NOBEL Y HỌC 2017 CHỨNG THỰC THUYẾT DƯỠNG SINH CỦA ĐÔNG Y TỪ 2.000 NĂM TRƯỚC

Tại sao buổi tối sẽ buồn ngủ, buổi sáng sẽ tự nhiên tỉnh lại? Tại sao phải ăn cơm sáng, trưa, tối? Giải Nobel năm 2017 về sinh lý học và y học sẽ cho ra đáp áp của những vấn đề này.

 

Mới đây cơ quan trao giải Nobel đã vinh danh 3 nhà khoa học nghiên cứu y học với chủ đề “Cơ chế kiểm soát phân tử của nhịp sinh học”, đó là Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash và Michael W. Young. Trang web chính thức của giải thưởng Nobel cho rằng phát hiện này sẽ là một ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe con người.

 

Nhịp sinh học là gì? Đó là sự biến đổi theo thời gian của con người, động vật và thực vật. Nhịp sinh học được kiểm soát bởi “đồng hồ sinh học” của cơ thể, có thể đo được trong chu kỳ ngày và đêm, chức năng sinh lý được điều chỉnh ở trạng thái tốt nhất. Rất lâu về trước, người ta đã phát hiện ra hiện tượng này, câu hỏi “liệu đồng hồ sinh học có tồn tại” đã gây tranh cãi không ngừng trong giới khoa học. Đây rốt cuộc là phản ứng của thân thể do chịu kích thích bởi yếu tố bên ngoài, hay bên trong cơ thể thật sự có đồng hồ sinh học?

 

Hall, Rosbash và Young phát hiện, bên trong cơ thể con người có hai loại đồng hồ sinh học, một loại nằm ở vùng dưới đồi (Hypothalamus) gọi là “̣đồng hồ sinh học trung tâm”, đóng vai trò chỉ huy, còn có nhiều loại “Đồng hồ sinh học ngoại vi” cơ chế phân bố toàn thân. Kỳ diệu ở chỗ, những “đồng hồ sinh học ngoại vi” khác nhau sẽ điều khiển những chức năng sinh lý khác nhau, chúng hoạt động độc lập và đồng thời, tất cả các đồng hồ sinh học đều có thể hài hoà đồng bộ cùng nhau vận hành.

 

Đồng hồ sinh học ảnh hưởng đến sinh lý cơ thể ở nhiều phương diện

Đồng hồ sinh học có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của con người, nhiệt độ cơ thể, huyết áp, mức hormon, sự trao đổi chất, các hành vi và chức năng sinh lý khác. Nếu như phá vỡ đồng hồ sinh học, liền xuất hiện sự khó chịu, ví dụ như thức khuya, sự khác biệt về thời gian, v.v. Khi cắt bỏ gen có chứa đồng hồ sinh học, sẽ có sự mất cân bằng hormon. Nếu như quy luật cuộc sống trường kỳ của con người không phù hợp với đồng hồ sinh học, sẽ dễ bị ung thư, bệnh về rối loạn thần kinh, rối loạn chuyển hoá và các bệnh khác.

 

Đông y dạy dưỡng sinh theo nhịp sinh học từ 2000 năm trước

Hai ngàn năm trước, cuốn sách kinh điển “Hoàng Đế Nội Kinh” của Đông y đã giải thích chi tiết các hiện tượng sinh lý của cơ thể con người và mối quan hệ giữa nhịp sinh học. Lý luận trong Đông Y “Tử ngọ lưu chú” cho rằng, biến hóa của Mặt trời và Trái đất, mỗi ngày 12 canh giờ (24 tiếng) sinh ra nhiều biến hóa khác nhau, mỗi canh giờ sẽ có một cơ quan trong cơ thể hoạt động mạnh hơn, cho nên các thầy thuốc nghiên cứu thuận theo biến hóa của canh giờ mà bảo dưỡng cơ quan hoạt động tương ứng vào giờ đó, phối hợp các hoạt động của các cơ quan để chữa bệnh có liên quan.

 

12 cơ quan phân biệt là: Mật, gan, phổi, ruột già, dạ dày, lá lách, tim, ruột non, bàng quang, thận, màng ngoài tim và tam tiêu, tương ứng với mười hai canh giờ.

Viện trưởng của Thượng Đức Đường, Tưởng Vũ Quang lấy thực phẩm ra làm ví dụ: Căn cứ vào luật dưỡng sinh theo mười hai canh giờ, bữa trưa nên ăn uống có dinh dưỡng phong phú, bởi vì từ 1 – 3 giờ chiều là thời gian ruột non vận hành. Ruột non cần hấp thụ các chất dinh dưỡng, đem tinh hoa lưu thông toàn cơ thể, chất thải thì đưa vào ruột già, nếu như ăn tốt bữa trưa, thì thành phần dinh dưỡng mà cơ thể hấp thu sẽ càng nhiều.

 

3 đến 5 giờ chiều, là thời gian tốt nhất để uống nước trong ngày

Bởi vì tại thời điểm này là bàng quang hoạt động mạnh nhất, nước uống có lợi cho bàng quang, dẫn đến có lợi cho sự bài tiết các tạp chất của con người.

“Bàng quang muốn bài tiết, nhưng bạn không cho nó nước, cho nên đương nhiên nó cũng không quản rồi” Tưởng Vũ Quang nói. Theo thời gian của các cơ quan hoạt động, làm những việc mà các cơ quan này thích làm, là có thể cùng với thân thể hoà hợp hỗ trợ lẫn nhau.

 

Ngủ theo nhịp sinh học, cơ thể thu về nhiều lợi ích

Theo lời khuyên của Đông Y, 11 giờ đêm nên vào giấc ngủ, bởi vì từ 11 giờ đêm đến 1h giờ sáng là thời điểm Dương khí tiềm tàng trong cơ thể, nếu đi ngủ vào lúc này có thể bảo dưỡng Dương khí, khiến con người hôm say tỉnh giấc sẽ tràn đầy sức sống.

 

Từ 1 đến 3 giờ sáng, là thời điểm khí huyết tập trung ở gan có thể giúp giải độc gan. Nhưng nếu thời gian này không ngủ, hoặc thường tỉnh dậy, dễ gây tổn thương gan, gây khô mắt, chóng mặt, đổ mồ hôi vào ban đêm và các triệu chứng khác.

Ngủ trưa là cần thiết, nhưng không quá dài, 10 phút là đủ. Bởi vì từ 11 giờ đến 1 giờ chiều là thời điểm tim hoạt động mạnh nhất, nghỉ ngơi ngắn, hoặc thậm chí là 5 phút để nhắm mắt lại, đều tốt cho tim.

 

Học tập, làm việc đúng lúc 3 đến 5 giờ chiều là khoảng thời gian tốt nhất

Bởi vì tại thời điểm này, bàng quang là một sợi dây, có thể đi đến đầu của các kinh mạch, máu lưu thông lên não, hiệu quả học tập rất cao. Cho nên cổ nhân có câu “Sáng sớm nghe dạy, chiều tối tự học”. Có nghĩa là, những thứ học được ở buổi sáng nên vào thời gian này luyện tập, như vậy có thể nâng cao trí nhớ.

 

Đông Y từ 2000 năm trước có một bộ lý luận dưỡng sinh theo canh giờ rất hoàn chỉnh, vô cùng tường tận và chi tiết, nay lại được các nhà khoa học ngày nay chứng thực. Nhưng cho dù là Đông Y truyền thống hay Tây Y, thì đều cho con người biết về các quy tắc dưỡng sinh: 

Nên thuận theo tự nhiên mà bảo dưỡng thân thể, đi ngược lại với quy tắc tự nhiên sẽ dễ dàng dẫn đến thân thể khó chịu, thậm chí sinh ra bệnh tật.

 

Liên Liên

 

CÓ THỰC SỰ CON NGƯỜI "CHẾT VÌ GIÀ"?

Hầu hết mọi người đều cho rằng, cái chết thông thường theo quy luật là vì tuổi già. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, tuổi già thực sự không phải là nguyên nhân gây tử vong.

Điều gì khiến chúng ta khi càng về già càng dễ mắc bệnh? 

 

Tại Hoa Kỳ, bất kỳ ai từ 65 tuổi trở lên đều được coi là "người lớn tuổi". Nhóm này sau đó được chia nhỏ ra, với những người 65-74 được coi là "trẻ tuổi", những người 75-84 là "trung niên" và bất kỳ ai 85 trở lên sẽ gọi là "già", theo Tiến sĩ Niharika Suchak, phó giáo sư tại Khoa Lão khoa tại Đại học Y khoa Đại học Bang Florida và giám đốc y tế của Big Bend Hospice, Tallahassee, Florida.

"Một người không chết vì tuổi già nhưng nhiều người chết ở tuổi già. Ở tuổi cao, một loạt các biến cố sức khỏe bất lợi có thể xảy ra và điều đó sẽ khiến họ dễ mắc bệnh hơn", bà Suchak cho biết.

 

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tất cả những người trên 65 tuổi sẽ nhanh chóng suy giảm với cùng một tốc độ. Bà Suchak cho biết: "Tùy theo sự di truyền, hành vi lối sống, kinh nghiệm sống và sinh lý con người hồi còn trẻ mà khi về già sức khỏe có suy giảm hay không. Vì vậy, con người nên duy trì nhiều hoạt động bảo vệ sức khỏe đặc biệt là ăn uống lành mạnh".

Nhưng đối với nhiều người, tuổi tác khiến các cơ quan khó phục hồi sau các hoạt động hoặc sự kiện căng thẳng. Đặc biệt khi sự xuất hiện ngày càng nhiều các bệnh mãn tính theo tuổi tác và những bệnh đi kèm sẽ làm tăng nguy cơ tử vong của bạn. "Chính tuổi già không phải là thủ phạm", bà Suchak cho biết thêm.

 

Tầm quan trọng của cân bằng nội môi

Một trong những nguyên nhân lớn là cơ thể ít có khả năng duy trì cân bằng nội môi theo thời gian. Cân bằng nội môi là hành động của cơ thể giữ cho mọi thứ ổn định. Vì thế những người có khả năng cân bằng nội môi tốt sẽ có xu hướng điều chỉnh tốt nhiệt độ cơ thể, huyết áp, lượng đường trong máu, cân bằng nước và lưu lượng máu. Tất cả những điều đó là rất quan trọng để sống một cuộc sống lành mạnh.

Tuy nhiên việc ăn những đồ có hại cho sức khỏe, hút thuốc hoặc ít tập thể dục sẽ làm một số người khi về già gặp một số các bệnh do cân bằng nội môi suy giảm. Kết quả là huyết áp cao, tiểu đường và bất kỳ số bệnh có vấn đề nào khác có thể gây tử vong do "tuổi già".

 

Cơ thể không phát triển

Đôi khi, người lớn tuổi bị suy giảm chức năng mà không rõ nguyên nhân. Điều này được gọi là "không phát triển mạnh" (FTT) và có liên quan đến việc giảm cảm giác thèm ăn, giảm cân, không hoạt động, mất nước, trầm cảm, cholesterol thấp và chức năng miễn dịch kém.

Những điều này có thể là kết quả của việc ngày càng trở nên yếu ớt đi kèm với suy giảm nhận thức, khuyết tật chức năng, bà Suchak lưu ý. Một loạt các hoàn cảnh như vậy có thể làm người già hiểu sai ý nghĩa của câu nói "chết vì tuổi già".

 

Vì vậy, mặc dù "chết vì tuổi già" không phải là một thuật ngữ y học nhưng những người khi về già thường chấp nhận thực tế như thế.

Và theo như bà Suchak nói: "Cái chết của tuổi già" đôi khi là biểu thị của sự sẵn sàng nói lời tạm biệt và ra đi".

Phước Hải

Ứng dụng hiệu ứng lan truyền (social proof) trong marketing

 

ỨNG DỤNG HIỆU ỨNG LAN TRUYỀN (SOCIAL PROOF) TRONG MARKETING

Hiện nay các bạn trẻ thường có xu hướng lựa chọn theo đám đông. Ví dụ như có một quán ăn nào đó được một người nổi tiếng review lại. Sau đó ngay lập tức quán ăn đó sẽ được mọi người kéo đến và dùng thử.

Tại sao lại có một hiện tượng lạ như vậy. Thì xin thưa đây chính là hiệu ứng lan truyền (Social Proof) và nó cũng đang được áp dụng rất nhiều trong chiến lược quảng cáo của các nhà kinh doanh.

Hiệu ứng lan truyền được giải thích ngắn gọn là mọi người sẽ dễ dàng chấp nhận hành động hoặc niềm tin của một người hoặc một nhóm người mà họ thích hoặc là tin tưởng.

Một ví dụ thực tế rằng nếu trên một sàn nhảy chưa có ai thì sẽ không ai dám lên. Nhưng khi đã có một vài người bước lên thì sẽ kéo theo cả một đám đông người tham gia. Đây chính là hiệu ứng lan truyền.

Cách hiểu sâu sắc hơn về hiệu ứng lan truyền

Ví dụ như bạn đang muốn xác nhận về chất lượng của một sản phẩm nào đó nhưng đó nhưng vẫn còn đang phân vân.

Thì tiếng nói của những người chuyên gia, blogger, những người có ảnh hưởng liên quan đến sản phẩm bạn đang sử dụng xác nhận rằng họ đã sử dụng qua sản phẩm này và thấy hiệu quả. Thì ngay lập tức bạn sẽ chọn mua sản phẩm mà không còn phân vân nữa.

Hoặc ngay cả sự xác nhận từ những người nổi tiếng. Đặc biệt nếu như bạn là fan hâm mộ cũng như yêu thích thần tượng của mình. Thì khi họ sử dụng quần áo như thế nào, check in ở những quán ăn ra sao thì cũng đều được bạn quan tâm. Điều này sẽ giúp cho các sản phẩm họ sử dụng được nhiều người yêu thích.

Ứng dụng của hiệu ứng lan truyền

Các nhà quảng cáo thường ứng dụng hiệu ứng lan truyền này trên các trang mạng xã hội của mình. Như các trang web sẽ có phần đánh giá 5 sao chẳng hạn. Khi người tiêu dùng truy cập vào trang web của họ và thấy phần đánh giá này thì họ sẽ tin tưởng và khả năng mua hàng của họ sẽ nhiều hơn so với những trang web không có phần đánh giá.

Ngoài ra hiện nay việc sử dụng sự ảnh hưởng của những người nổi tiếng cũng rất thông dụng trong hiệu ứng lan truyền.

Đặc biệt là trên các trang mạng như Facebook, Instagram, Twitter… Những trang cá nhân của họ về thời trang, mỹ phẩm skincare rất được sự quan tâm của các fan. Từ đó cũng ảnh hưởng đến hành vi mua hàng của mọi người.

Nói tóm lại hiệu ứng lan truyền là một hiệu ứng rất dễ áp dụng và hiệu quả trong marketing, đặc biệt là trong digital marketing. Hy vọng bạn có thể ứng dụng vào đúng mục đích kinh doanh của mình.