Prômêtê và loài người

Prômêtê và loài người

Prômêtê (Prométhéo, tiếng Hy Lạp: người tiên đoán)

Thuở ấy thế gian chỉ mới có các vị thần. Mặt đất mênh mông dẫu đã có khá nhiều vị thần cai quản song vẫn còn hết sức vắng vẻ. Không muốn để tình cảnh buồn tẻ đó kéo dài, bữa kia hai anh em Prômêtê và Êpimêtê (Épiméthée, tiếng Hy Lạp: người lơ đễnh, đãng trí, đần độn) được các Thần tạo ra cho thế gian thêm nhiều nhiều cái gì đó để cho cuộc sống đông vui.

Cậu em, Êpimêtê mừng quá, tranh ngay lấy đất và nước nhào nặn ra, trước hết, là các loài vật và ban cho mỗi con vật một đặc ân của thần, một "vũ khí" để có thể phòng thân, hộ mệnh, bảo vệ được cuộc sống của giống loài mình. Con thì được ban cho ân huệ chạy nhanh như gió. Con thì có đôi mắt sáng xanh nhìn thấu cả đêm đen. Con thì có thân hình khổng lồ mạnh khỏe hết chỗ nói. Có con thân hình bé nhỏ nhưng lại có nọc độc gớm ghê. Con thì xuống nước không chìm, con thì trèo leo thoăn thoắt... Tóm lại mỗi con vật, mỗi giống loài đều có "vũ khí" cần thiết để sống được ở thế gian.

Công việc làm xong xuôi, Êpimêtê gọi anh là Prômêtê đến để xem xét lại. Mọi việc đều tốt, nhưng xem kỹ ra thì tai hại thay, còn sót lại một con, một con mà chàng Êpimêtê đần độn lại quên mất chẳng ban cho một đặc ân, một thứ "vũ khí" gì. Đó là con người! Một con người, nhưng hoàn toàn trần trụi.

Làm thế nào bây giờ? Làm thế nào để con người sống được ở thế gian khi các "nguyên liệu" đặc ân đã sử dụng phân phối hết rồi? Con người sẽ sống thế nào trước các con vật: hổ, báo, voi, sói, ... là những con vật đã được sáng tạo hoàn hảo? Và rồi còn phải đương đầu với nắng, mưa, bão tố,... biết bao biến thiên, tai họa khôn lường?

Prômêtê đã nghĩ như thế. Và vị thần có bộ óc thông minh, quyết sửa chữa bằng được cái thiếu sót của chú em lơ đễnh, đần độn. Prômêtê đã làm cho con người mạnh hơn hẳn con vật để nó có thể sống được trong thế gian này.

Prômêtê liền băng ngay lên bầu trời cao xa tít tắp, lấy cắp lửa của thần Zeus (Mặt Trời) châm vào ngọn đuốc của mình đem xuống trao cho loài người. Và thế là từ đó, thế gian, mặt đất lúc nào cũng rực cháy ngọn lửa của Prômêtê ban cho.

Con người thoát khỏi cảnh sống tăm tối, giá lạnh, đói khát. Ngọn lửa trở thành người bạn thân thiết, người bảo vệ chắc chắn nhất, một vũ khí mạnh nhất của loài người. Ngọn lửa của con người hơn hẳn bộ lông dày, hàm răng sắc, cặp móng nhọn, thân hình đồ sộ, khỏe mạnh, tài bay cao, nhìn xa, chạy nhanh như bất cứ con vật nào.

Từ đó, con người biết tạo ra khí cụ để thay thế cho khả năng thiên nhiên độc nhất. Và với ngọn lửa của Prômêtê, con người, thế hệ này qua thế hệ khác, tạo dựng cuộc sống của mình ngày càng văn minh hạnh phúc hơn.

Tuy nhiên sáng tạo đi liền với tự do, mất tự do thì không còn sáng tạo, và ngừng sáng tạo là chấm dứt văn minh.

 Bức họa của Jacob Jordaens, c. 1640 : Prometheus là một vị vị thần khổng lồ là người đã cướp ngọn lửa từ thần Zeus và trao nó cho loài người. Zeus đã trừng phạt ông bằng cách buộc ông vào một tảng đá để một con đại bàng ăn gan của ông hàng ngày.