TỰ DO KHÔNG ĐỒNG NGHĨA VỚI HẠNH PHÚC
Mức độ đạt tới tự do phủ định và tự do khẳng định nói lên mức độ trưởng thành của một con người. (1)
- Khi còn là một đứa trẻ. Mức độ rất thấp cả tự do phủ định lẫn tự do khẳng định.
Cha mẹ đứa trẻ đặt cho nó thời gian biểu và bắt phải tuân theo những quy định rõ ràng. những quan điểm và mục tiêu của trẻ đều do bố mẹ đề ra. Trẻ cũng không có khả năng tự chủ cao.
- Bước vào tuổi thanh niên. Mức độ tự do phủ định cao. Mức độ tự do khẳng định còn thấp.
Khi trẻ bước sang tuổi 18, tốt nghiệp cấp ba, và có thể xa gia đình để đi học đại học. Lần đầu tiên trong cuộc sống của bạn, không còn có ai quan sát, nhắc nhở bạn cần phải làm gì. Trong thời kì Anomie (vô chuẩn tắc), khi thực sự không còn bất kì luật lệ văn hóa nào, bạn có thể làm mọi điều bạn muốn Bạn có thể đi tiệc tùng mỗi tối, ngủ đến tận chiều mỗi ngày, bỏ tiết trên lớp lúc bạn muốn và đưa bất cứ ai đến nơi bạn ở...
Bạn bị cuốn đi bởi vô vàn tự do phủ định cảm giác này có thể rất độc hại, nếu bạn không để tâm tới việc rèn luyện kỷ luật, hay khả năng tự chủ. Thứ tự do để làm bất kể điều gì bạn muốn không có nghĩa bạn tự do khỏi những hậu quả mà lựa chọn của bạn mang lại; bạn vẫn có thể bị cháy túi hoặc đuổi học. Bạn có thể chọn những điều bạn làm, nhưng bạn không thể chọn những hậu quả mà lựa chọn của bạn gây ra.
- Bước vào tuổi trưởng thành. Mức độ tự do phủ định cao. Tự do khẳng định ngày một tăng.
Đến một thời điểm, tâm lý bạn thay đổi, bạn bắt đầu phân biệt những lựa chọn bạn có, quyết định thứ quan trọng nhất - những điều có thể giúp bạn đạt được những khát vọng cao hơn. Bạn cũng nhận ra rằng một số cánh cửa để tới được khát vọng cao hơn của bạn đang bị khóa. Những chiếc khóa này tượng trưng cho chướng ngại vật bên trong bạn đang ngăn cản bạn đạt được điều mình muốn trong cuộc sống. Ví dụ như:
- Bạn muốn kết hôn, nhưng bạn còn e thẹn không dám nói chuyện với người bạn yêu
- Bạn muốn học cao học, nhưng bạn còn thiếu kỷ luật để học chăm và đạt điểm cao
- Bạn muốn tham gia một cuộc thi chạy, nhưng bạn còn thừa cân, và không đủ thể lực
- Bạn muốn tự chủ tài chính những vẫn không kiểm soát được chi tiêu của mình
- Bạn muốn sống theo những luật lệ của một tôn giáo mới, nhưng bạn không bỏ được những thói quen cũ.
- Bạn muốn kiếm một công việc, nhưng bạn không dừng uống rượu và đến những cuộc phỏng vấn khi vừa mới tỉnh rượu.
- Bạn muốn trở thành một nghị sỹ, nhưng bạn vẫn còn sợ nói trước đám động.
- Bạn muốn là một người trưởng thành, nhưng bạn không biết điều đó có nghĩa là gì.
….
Bạn nhận ra bạn có rất nhiều tự do tiêu cưc - bạn tự do khỏi những rào cản bên ngoài - nhưng bạn không có nhiều tự do khẳng định, khả năng vượt qua nỗi sợ, sự thiếu hiểu biết, hay những thói quen tật xấu ngăn cản bạn trở thành người bạn muốn.
- Tuổi trưởng thành. Nhiều tự do phủ định. Nhiều tự do khẳng định.
Mặc dù không còn ai đưa ra những giới hạn bên ngoài cho bạn, bạn quyết định rằng để trở thành người bạn muốn, bạn phải tự đưa ra những luật lệ cho bản thân mình và đặt ra giới hạn cá nhân. Bạn sẵn sàng làm việc để phát triển khả năng tự chủ, tính kỷ luật và ý chí quyết tâm. Trong khi làm vậy, bạn có thể kiểm soát được những ước muốn thấp hèn của mình, và vì vậy bạn không còn bị những thứ thấp hèn của thói hư tật xấu điều khiển mình.
Thực tế có không ít những đứa trẻ to xác nhưng chưa trưởng thành, tệ hại hơn nữa là có những đứa trẻ không chịu trưởng thành. Đó là những đứa trẻ bị thiệt thòi không biết hạnh phúc là gì, hơn nữa còn là gánh nặng cho gia đình và cộng đồng.
(1) Tự do là khả năng lựa chọn thái độ, lựa chọn cách hành xử của bản thân, trong bất kể tình huống nào
Tự do có 2 loại:
Tự do phủ định là tự do khỏi một điều gì đó có thể được tóm gọn bằng câu: “Tôi không là nô lệ cho bất cứ ai."
Tự do khẳng định là tự do có một điều gì đó có thể được tóm gọn bằng câu: “Tôi làm chủ chính bản thân mình."