Socrates nói về hạnh phúc

Socrates nói về hạnh phúc

Tâm trí con người chứa đựng ba nguyên tắc cụ thể: duy lý - yêu hiểu biết, hăng hái - yêu danh dự, và thèm muốn - yêu lợi ích. Cũng có ba thứ thú vui tương ứng với 3 nguyên tắc.

Triết gia ca tụng hiểu biết như nguồn vui thú to lớn hơn hết; người tham vọng đề cao danh dự, người ham lợi ích tán dương của cải. Trong ba người, người nào là phải? Trong ba người, người nào là đúng hơn hết? Hiển nhiên triết gia. Vì không những một mình trong thực tế biết cả 3 loại thứ vui, mà còn là người phát biểu xác đáng.

Bởi thế ta kết luận vui thú của hiểu biết chiếm hàng đầu; vui thú của danh dự chiếm hàng hai; vui thú của của cải chiếm hàng ba. Và bởi thế ta lại thấy kiến thức, đạo đức và hạnh phúc không thể chia lìa.

Bởi thế ta có lý khi khẳng định vui thú chân thực chỉ có thể đạt được khi tâm trí đồng nhịp với trạng thái hài hòa, dưới sự chỉ đạo của nguyên tắc duy lý hoặc yêu hiểu biết. Do vậy ước ao càng hợp lý, mãn nguyện càng thích thú. Cái trật tự và hợp pháp cũng là cái hợp lý hơn cả.