
trong cuộc sống của bạn, bạn có thể trở thành con tin của nó. Hàng ngàn năm
trước, con người đã phát minh ra nông nghiệp, nhưng kĩ thuật này chỉ làm giàu
một tầng lớp rất nhỏ trong khi biến phần đông nhân loại thành nô lệ. Hầu hết
mọi người làm việc từ bình minh cho đến khi hoàng hôn, tuốt cỏ dại, gánh nước,
và thu hoạch ngô dưới ánh nắng gay gắt. Chuyện này cũng có thể xảy ra với
bạn.
Nếu bạn biết những gì bạn muốn trong
cuộc sống, công nghệ có thể giúp bạn có được nó. Nhưng nếu bạn không biết
bạn muốn gì, sẽ rất dễ dàng để công nghệ giúp bạn định hướng mục tiêu của
đời mình và chiếm quyền kiểm soát cuộc đời của bạn. Đặc biệt là khi công
nghệ hiểu rõ hơn về con người, bạn có thể ngày càng thấy mình phục vụ nó, thay
vì nó phục vụ bạn. Bạn đã thấy những thây ma đi lang thang trên đường phố với
khuôn mặt của họ dán mắt vào điện thoại thông minh của họ? Bạn có nghĩ rằng họ
kiểm soát công nghệ, hay công nghệ kiểm soát họ?
Hầu hết mọi người không hiểu hết chính mình, và
khi họ cố gắng “lắng nghe bản thân” họ dễ dàng trở thành con mồi
trước những tác động bên ngoài. Giọng nói mà chúng ta nghe thấy bên trong
đầu chúng ta không bao giờ đáng tin cậy bởi vì nó luôn phản ánh: những tuyên
truyền của nhà nước, tẩy não ý thức hệ, và quảng cáo thương mại, chưa kể đến
những hormone sinh học.
Trong hàng ngàn năm, các nhà triết học và tiên
tri đã thúc giục mọi người hiểu chính họ. Nhưng trong thế kỷ 21, lời khuyên này
lại càng cấp bách hơn, bởi vì không giống như trong thời đại của Lão Tử hay
Socrates, hiện tại bạn đang ở trong một cuộc đua nghiêm trọng. Coca-Cola,
Amazon, Baidu và chính phủ đều chạy đua để xâm nhập vào bạn.
Không phải điện thoại thông minh của bạn, không
phải máy tính của bạn, không phải tài khoản ngân hàng của bạn; họ đang ở trong
một cuộc đua để hack bạn và hệ điều hành hữu cơ của bạn. Bạn có thể đã
nghe nói rằng chúng ta đang sống trong thời đại máy tính bị hack, nhưng đó chưa
phải là một nửa sự thật. Trong thực tế, chúng ta đang sống trong thời
đại mà con người bị hack.
Các thuật toán đang theo dõi bạn ngay lúc này. Chúng
đang xem bạn đi đâu, bạn mua gì, bạn gặp ai. Chẳng bao lâu chúng sẽ theo dõi
tất cả các bước đi của bạn, tất cả hơi thở của bạn, tất cả nhịp tim của bạn. Chúng đang dựa vào Big Data và tự học để
hiểu bạn tốt hơn và tốt hơn nữa. Nếu các thuật toán thực sự hiểu được những xảy
ra bên trong bạn tốt hơn bạn hiểu bản thân mình, thẩm quyền sẽ chuyển về phía
chúng.
Tất nhiên, bạn có thể hoàn toàn vui vẻ
nhượng lại tất cả cho các thuật toán và tin tưởng chúng quyết định mọi thứ
cho bạn và cả phần còn lại của thế giới. Nếu vậy, chỉ cần thư giãn và tận hưởng
chuyến đi. Bạn không cần phải làm gì với nó. Các thuật toán sẽ chăm sóc mọi
thứ.
Tuy nhiên, nếu bạn còn muốn giữ lại một phần
nào quyền kiểm soát sự tồn tại cá nhân và tương lai của cuộc
sống, bạn phải chạy nhanh hơn các thuật toán, nhanh hơn Amazon và chính phủ,
và hiểu rõ bản thân mình trước họ. Để chạy nhanh, đừng mang theo
nhiều hành lý. Để lại tất cả ảo tưởng của bạn đằng sau. Chúng rất nặng!!!
Trích từ cuốn “21 lessons for the 21st
century”