Khi hai tâm hồn đồng điệu đã chấp nhận thông điệp của nhau thì
điều gì đến ắt là phải đến. Thuý Kiều đoan trang trong trướng màn che, mà dám
băng qua chốn rừng khuya mượn cớ bỏ quên cành kim thoa để sang gặp Kim Trọng.
Thi hào Nguyễn Du chẳng những đã lưu lại cho đời một áng thơ bất hủ, mà cuộc
đời ông lúc thiếu thời cũng từng là sự thể nghiệm một cuộc tình đẹp như những
trang Kiều tuyệt tác của ông.
Xin muợn câu chuyện gần đây của nhà văn Đắc Trung về mối tình
của Nguyễn Du với cô lái đò (báo PNVN số 21/93) để minh hoạ:
Hồi còn đi học ở quê với bạn thân là Nguyễn Thiệp, chàng khoa
sinh họ Nguyễn đã đem lòng mến cái duyên đằm thắm của cô lái đò ngày ngày chở
hai chàng sang sông. Rồi một buổi chàng nhờ bạn chuyển cho nàng 4 câu thơ:
Ai ơi chèo chống tôi sang
Kẻo trời trưa trật lỡ làng tôi ra
Còn nhiều qua lại lại qua
Giúp nhau cho mấy để mà…
Kẻo trời trưa trật lỡ làng tôi ra
Còn nhiều qua lại lại qua
Giúp nhau cho mấy để mà…
Chàng dụng ý bỏ lửng câu cuối để thử lòng cô gái. Mấy ngày sau
tín hiệu đã được hồi âm. Nguyễn Thiệp cho bạn biết rằng cô định lấy hai chữ
"quen nhau" điền vào chổ trống. Từ hôm ấy, mỗi chuyến đò tuy hai
người vẫn còn ý tứ chưa bắt chuyện nhưng qua ngôn ngữ của ánh mắt, họ đã hiểu
lòng nhau. Ít ngày sau, người đẹp lại nhờ "sư gia" Nguyễn Thiệp báo
cho tác giả bài thơ biết rằng cô muốn thay hai chữ quen nhau bằng "thương
nhau".
Còn Nguyễn Du thì dựa vào tình ý đó, gửi một thông điệp thứ hai:
Quen nhau nay đã nên thương.
Cùng nhau chấp nối tơ vương chữ tình
Bến xinh xinh, người xinh xinh
Trên trời dưới nước, giữa mình với ta.
Cùng nhau chấp nối tơ vương chữ tình
Bến xinh xinh, người xinh xinh
Trên trời dưới nước, giữa mình với ta.
Vì những lý do ngoài ý muốn của hai người, mối tình bị dang dỡ,
song dù sao kỷ niệm đẹp về mối tình đó chắc chắn không bao giờ phai mờ trong ký
ức của họ.
Vì thứ nhất, những mối tình đằm thắm bao giờ cũng là sự trao đổi
thông điệp hai chiều. Đó là những tín hiệu từ xa đến gần, từ thấp đến cao, từ
gặp gỡ thân quen đến yêu thương gắn bó. Tần số yếu mạnh, cung bậc thấp cao là
tuy theo đối tượng, nhưng bao giờ cũng đi từ tiệm tiến đến đột biến.
Tình yêu là sự hoà hợp giữa hai tâm hồn đồng điệu. Nhưng cuộc
phiêu lưu tình ái bằng những bước mạo hiểm thường dẫn đến sự đổ vỡ đáng tiếc,
mà nguyên nhân chính là xuất phát từ một quan niệm thô thiển về tình yêu. Còn
khi cả hai người cùng ‘chọn mặt gửi vàng’ thì sớm muộn gì thông điệp gửi đi
cũng có hồi âm thuận lợi.
Nét đẹp thứ hai của những mối tình được truyền tụng đến nay là
cả hai trái tim cùng hoà điệu, nhưng họ có thể đắm đuối mà không mù quáng, nhất
là người con gái. Cho nên ngay cả khi tơ duyên bị dang dở, họ vẫn giữ được
‘tiết sạch trong’ và những kỷ niệm ngọt ngào suốt đời không phai lạt. Biết giử
một khoảng cách cần thiết, đó là tôn trọng lẫn nhau và cũng là bí quyết củng cố
cho tình yêu bền vững.
Tình yêu chân chính không có con đường tắt dẫn đến hạnh phúc lứa
đôi. Cho nên xin đừng vội trách yêu nhau mà sao phải ‘bài bản’ đến thế. Có hạnh
phúc nào hơn khi tuổi trẻ hôm nay được tự do tìm hiểu lẫn nhau, chẳng sợ người
đời xét nét, nhưng mọi sự sa dà đều dẫn đến những hậu quả không lường hết được.
Suy ngẫm về cái cốt cách đạo lý nhân bản của những thiên diễm
tình thuở trước chính là tiếp sức cho sự nảy nở những mối tình đẹp hôm nay.