Bức tranh (khoảng năm 1872) do John Gast vẽ có
tên American Progress là một sự
miêu tả mang tính biểu tượng về khái niệm Vận mệnh hiển nhiên. Trong hình là nàng Columbia, một hình tượng được
nhân cách hóa như là Hoa
Kỳ, dẫn dắt nền văn minh đi về phía Tây cùng với những người định
cư Mỹ, tay căng đường dây điện báo khi nàng du hành; nàng cũng có ôm một quyển
sách học trò. Các hoạt động kinh tế khác nhau của những người đi tiên phong được
tô rõ nét và, đặc biệt là những hình thức giao thông đang biến đổi. Người bản thổ Mỹ cùng thú hoang bỏ chạy.
VẬN MỆNH HIỂN NHIÊN
Thuật ngữ này đầu tiên được các đảng viên Đảng Dân
chủ Jackson sử dụng lần đầu vào thập niên
1840 để cổ vũ việc sáp nhập nhiều vùng đất mà ngày nay là miền Tây Hoa Kỳ (Lãnh thổ
Oregon, Cộng hòa
Texas, và nhượng địa Mexico). Thuật ngữ này không được
những nhà làm chính sách của Hoa Kỳ sử dụng trong đầu thế kỷ 20 nhưng một số
nhà bình luận tin rằng một số khía cạnh của Vận mệnh hiển nhiên, đặc biệt là niềm
tin về một sứ mệnh của người Mỹ là làm thăng tiến và bảo vệ nền dân chủ khắp
thế giới, tiếp tục có một ảnh hưởng đến ý thức hệ chính trị của người Mỹ.
Sau khi bước sang
thế kỷ 20, thuật ngữ Vận mệnh hiển nhiên càng ít được dùng đến
khi sự mở rộng lãnh thổ không còn được cổ vũ như là một phần "Vận
mệnh" của Hoa Kỳ. Tổng thống Woodrow Wilson tiếp tục chính sách can
thiệp tại châu Mỹ và tìm cách tái định nghĩa cả Vận mệnh hiển nhiên và "sứ
mệnh" Mỹ trong một phạm vi toàn thế giới rộng lớn hơn. Wilson lãnh đạo Hoa
Kỳ vào Chiến tranh thế giới thứ
nhất với lý do rằng "Thế giới phải được biến đổi an toàn
vì dân chủ". Trong thông điệp gởi đến Quốc hội năm 1920 sau chiến tranh,
Wilson phát biểu:
|
“
|
...Tôi nghĩ tất cả chúng ta nhận thấy rằng ngày mà Dân chủ được
đưa lên để thử nghiệm lần cuối cùng sẽ đến. Cựu Thế giới hiện thời đang bị
thương tổn vì sự từ chối vô cớ cái nguyên tắc dân chủ và vì sự thay thế bằng
nguyên tắc chuyên chính được gắn liền với cái tên nhưng không có sự ủy quyền
và ủng hộ của số đông. Đây là thời gian cho tất cả các dân tộc khác khi Dân
chủ chứng tỏ được cái trong sạch thuần khiết và sức mạnh tinh thần của nó để
thắng thế. Chính vận mệnh hiển nhiên của Hoa Kỳ chắc chắn đi đầu trong nỗ lực
biến tinh thần này thắng thế.”
|
Đây là lần đầu tiên
và duy nhất một vị Tổng thống đã sử dụng thuật ngữ "Vận mệnh hiển
nhiên" trong bài diễn văn hàng năm. Phiên bản Vận mệnh hiển nhiên của
Wilson là một lời bác bỏ chủ nghĩa bành trướng và là một sự tán thành (theo
nguyên tắc) quyền tự quyết mà nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ có một sứ mệnh lãnh đạo thế
giới vì chính nghĩa dân chủ. Viễn tưởng này của Hoa Kỳ với vai trò lãnh đạo
"thế giới tự do"
đã phát triển mạnh hơn trong thế kỷ 20 sau Chiến tranh thế giới thứ
hai mặc dù nó ít khi được mô tả như "Vận mệnh hiển
nhiên" như Wilson đã từng mô tả.
Ngày nay, theo cách
sử dụng chuẩn của các học giả, Vận mệnh hiển nhiên mô tả một
thời đại quá khứ trong lịch sử Mỹ, đặc biệt là trong thập niên 1840. Tuy nhiên,
thuật ngữ này đôi khi được phe tả khuynh chính trị và những người chỉ trích
chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ sử dụng để mô tả đặc điểm các cuộc can thiệp
tại Trung Đông và
các nơi khác. Trong cách sử dụng này, Vận mệnh hiển nhiên được diễn giải như
căn nguyên cơ bản (hoặc sự mở đầu) của cái được xem là "Chủ nghĩa đế quốc Mỹ".
