LỢI ÍCH CỦA SỰ HÀO PHÓNG – KHOA HỌC THẦN KINH NÓI GÌ?

Một nghiên cứu trên 200.000 người ở 136 quốc gia, từ những quốc gia giàu có như Canada đến những quốc gia ít giàu có hơn như Uganda, đã phát hiện ra rằng việc cho tiền người gặp khó khăn luôn khiến mọi người hạnh phúc hơn. Xu hướng này đúng trong mọi hoàn cảnh và mọi cộng đồng, không chỉ giới hạn ở tiền mặt.

 

Lòng hào phóng thường bắt nguồn từ lòng vị tha – động lực vô tư vì hạnh phúc của người khác – và phản ánh khả năng của con người trong việc hành động vì lợi ích của người khác mà không mong đợi được đáp lại. bà Abigail Marsh, một nhà khoa học thần kinh và chuyên gia về lòng vị tha, chỉ ra rằng những người vị tha ít nhạy cảm hơn với những cảm xúc tiêu cực và “giảm phản ứng với sự tức giận, điều này rất hữu ích vì quá nhạy cảm với sự tức giận có thể dẫn đến sự thù địch và hung hăng”,

 

Việc cho đi còn mang lại một lợi ích bất ngờ: giải tỏa nỗi đau về thể xác.

Một bài báo đăng trên PNAS đã chứng minh rằng hành vi hào phóng có thể làm giảm cảm giác đau đớn và thậm chí cải thiện khả năng chịu đau. Trong một ví dụ, những người hiến máu cho biết họ cảm thấy ít khó chịu do kim tiêm hơn đáng kể so với những người lấy máu để kiểm tra y tế cá nhân.

 

Nghiên cứu tương tự đã áp dụng hiệu ứng giảm đau tự nhiên này cho bệnh nhân ung thư bằng cách yêu cầu họ thực hành giúp đỡ người khác trong ba tuần. Công việc này bao gồm chuẩn bị bữa ăn cho những bệnh nhân khác và dọn dẹp khu vực công cộng của bệnh viện. Kết quả thế nào? Bệnh nhân ung thư báo cáo mức độ đau mãn tính của họ giảm đáng kể về mặt lâm sàng, và tình trạng cải thiện được thấy rõ sau nhiều tuần.

Các tác giả kết luận rằng những kết quả này cho thấy việc chịu chi phí cá nhân để giúp đỡ người khác có thể bổ sung cho các liệu pháp điều trị đau hiện tại và thúc đẩy sức khỏe của những người bị đau mãn tính.

 

William Chopik, phó giáo sư tâm lý học nhân cách tại Đại học bang Michigan, cho rằng lòng hào phóng này gắn kết mọi người lại với nhau, nuôi dưỡng thiện chí và sự hợp tác.

Những phát hiện này làm nổi bật một sự thật về lòng hào phóng: Không phải lúc nào cũng là để nhận lại thứ gì đó; Không phải lúc nào cũng có chuyện đền đáp lại người khác. Đối với nhiều người, điều này dựa trên các giá trị, sự đồng cảm và niềm vui mà họ cảm thấy khi giúp đỡ hoặc chia sẻ với ai đó.

Thật vậy, so với động vật, con người nổi bật hơn ở khả năng chăm sóc cho nhiều cá nhân khác nhau, kể cả người lạ. Marsh nói thêm rằng có vẻ như chúng ta là những sinh mệnh duy nhất thấy những hành động quan tâm này thực sự có giá trị.

 

Ngược lại, lòng tham – ham muốn dai dẳng về nhiều thứ hơn, dù là tiền bạc, của cải vật chất hay sự công nhận – dường như có tác động ít có lợi hơn đến sức khỏe và hạnh phúc. Những người tham lam có thể cảm thấy thỏa mãn tạm thời khi có được thứ gì đó mới, chẳng hạn như cảm giác tự hào sau khi mua một món đồ lớn.

Tuy nhiên, cảm giác này nhanh chóng biến mất. Bởi vì những người tham lam có tâm lý “không bao giờ đủ” nên họ phát triển một hệ thống thoả mãn không lành mạnh giống như những người nghiện ngập, có thể dẫn đến sự bất mãn, gia tăng căng thẳng và giảm sút hạnh phúc.

 

Giới hạn của sự hào phóng

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Collabra: Psychology cho thấy loại hình quyên góp, hiệu ứng cảm nhận của việc quyên góp và bối cảnh quyết định đáng kể đến lợi ích của sự hào phóng.

Lòng hào phóng phát triển mạnh mẽ trong sự chân thành. Mặt khác, việc cho đi vì những lý do bên ngoài, chẳng hạn như áp lực hoặc nghĩa vụ, có thể làm giảm hoặc thậm chí hủy bỏ mọi lợi ích của hành vi hào phóng.

 

Ví dụ, một người tham gia nghiên cứu năm 2022 đã mô tả một tình huống quyên góp mà trong đó anh ấy cảm thấy bị gây sức ép bởi một nhân viên từ thiện quá dai dẳng bên ngoài một cửa hàng tạp hóa. Mặc dù hoạt động từ thiện này có mục đích chính đáng, nhưng việc không có nhiều sự lựa chọn khiến trải nghiệm này trở nên khó chịu và không thỏa mãn về mặt cảm xúc.

Ngược lại, một người tham gia mô tả việc trả tiền thuê nhà cho bạn mình vì nghĩ đến người đó, làm nổi bật bản chất tự nguyện của hành động này và tạo ra lợi ích cảm xúc lớn hơn.

 

Từ trẻ mới biết đi đến người lớn, khoa học đã chứng minh có mối tương quan đáng tin cậy giữa lòng hào phóng với sức khỏe và hạnh phúc được cải thiện. Tuy nhiên, lòng hào phóng không nhất thiết phải là cái gì đó quá to tát. Chopik chia sẻ rằng chúng ta có thể hào phóng trong cuộc sống hằng ngày: giúp hàng xóm vứt rác, quyên góp một khoản nhỏ cho tổ chức từ thiện, làm tình nguyện tại bếp ăn từ thiện hoặc chỉ đơn giản là lắng nghe một người bạn đang trải qua thời điểm khó khăn.

 

Thanh Ngọc