Bậc hiền tài có thể chăm lo cho thiên hạ đều phải là bậc hiếu đức

  

Tượng Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao trong Đền Thánh Mẫu. Phía trên là bức đại tự với 2 chữ: MẪU NGHI (mẹ của muôn nhà),

Bậc hiền tài có thể chăm lo cho thiên hạ đều phải là bậc hiếu đức

Cổ nhân có câu: “Tìm người tài nên tìm cửa hiếu môn” (Tìm người có hiếu). Có thể thấy cốt cách của bậc hiền tài có thể chăm lo cho thiên hạ đều phải là bậc hiếu đức...

'Đại Việt Sử Ký Toàn Thư' có chép câu chuyện vua Lê Thánh Tông hiếu thảo với đức Hoàng thái hậu Ngọc Dao nổi tiếng một thời. Tấm bia ở lăng Hoàng Thái Hậu đặt tại Lam Kinh, tỉnh Thanh Hoá có ghi rằng:

Hoàng thái hậu khi sinh ra đã là người đôn hậu, cần kiệm không xa hoa, Giản dị, trang nhã mà lễ độ, kính trọng tông miếu, phụng thờ Thần linh. Bà ở đời sống nơi giàu sang nhưng hay làm việc thiện, vậy nên tuổi tác tuy cao mà tinh thần lại sáng suốt. Khi ngọc thể bất an, nằm nơi giường bệnh hơn một tháng nhưng không kêu than.

Vua Lê Thánh Tông nhờ ơn bà sinh thành, dưỡng dục mà trở thành một vị vua lỗi lạc, đức hạnh, nắm giữ triều chính khi mới 19 tuổi. Suốt thời gian Hoàng thái hậu Ngọc Dao bị ốm, vua Lê Thánh Tông cùng Hoàng thái tử ngày đêm chăm sóc, không lúc nào rời bên. Khi dâng thuốc hay đồ ăn, vua nhất định tự mình thử trước; trong thì kêu với tổ tiên, ngoài thì cầu khẩn không thiếu nơi nào.

Khi bà sắp ra đi, vua kêu gào tên mình mà gọi. Hoàng thái hậu nhếch mép một chút, muốn nói lời từ giã. Từ việc mặc áo, khâm liệm, đến việc bỏ gạo vào miệng người chết vua đều tự mình làm để tỏ lòng đau xót. Khi chịu tang bà, người trong cung bỏ trang sức, mặc đồ tang, ăn cơm rau, cài trâm gỗ... không khác gì thường dân.

 Đền Thánh Mẫu thờ Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao ở Đồng Phang (Định Hòa, Yên Định, Thanh Hóa)

Tấm lòng hiếu thảo của vua Lê Thánh Tông là tấm gương sáng cho con cháu đời sau noi theo.

Warren Buffett chỉ ra “sai lầm số 1” khi cha mẹ dạy con cái về tiền bạc

 

Nếu có một ai đó trên thế giới hiểu rõ về tầm quan trọng của việc cha mẹ dạy con cái về trách nhiệm tài chính, thì đó chính là nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett.

Trước khi trở thành Tổng giám đốc (CEO) kiêm Chủ tịch tập đoàn Berkshire Hathaway, ông Buffett từng "khởi nghiệp" bằng nhiều công việc kinh doanh nho nhỏ. Năm lên 6 tuổi, cậu bé Buffett mua một lốc 6 lon Coca-Cola với giá 25 cent và bán với giá 5 cent mỗi lon. Ngoài ra, cậu còn giao báo và kẹo cao su đến từng nhà để nhận tiền công.

"Cha tôi là nguồn cảm hứng lớn nhất của tôi", Buffett nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC vào năm 2013. "Từ khi còn nhỏ, tôi đã sớm học được từ ông ấy những thói quen đúng đắn. Tiết kiệm là một bài học quan trọng cha đã dạy tôi".

Khi được hỏi ông cho điều gì là sai lầm lớn nhất mà các bậc cha mẹ thường mắc phải khi dạy con cái về tiền bạc, vị tỷ phú hàng đầu thế giới nói: "Đôi khi, cha mẹ đợi con cái của họ đến tuổi thiếu niên mới bắt đầu nói với con về chuyện quản lý tiền bạc. Trong khi đó, họ có thể bắt đầu việc này khi con họ còn học mẫu giáo".

Nhận định này của Buffett hoàn toàn có cơ sở: các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng 80% sự tăng trưởng não bộ của con người diễn ra trước khi tròn 3 tuổi.

Một nghiên cứu của Đại học Cambridge phát hiện thấy trẻ em có khả năng nắm bắt những khái niệm cơ bản về tiền bạc trong độ tuổi từ 3-4. Đến năm 7 tuổi, những ý niệm liên quan đến hành vi tài chính trong tương lai của một đứa trẻ về cơ bản đã hình thành.

"Hầu hết các bậc cha mẹ hiểu được tầm quan trọng của việc dạy con cái về tiền bạc và làm thế nào để quản lý tốt tiền bạc", ông Buffett nói. Tuy nhiên, trên thực tế, có sự khác biệt lớn giữa "biết" và "hành động".

Một cuộc khảo sát vào năm 2018 của T. Rowe Price đã thu thập câu trả lời của 1.014 người cha mẹ (có con trong độ tuổi 8-14) và hơn 1.000 người trẻ trưởng thành (từ 18-24 tuổi). Kết quả cho thấy, chỉ 4% cha mẹ họ bắt đầu nói chuyện về chủ đề tài chính với con trước khi con 5 tuổi.

30% cha mẹ bắt đầu dạy con cái về tiền khi con đã 15 tuổi hoặc lớn hơn. 14% cho biết họ không bao giờ dạy con về vấn đề này.

"Không bao giờ là quá sớm cả", ông Buffett nói. "Dù đó là dạy con về giá trị của một đồng USD, sự khác biệt giữa những thứ cần phải mua và những thứ muốn mua, hay giá trị của việc tích lũy tiền bạc. Tất cả những khái niệm này đều là những thứ mà mọi trẻ em đều gặp khi còn rất nhỏ tuổi. Bởi vậy, cách tốt nhất là giúp chúng hiểu được những khái niệm đó".

* Tỷ phú Warren Buffett, CEO của Berkshire Hathaway vừa bước sang tuổi 90. Buffett kiếm được khối tài sản trị giá hơn 80 tỷ USD. Ông là một trong những nhà đầu tư thành công nhất mọi thời đại.

 

Những lời khuyên để đời của tỷ phú Warren Buffett

 

Warren Buffett và vợ Astrid Buffett tới dự bữa tối tại Nhà Trắng vào năm 2012 - Ảnh: Getty Images.

Tỷ phú Warren Buffett, CEO của Berkshire Hathaway vừa bước sang tuổi 90. Ông được mệnh danh là một trong những nhà đầu tư thành công nhất mọi thời đại. Dưới đây là những lời khuyên để đời của ông được trang CNBC tổng hợp. 

1. Kết hôn đúng người 

Buffett kiếm được khối tài sản trị giá hơn 80 tỷ USD nhờ chiến lược đầu tư thông minh, nhưng nếu được hỏi về quyết định quan trọng nhất mà ông từng đưa ra trong đời, câu trả lời không liên quan tới tiền bạc. Tỷ phú này cho rằng quyết định lớn nhất cuộc đời bạn chính là kết hôn với ai. 

"Bạn sẽ muốn gắn kết với kiểu người mà mình muốn trở thành. Bạn sẽ đi theo hướng đó", Buffett nói trong một cuộc trò chuyện với tỷ phú Bill Gates vào năm 2017. "Và người quan trọng nhất đối với bạn chính là người bạn đời. Tôi không hề nói quá về tầm quan trọng của việc này".

Trước đây, trong cuộc họp cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway, Buffett cũng nói: "Hãy kết hôn với đúng người. Tôi nói nghiêm túc đấy. Việc này sẽ tạo ra nhiều sự khác biệt hơn cho cuộc đời bạn. Việc này sẽ thay đổi mọi thứ của bạn".

2. Đầu tư vào bản thân 

"Khoản đầu tư tốt nhất bạn có thể thực hiện chính là đầu tư vào bản thân mình", Buffett nói với tổng biên tập trang Yahoo Finance Andy Serwer đầu năm nay. 

Đầu tiên, "hãy học cách để giao tiếp tốt hơn trong cả văn viết lẫn văn nói". Tỷ phú 89 tuổi cho rằng kỹ năng giao tiếp có thể giúp tăng giá trị của một người thêm ít nhất 50%. 

Sau đó, hãy chăm sóc cơ thể và tâm hồn, đặc biệt là khi còn trẻ. "Nếu tôi đưa cho bạn một chiếc ôtô và đó là chiếc xe duy nhất bạn có trong suốt phần đời còn lại của mình, bạn sẽ chăm sóc nó theo cách không tưởng. Nếu nó có bất kỳ vết xước nào, bạn sẽ sửa ngay lập tức, bạn sẽ đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, giữ nó trong garage và làm mọi thứ tương tự", Buffett nói. "Bạn cũng chỉ sở hữu một cơ thể và tâm hồn duy nhất trên thế giới này, và bạn không thể bắt đầu chăm sóc cơ thể và tâm hồn khi đã 50 tuổi. Khi đó, nếu bạn chưa làm gì, mọi thứ đã 'rỉ sét'". 

3. Giao du với những người "tốt hơn" mình

"Một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm trong đời là giao du với những người tốt hơn", tỷ phú Buffett chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2015. "Khi bạn giao du với những người tốt hơn mình, bạn sẽ bắt đầu hành xử giống họ. Ngược lại, nếu bạn giao du với những người hành xử tồi tệ hơn, bạn sẽ bị lôi kéo theo hướng đó". 

4. Làm việc với những người mà bạn tôn trọng 

"Hãy cố gắng làm việc cho những người mà bạn ngưỡng mộ nhất", Buffett nói trong cuộc phỏng vấn năm 2015. "Đây không nhất thiết là công việc mà bạn sẽ làm trong 10 năm tới, nhưng bạn sẽ có cơ hội có được nhiều thứ". 

Khi nói về sự nghiệp, thu nhập là vấn đề quan trọng, nhưng "bạn sẽ không muốn làm một công việc chỉ vì tiền đâu", Buffett nói. Ông từng chấp nhận một công việc với thần tượng của mình, Benjamin Graham, mà thậm chí không hỏi về lương. 

5. Vững tâm trước những biến động của thị trường

Theo Buffett, đầu tư có thể là một việc đầy cảm xúc nhưng chẳng ích gì nếu dành cả ngày để kiểm tra giá cổ phiếu hay hành động theo các tin tức. Khi thị trường đi xuống, chiến lược tốt nhất là vững tâm, nhà đầu tư huyền thoại chia sẻ. 

"Thành thật mà nói thì tôi không quan tâm tới những gì các nhà kinh tế nói", Buffett cho biết vào năm 2016. "Nếu nhìn vào các nhà kinh tế trong lịch sử, họ chẳng kiếm được nhiều tiền nhờ mua bán cổ phiếu. Tôi thấy có vấn đề với việc này". 

6. Tiền bạc không phải là thước đo thành công 

Buffett là một trong những người giàu nhất thế giới, nhưng với ông, tiền bạc không phải thước đo thành công. Ông cho rằng, thành công là khi được yêu thương bởi những người mà mình quan tâm.  

"Được yêu thương vô điều kiện là điều tuyệt vời nhất mà bạn có thể nhận được", Buffett nói trong một bài phát biểu vào năm 2008.

Có nhiều lựa chọn, có thể thiệt hại

 

Mọi người bị ám ảnh với việc có nhiều lựa chọn, kể cả nó có hại cho họ về lâu về dài.

Năm 210 TCN, khi tướng quân Hạng Tịch đã chở đội quân của mình qua sông Trường Giang, ông đem đốt thuyền của mình. Ông làm thế để cho các binh sĩ thấy rằng không còn đường rút lui. Trước việc làm đó, họ chiến đấu dũng mãnh tới mức chiến thắng 9 trận liên tiếp.

Câu chuyện này trở nên nổi tiếng bởi vì cố ý dập đi các lựa chọn đi ngược lại với bản năng tự nhiên của ta. Con người luôn cố gắng để mở càng nhiều lựa chọn càng tốt: trong việc học hay trong chuyện lựa chọn người yêu.

Một số người có thể nói rằng trong một thế giới bất định, mở càng nhiều lối đi càng tốt là điều hợp lý, nhưng các nghiên cứu đã thực sự chỉ ra rằng xu hướng này mạnh mẽ tới mức nó có thể phản tác dụng.

Ví dụ, xem xét một nghiên cứu mà những người tham gia được thưởng tiền thật khi chơi một trò chơi máy tính. Trong trò chơi, họ có thể kiếm tiền nếu loại bớt lựa chọn nhưng mất tiền nếu để giữ các lựa chọn luôn mở. Kết quả đáng ngạc nhiên là ham muốn phi lý trí để mở các lựa chọn tỏ ra không thể cưỡng lại - họ vui vẻ chi tiền cho nó.

Không ra quyết định kéo theo nhiều hậu quả. Một người lưỡng lự giữa hai con đường sự nghiệp, giả dụ giữa kiến trúc sư hay kĩ sư máy tính, có thể không toàn tâm vào theo đuổi cái nào, vì vậy rốt cục lại trở thành một  người tầm thường.

Như câu chuyện của Hạng Tịch cho thấy, đôi khi dập tắt các lựa chọn lại tỏ ra có ích, bởi vì nó sẽ ép chúng ta tập trung. Thay vì tự dối bản thân rằng mình có thể làm mọi thứ, ta cần ra những quyết định khó khăn về điều thực sự quan trọng với mình. Ví dụ, nếu bạn thực sự muốn dành thời gian với con cái của mình, có lẽ đến lúc phải từ bỏ những giấc mơ có thể chiếm nhiều thời gian khác của bạn, như trở thành giám đốc công ty luật.