Trẻ em Việt Nam không cao nổi vì học nhiều

Trong khi những vị phụ huynh “cuồng” chuyện tăng chiều cao cho con tập trung vào việc nhồi con uống sữa, bổ sung canxi thì các chuyên gia nhắc nhở rằng áp lực học hành là một nguyên nhân quan trọng khiến người Việt Nam thuộc hàng lùn nhất thế giới.

Theo số liệu của Average Height - tổ chức lưu trữ dữ liệu về chiều cao trung bình của hầu hết các quốc gia :

Chiều cao trung bình nam giới Việt Nam (1,621m) thấp thứ tư thế giới - chỉ hơn Philippines, Bolivia và nước “đội sổ” là Indonesia. Phụ nữ Việt Nam cao trung bình 1,522m, đứng thứ bảy trong danh sách lùn nhất.

Theo số liệu mà ngành y tế Việt Nam công bố, hiện chiều cao trung bình của nam thanh niên Việt Nam chỉ đạt 163,7cm - thấp hơn 13,1cm so với chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới, nữ là 153cm - thấp hơn chuẩn 10,7cm.

Người Việt lùn không phải do gene

Một nhóm nhà khoa học Pháp khi nghiên cứu một quần thể dân cư có cha mẹ gốc Việt, nhưng sinh trưởng ở châu Âu đã nhận thấy rằng chiều cao trung bình của họ tương đương với người gốc Pháp.

Theo TS Phạm Thị Thúy Hòa - Viện trưởng Viện Dinh dưỡng ứng dụng. Chỉ 20% trẻ em được bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu, trong khi sữa mẹ là nguồn canxi dễ hấp thu, giúp đạt chiều cao tối đa.

Tuy việc người Việt chưa có thói quen uống sữa được cho là điểm yếu về cung cấp canxi nhưng theo bà Hòa, người Việt không thiếu nguồn cung canxi mà do chính chế độ ăn bất hợp lý khiến chất này không được hấp thu hiệu quả: Trẻ em ăn không đủ dầu mỡ - chất hòa tan vitamin D, ăn quá nhiều đạm khiến một phần canxi trong cơ thể bị đẩy ra ngoài khi chuyển hóa… Đó là chưa kể trẻ em Việt rất hay mắc các bệnh nhiễm trùng nên không có cơ hội hấp thu dinh dưỡng tốt để cao lớn.

ThS-BS Lê Thị Hải - nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng “Học sinh tiểu học của chúng ta đang thiếu tới 50% vi chất dinh dưỡng. Khẩu phần ăn hằng ngày của người Việt - cả trẻ em và người lớn - mới chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu canxi”.

2/3 nguyên nhân ngoài dinh dưỡng

Theo ThS Hải, trong các yếu tố quyết định chiều cao, vai trò của dinh dưỡng chỉ chiếm 32%, di truyền chiếm 23%, vận động và các thói quen sinh hoạt (giấc ngủ) chiếm hơn 40%. Có một thực tế dễ nhận thấy là người Việt rất ít vận động thể lực - hoạt động kích thích tiết hormone tăng trưởng.

Chương trình giáo dục chỉ chú trọng bồi dưỡng kiến thức, một số trường thậm chí còn không có chỗ để trẻ chạy nhảy. Về nhà, trẻ phải học thêm hoặc mài giũa bài vở, thời gian còn lại được xem tivi, chơi điện tử cho xả stress. Trẻ bước chân ra khỏi nhà đã có xe đưa đón. Tóm lại, học sinh Việt Nam có rất ít cơ hội cho cơ xương khớp rèn luyện.

“Một nguyên nhân quan trọng khiến trẻ em Việt Nam thấp lùn chính là áp lực học hành” - BS Hải nói. “Chính vì phải học quá nhiều nên trẻ không có được chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi phù hợp với quy luật sinh lý. Trẻ học khuya, ngủ ít và muộn. Trong khi đó, hormone tăng trưởng được tiết ra nhiều nhất trong khoảng thời gian từ 10-12 giờ đêm khi trẻ đang ngủ say”.

PGS-TS Hòa khuyến cáo, cần tận dụng 3 giai đoạn vàng phát triển chiều cao: Thời kỳ bào thai (nhất là từ tháng thứ tư), 2 năm đầu đời và thời kỳ tiền dậy thì (9-10 tuổi với bé gái và 11-12 tuổi với bé trai). Muốn cao, không phải chỉ bổ sung canxi mà cần cung cấp đủ cả vitamin A, D3, kẽm, sắt, axít folic. Bởi tăng trưởng không chỉ liên quan đến ăn uống, cha mẹ cần thiết lập chế độ vận động, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý cho con. Trẻ cần hoạt động thể lực đủ lượng và chất, ngủ đủ và đúng với đồng hồ sinh học.

Theo Khoa học và Phát triển

Em bé người Việt trong ảnh chỉ ít hơn người bạn Pháp của mình 1 tuổi, nhưng thấp hơn đến gần 40cm. Ảnh: Loan Lê