Thưa Ngài, tôn giáo nào tốt nhất?

Đây là một mẩu đối thoại ngắn giữa thần học gia Leonardo Boff (người Brazil) và Đức Đạt Lai Lạt Ma. Tại một cuộc hội thảo bàn tròn về tôn giáo và tự do có Đức Đạt Lai Lạt Ma và nhà thần học Leonardo Boff cùng tham dự.

Nhà thần học Leonardo Boff kể lại ; lúc tạm nghỉ, tôi hỏi Đức Đạt Lai Lạt Ma. ngài vừa tinh nghịch, vừa tò mò:

Thưa Ngài, tôn giáo nào tốt nhất?

Tôi nghĩ ngài sẽ nói
“Phật giáo Tây Tạng” hoặc “Các tôn giáo phương Đông, lâu đời hơn Kitô giáo nhiều”.

Đức Đạt Lai Lạt Ma trầm ngâm giây lát, mỉm cười và nhìn vào mắt tôi.
Điều này làm tôi ngạc nhiên vì tôi biết đây là một câu hỏi ranh mãnh.

Ngài trả lời:
“Tôn giáo tốt nhất là tôn giáo đưa anh đến gần Đấng Tối Cao nhất.
Là tôn giáo biến anh thành con người tốt hơn”.

Để giấu sự bối rối của tôi trước một câu trả lời đầy khôn ngoan như thế, tôi hỏi:
Cái gì làm tôi tốt hơn?

Ngài trả lời:

“Tất cả cái gì làm anh biết thương cảm hơn,
biết theo lẽ phải hơn,
biết từ bỏ hơn,
dịu dàng hơn,
nhân hậu hơn,
có trách nhiệm hơn,
có đạo đức hơn”.
“Tôn giáo biến anh thành như vậy là tôn giáo tốt nhất”.

Tôi thinh lặng giây lát, lòng đầy thán phục, ngay cả bây giờ, khi nghĩ đến câu trả lời đầy khôn ngoan và khó phản bác:

“Anh bạn ơi,
tôi không quan tâm đến tôn giáo của anh hoặc anh có ngoan đạo hay không”.
“Điều thật sự quan tâm đối với tôi là cách cư xử của anh đối với người đồng đẳng, gia đình, công việc, cộng đồng và đối với thế giới”.

Đức Đạt Lai Lạt Ma

“Hãy nhớ rằng vũ trụ dội lại hành động và tư tưởng của chúng ta”.
“Quy luật của hành động và phản ứng không chỉ dành riêng cho vật lý.
Nó cũng được áp dụng cho tương quan con người.
Nếu tôi ở hiền, thì tôi gặp lành.
Nếu tôi gieo gió, thì tôi gặt bão”.
“Những gì ông bà nói với chúng ta là sự thật thuần túy.
Chúng ta luôn nhận được những gì chúng ta mong muốn cho người khác”.
“Hạnh phúc không phải là số mệnh. Đó là vấn đề lựa chọn”.

Cuối cùng Ngài nói:

Tư Tưởng sẽ biến thành Lời Nói.
Hãy ăn nói cẩn thận vì Lời Nói sẽ biến thành Hành Động.
Hãy hành xử cẩn thận vì Hành Động sẽ biến thành Thói Quen.
Hãy chú trọng Thói Quen vì chúng sẽ hình thành Nhân Cách.
Hãy chú trọng Nhân Cách vì nó hình thành Số Mệnh. Và Số Mệnh của anh sẽ là Cuộc Đời của anh.

… và …

“Không tôn giáo nào cao trọng hơn Sự Thật”.

(LTD chuyển ngữ 2010)

Ghi chú :

Trên đây là mẩu đối thoại ngắn được cho là "giữa nhà thần học Leonardo Boff (người Brazil) và Đức Đạt Lai Lạt Ma tại một cuộc hội thảo bàn tròn về tôn giáo và tự do" đã được loan truyền rộng rãi trên mạng. Tuy nhiên, một thành viên ban biên tập chúng tôi (Cư sĩ Nguyên Giác) cho biết:

(1) Đã không truy tìm được nguồn gốc bản văn ghi về cuộc đối thoại đó, dù chỉ là ngày tháng và địa danh, và mẩu đối thoại đó chỉ xuất hiện ở các blog cá nhân, không hề có tờ báo nào ghi lại. Khi vào trang của Mr. Leonardo Boff (Link: http://leonardoboff.com/site-eng/lboff.htm) thì không có chức năng search, và các trang tổng quát không thấy ghi gì về cuộc đối thoaị đó.

(2) Năm câu cuối cùng của bản văn nói là Đức Đạt Lai Lạt Ma nói. Thực ra là trích từ người khác và gán ghép cho Ngài nói:

Trong khi cái cuộc đối thoại mà người ta cho là giữa ngài Đạt Lai Lạt Ma và Mr. Leonardo Boff chỉ lưu hành vài năm nay, thì 5 câu kia đã lưu hành trên web từ nhiều năm trước, có lẽ sớm lắm là năm 1998 hay năm 2003, lúc đó một phụ nữ tên là Elizabeth C. nhận là tác giả 5 câu trên.

Thực tế, nhiều người nhớ rằng 5 câu trên xuất hiện trên các mạng email nhiều năm trước khi có đoạn đối thoại được cho là giữa ngài Dalai Lama và Mr. Boff.