"10 ĐIỀU KHÔNG NÊN LÀM QUÁ"
Đạo gia cho rằng “đạo”
là nguồn gốc của vũ trụ, điều khiển mọi sự vận động của vạn vật. Do đó, chủ
trương dưỡng sinh của các đạo sĩ hướng về những điều tự nhiên, “vô vi”, không
màng danh lợi…
Dựa vào thể chất, tinh thần và sinh hoạt hằng ngày, Đạo gia đã đặt ra 10
nguyên tắc “không nên làm quá” để dưỡng sinh – dưỡng thần hiệu quả.
Mặc không cần quá ấm
Đạo gia chủ trương ăn vận đơn giản, thoải mái. Trang phục tùy vào thời
gian, thời tiết và địa điểm, công việc mà thay đổi sao cho phù hợp.
Đạo gia khuyên chúng ta “mặc không cần quá ấm” để đề cao sức sống và cải
thiện sức đề kháng tự nhiên của cơ thể. Đạo lý “mặc ấm bảy phần, tinh thần minh
mẫn, tâm cũng thấy an” là từ đó mà ra.
Ăn không nên quá no
Ăn quá no sẽ gây ra bất lợi đối với sức khỏe và quá trình dưỡng sinh. Bởi
vậy, Trung Y mới có quan niệm: “thường ngày đói ba phần, bách bệnh không tìm
đến.”
Ở không cần quá xa hoa
Ba yếu tố này đề xuất cách sống giản dị, thanh liêm, khuyến khích con
người ta sống hòa thuận với thiên nhiên, sống đúng với bản thân, tránh việc xa
hoa, lãng phí.
Sống trong môi trường giản đơn sẽ khiến tinh thần được thư giãn, cơ thể
thoải mái, sức khỏe cũng nhờ vậy mà tốt lên đáng kể.
Tiền không cần quá nhiều
Quan điểm này của Đạo gia không mang ý nghĩa bài xích tiền bạc hay những
người giàu có. “Tiền không cần quá nhiều” khuyên chúng ta không nên truy đuổi
theo tiền tài, danh vọng, cũng không vì tiền bạc mà u sầu.
Đạo gia đề cập đến tiền bạc trong hành vi và cách hành sự của con người.
Cụ thể là không nên có hành vi vung tiền như rác, trong lúc hành sự không vì
coi trọng tiền bạc mà xem nhẹ đạo đức.
Chưa dừng lại ở đó, Đạo gia còn chỉ ra rằng “tài có thể phá khí".
Theo đó, truy đuổi danh lợi, phú quý một cách thái quá sẽ ảnh hưởng đến việc
dưỡng sinh, thậm chí khiến cho “tinh khí phân tán”.
Làm việc không nên quá lao lực
“làm việc có độ, không để thương thần”. Việc tổn thương do lao lực quá độ
là điều tối kỵ đối với việc tu hành của môn phái này.
Làm việc quá cật lực sẽ gây ra “ngũ lao, thất thương”. Trong đó, "ngũ
lao" chỉ sự thương tổn của ngũ tạng gồm tim, gan, tì, phổi, thận. "Thất
thương" chỉ sự thương tổn của ngũ tạng nói trên về hình (thân thể) và chí
(ý chí).
Không sống quá an nhàn
Con người sống ở trên đời nếu quá nhàn hạ, rảnh rỗi ắt nội tâm sẽ trống
rỗng. Ngược lại, nếu ta thì thể chất và tinh thần sẽ như được thanh lọc, khiến
cho trí tuệ và sức khỏe càng thêm vượt bậc.
Không nên vui quá đà
“Vui” là một trạng thái cảm xúc thuộc về “thất tình” của con người. “Thất
tình” gồm mừng, giận, thương, ghét, buồn, sợ và ham muốn.
“Không nên vui quá đà” nhắc nhở chúng ta cần kiềm chế cảm xúc ở mức độ vừa
phải, ngay cả khi đó là cảm xúc tích cực. Việc cảm xúc vượt quá giới hạn của
tâm lý và tinh thần sẽ gây nên một phản ứng tiêu cực đối với sức khỏe con
người.
Không cần giận dữ quá độ
Tức giận nếu ở mức nhẹ sẽ hại mình, hại người, nặng thì hại dân, hại nước.
Đây là trạng thái cảm xúc “lợi bất cập hại” đối với cơ thể.
Lão Tử có câu: “Dĩ kì bất tranh, cố thiên hạ mạc năng dữ chi tranh",
nghĩa là: Bản thân không tranh với ai, nên chẳng ai có thể tranh giành với mình
được.
Theo đó, sống trong xã hội giữa người với người, ta phải biết phân biệt
thị phi, đúng sai, biết kiềm chế cảm xúc. Chỉ một việc nhẹ cũng nổi giận, lại
không biết kìm chế cơn giận của mình là điều tối kỵ trong nguyên tắc dưỡng sinh
của Đạo gia.
Nếu biết chuyển đổi cơn giận thành sự cảm thông, nỗi lòng bức bối không
những được giải tỏa, mà tinh thần cũng trở nên thanh thản, tránh được nhiều
thương tổn không đáng có đối với sức khỏe.
Không cần mưu cầu danh lợi thái quá
Nếu con người thực sự rèn luyện được bản lĩnh “không quan tâm đến việc hơn
thua ở đời”, ắt sẽ có được cái tâm khoan dung, tấm lòng độ lượng. Cuộc sống
cũng nhờ vậy mà vô tư, ít sầu lo hơn rất nhiều.
Lợi không nên quá tham
Người có lòng tham vô đáy ắt không bao giờ thấm được lợi ích của việc
dưỡng sinh. Truy cầu vật chất quá mức sẽ kéo theo vô số hệ lụy đáng sợ về sức
khỏe, tinh thần, đạo đức, nhân cách…Nếu không thể khống chế được dục vọng này,
con người ắt rơi vào trạng thái đau khổ không thể thoát ra được.
*Theo Sina Health