Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ

Kể từ khi Hàn MặcTử viết bài thơ " Ở Đây thôn Vỹ GIẠ " gứi Kim Cúc đến nay đã được 77 năm...mà cái "án" văn chương này còn biết bao điều kỳ bí để người đời tốn biết bao bút mực bàn tán về Nó ? Đấy là cái duyên thơ, cái "son phấn có thần,thơ vô mệnh" cho dù người viết tặng và người được tặng đã đi vào thiên cổ nhưng Thơ thì vẫn cứ làm day dứt lòng người yêu Nó ?

Nguyên tác bài thơ là "Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ" - Thi sĩ viết khi đang nằm trên giường bệnh(1939) là lúc Hàn Mặc Tử đang đau khổ lánh mình với nguồn thơ tuôn 2 dòng lệ...rồi chết sau đấy đúng 1 năm tròn ! Đây là tình yêu đơn phương của Hàn Mặc Tử với Hoàng Thị Kim Cúc (bút danh "Hoàng Hoa thôn nữ").

Mặc Tử sinh 22/9/1912 Nhâm tý. Kim Cúc sinh 5/12/1913 Quí sửu- trai hơn 1 đẹp đôi, nhưng Nhâm/quí thì thôi rồi...

Số là mùa hè năm 1939 Kim Cúc nể tình Người em họ ( Hoàng Ngâm- bạn thân của Mặc Tử) khuyên " Chị nên viết thư thăm Mặc Tử (mặc dù không yêu) hãy an ủi 1 tâm hồn đau khổ" thay vào viết thư, Kim Cúc đã gửi 1 bức ảnh chụp phong cảnh nhỏ vừa bằng cái Carte Visite. Trong ảnh có mây có nước,có chiếc đò ngang với cô gái chèo đò, có mấy khóm tre ( không có cau), có cả ảnh ánh trăng hay ánh mặt trời chiếu xuống nước... Kim Cúc viết mấy lời thăm sức khỏe sau bức ảnh mà không ký tên, rồi nhờ Ngâm trao cho Mặc Tử.

Sau đó 1 tháng Kim Cúc nhận được 1 bì thư trong đó có bài thơ " Ở đây thôn Vỹ Giạ" cũng do Ngâm gửi về cho chị. Đây là một sự "không ngờ" về sức tưởng tượng phi thường của Thi nhân quá khác thường: đã biến bức ảnh thành hình ảnh Bến sông Thôn Vỹ Giạ lúc hừng đông hay đêm trăng, trong đó có cả Cô gái "lá trúc che ngang ..." làm người ta liên tưởng là cô gái đó mặc áo trắng vì câu "áo em trắng quá nhìn không ra" rất ảo huyền viễn mộng...

Ở ĐÂY THÔN VỸ GIẠ

Sao anh không về chơi thôn Vỹ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền

Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông Trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?

Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?

Hàn MặcTử 11/1939

Hàn Mặc Tử (1912 – 1940)

Cảm thương về chàng Thi sĩ tài hoa từng thầm yêu trộm nhớ mình, nay đã khuất..."Hoàng Hoa thôn nữ" với bút danh Hoàng Hoa đã âm thầm sáng tác một số bài thơ, trong đó có những bài “đề tặng hương hồn anh HMT” như bài dưới đây viết vào đầu xuân Tân Tỵ 1941 - nghĩa là sau khi Hàn mất chưa đầy năm.

ĐỀ TẶNG HƯƠNG HỒN ANH HÀN MẶC TỬ

Bao năm Hoa sống nơi thôn Vỹ
Thầm giữ trong lòng một ý thơ
Cũng biết cách xa ngoài vạn dặm
Tình anh lưu luyến cảnh quê mơ

Một mình một cõi với trời mây
Với cả đau thương với hận này
Anh khéo lột hết tài nghệ sĩ
Tiếng vang muôn thuở vẫn còn đây

Hồn anh lẩn khuất ở đâu xa
Hoa biết cùng ai thổ lộ ra
Tuy sống giữa cảnh đời náo nhiệt
Tình ai ai vẫn cứ đậm đà.

Hoàng Hoa, đầu xuân Tân tỵ -1941

Nhà giáo, cư sĩ Hoàng Thị Kim Cúc (1913 -1989)

Năm 1992, ba cuộc hội thảo lớn được tổ chức ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh nhằm nhìn lại và đánh giá 60 năm phong trào Thơ mới. Ban tổ chức đã đề nghị các nhà thơ, nhà nghiên cứu - lý luận - phê bình bỏ phiếu chọn những bài Thơ mới hay nhất. Kết quả cuối cùng, Ở đây thôn Vỹ Dạ của Hàn Mặc Tử lọt vào “top 18”.